In Nomine Sacro⸗Sanctæ Et Individvæ Trinitatis, Amen. [≙IPO] Präambel Notum sit vniversis & singulis quorum interest aut quomodolibet interesse potest; Postquam à multis Annis orta in Imperio Romano dissidia motusq́ue Ciuiles eò usque increuerunt, vt non modò Vniuersam Germaniam, sed & aliquot finitima Regna, potissimum verò Galliam ita inuoluerint, vt diuturnum & acre exinde natum sit bellum. Primò quidem inter Serenissimum & Potentissimum Principem ac Dominum, Dominum Ferdinandvm Secundum, Electum Romanorum Imperatorem semper Augustum, Germaniæ, Hungariæ, Bohemiæ, Dalmatiæ, Croatiæ, Sclauoniæ Regem, ArchