Montag

42

4 Die] am Rande: Discursus cum Hispanis de suspensione armorum, excipiendo legato

43

apostolico.

Die ultima huius mensis conuenimus legatos Hispani-

5

cos in hospitio domini Sauedra eisque quatuor sequentia puncta proposui-

6

mus:

7

Primo Caesarem super modo et forma excipiendi dominum legatum aposto-

8

licum nobis rescripsisse posse nos ipsi per unum milliare obuiam ire, sed, ut

9

primum salutationis officia peregissemus, adeo regressum nostrum ad urbem

10

nos accelerare debere, ne processioni clericali, quae ipsum exceptura esset,

11

immiscere nos cogamur; aut si hoc commode fieri nequiret, arbitrio nostro

12

relinqui, ut prorsus hunc occursum omittamus ac demum urbem ingressum

13

modo ad alios legatos usitato salutemus. Verum hic nobis nonnulla dubia

14

occurrere, quod aliquo modo inciuile videatur ipsum post salutationem foris

15

factam relinquere nec in urbem comitari, immisceri autem nos clericorum

16

processioni Caesarem nolle ob praecedentiae disputationem, quae cum prae-

17

latis ecclesiasticis otitura timeretur.

18

Deinde quando Galli ipso adueniente praesentes essent ac obuiam progre-

19

derentur, tum nos coactum iri aut ipsi quoque eodem modo quo illi nos

20

gerere aut, si minus honoris haberemus, vehementer ipsum offendere, quod

21

quidem nec rebus Caesaris conduceret nec fieri ullo modo Caesar vellet. Et

22

maxime nos hoc casu angi, quod sciamus de praecedentia utriusque et catho-

23

lici et christianissimi regis inter ministros grauiter controuerti. Petere igitur

24

nos, ut, quod ipsi uno vel altero casu facienda iudicarent, nobis aperiant.

25

Responderunt absentibus Gallis sibi videri rem non magnam difficultatem

26

habituram, posse enim et nos et ipsos in occursum domini legati exire tanto

27

viae spacio quanto conueniat ac peractis salutationis officiis excusatione

28

huiusmodi uti: Multis rationibus nobis minime conuenire, ut clericis ipsum

29

solemni processione excepturis immisceri debeamus, petere nos, ut pro sua

30

humanitate veniam det paulo maturius in urbem redeundi; nos deinde, ubi ad

31

palatium suum diuertisset, officio nostro in habendo et deferendo decenti

32

honore abunde satisfacturos. Nec ipsum tam inciuilem fore, ut nos praeter

33

huiusmodi excusationem inuitos detineat.

34

Quando autem Galli iam adessent, ob euitandas praecedentiae aliasque diffi-

35

cultates consultum videri, ut per tertium quendam Vesaliam usque obuiam

36

mittendum legato persuaderi curemus, ut ultro remitteret istas officiorum

37

solennitates et quasi sua sponte significaret legatis partium controuerten-

38

tium sibi placere, ut omittantur haec curialia, ne caussa aliqua dissensionum

39

detur, cum ipse non ad actum aliquem pontificalem, sed ad pacem concilian-

40

dam huc missus sit. Sin hoc consilium nolit admittere, tum ex arena aliud

41

capiendum dispiciendumque, quid factu melius sit futurum. Subiunxerunt

[p. 38] [scan. 86]

1

cogitandum etiam fore, qua ratione legatus apostolicus et Venetus induci

2

possint, ut sepositis belli respectibus

43

Zum sogenannten Castrokrieg vgl. unten [S. 109 Anm. 2] .

inuicem amice agant, ut eorum inter-

3

positione eo securius utrinque gaudere possimus. Forsitan Caesarem monen-

4

dum, ut hac de re Romam ac Venetias scribat atque utrobique postulet

5

legatis hoc iniungi. Posse etiam Romae hoc moneri, ut solemnitas illa exci-

6

piendi legatum caussis iam dictis inhibeatur, quod credibile sit ipsum satis

7

diu adhuc abfuturum esse.

8

Secundo loco proposuimus, nuper Venetum, cum nos inuiseret, inter caetera

9

mentionem de admittenda quadam suspensione armorum ad effectum, ut

10

negocia pacis tractandae commodius expediri possent, fecisse, nos quidem,

11

quod mandatum ea de re a Caesare aliud non haberemus nisi ad audiendum et

12

referendum, noluisse tum ipsi prolixius respondere; solum innuisse valde nos

13

dubitare, an huiusmodi suspensio Caesari utilis esse possit rebus sic stanti-

14

bus, videri enim hostibus plus hinc commodi accessurum resque Caesaris

15

longe peiori loco futuras, tum hoc ipso hostes ad pacem ineundam tardiores

16

redditum iri. Et quanquam ipse indicauerit bonis conditionibus et maxime, ut

17

excederent hostes terris Caesaris haereditariis, conueniri posse, tamen nos

18

haec levi passu transmisisse, quod longiori informatione pro tractando hoc

19

negocio nobis opus videretur. Sic igitur nos existimare agi hic de communi

20

Caesaris et regis catholici sociorumque re, proinde rogare, ut suum nobis

21

iudicium, quid eueniente casu, et quando aduersarii etiam hanc suspensionem

22

urgerent, consultum esse putent, nobis indicare ne grauerentur.

23

Responderunt caput negocii fore, ut diligenter attendamus, quo animo Galli

24

ad hunc pacis tractatum descendant. Si minime serio pacem cogitent, fugien-

25

dam fore talem suspensionem, maxime longius protractam, necesse enim

26

esse Caesarem paulatim consumi milite intra suas prouincias incluso; sin

27

animo vere ad pacem inclinato veniant Galli, tunc vereri se, ut suspensionem

28

armorum omnino deuitare possimus, sed eam non nisi breuissimam, verbi

29

gratia usque ad finem mensis Maii, admittendam. Posse etiam de conditioni-

30

bus quibusdam restringentibus cogitari, ut tollerabilior minusque noxia fiat.

31

Quodsi procedente tractatu spes aliqua consequendi pacem affulgeat, facile

32

de prorogatione suspensionis conuenire posse. Interea tamen se suadere, ne

33

tractando huic negocio nos ullo modo offeramus, sed expectemus, quid

34

aduersarii dicturi, quid Caesar responsurus sit.

35

Hinc arrepta occasione tertio loco subiunximus facilem huiusmodi suspen-

36

sionis tractationem fore, si quidem intra hos terminos coerceri possit, sed

37

metuendum esse, ne hostes animaduersa utilitate hinc ad ipsos redundatura

38

toti ad longiores inducias incumbant exemplumque a consilio Hollandorum

39

sumant, quos in eo versari intellexerimus, quod velint suspensionem armo-

40

rum in annos plures cum rege catholico tractare. Id forte cum maximo prae-

41

iudicio Caesaris et imperii coniunctum fore. Et quod sane utriusque Caesaris

42

et regis catholici per multum interesse arbitremur, ut neuter altero inscio

[p. 39] [scan. 87]

1

quicquam statuat, quod alterius rebus nocere possit, credere ipsos minime

2

aegre laturos, si ipsorum intentionem circa huiusmodi Hollandica consilia

3

scire cupiamus.

4

Responderunt ad se quoque talia perscripta fuisse, sed ut verum fateantur,

5

haec ipsis plane noua nec prius cogitata fuisse ideoque, quid regi ipsorum

6

videatur, dicere non posse, scripsisse tamen ad dominum Franciscum de

7

Melo

42

Francisco de Melo y Castro (1597–1651), marqués de Villescas y Torre Laguna, conde de

43

Assumar, 1642–1644 Generalgouverneur der Spanischen Niederlande. Vgl. BN 14 Sp. 320–324.

, quid facto opus iudicaret, quando Hollandi huiusmodi postulata pro-

8

ferrent. Ipse tamen, inquiebat Savedra, sum eius opinionis talem suspensio-

9

nem, quod nullatenus a treuga vel induciis differret, rebus nostris utilem fore

10

adeoque minime reiiciendam, sic enim bello Hollandico explicati arma nostra

11

in Galliam, Catalaunos ac Lusitanos conuertere possumus. Et scimus Gallos

12

huic consilio Hollandorum vehementer contradixisse, quod nunquam fecis-

13

sent, si nostro damno fieri iudicassent. Nec etiam Imperatori aut imperio

14

ullam hinc timendam fore belli grauioris accessionem. Nam primo regem

15

catholicum tanto melius Caesarem auxiliis iuvare Gallosque ab imperii fini-

16

bus arcere posse. Deinde, etsi credibile sit Hollandos aliquam copiarum par-

17

tem exauctoraturos et ad Gallos Suecosque transmissuros, tamen dubium

18

esse nullum, quin maiorem partem retenturi sint. Tertio non timendum,

19

quod pari modo etiam in imperio suspensionem armorum Caesar concedere

20

cogatur, quod magna differentiae ratio sit. Hollandos longo et continuato

21

bello dominium prouinciarum occupatarum quodam modo nactos, Gallos

22

autem Suecosque nullo iure prouincias imperii usurpare, itaque semper ipsis

23

replicare posse, nisi his decedant, inducias aut suspensionem armorum con-

24

cedi aut admitti non debere. Quarto Gallos ipsos Suecosque his induciis

25

Hollandicis magis coactum iri, ut pacem integram cum imperio faciant, cum

26

videant hoc facilius arma undique in ipsos conuerti posse.

27

Nos pro hac communicatione gratias egimus ostendentes nobis non id agi, ut

28

nullam cum Hollandis regi catholico treugam seu inducias aut suspensionem

29

armorum ineundam esse opinemur, sed ut saltem, quid ipsi circa haec con-

30

sultum iudicent, intelligamus, quo melius deinde etiam, quid Caesari et

31

imperio faciendum aut non faciendum sit, deliberare possimus.

32

Postremo significauimus commissarios Caesareos Osnabrugae agentes de

33

modo extradendi nouam regis catholici ratihabitionem praeliminarium nu-

34

per inter nos agitato in nostram ire sententiam. Itaque ipsorum iam esse, an

35

aduenientibus Gallis eam nobis credituri sint, ut porro legato apostolico aut

36

Veneto, cui visum, exhibere eorumque opera Gallis inspiciendam praebere

37

possimus. Quod et facturos se receperunt.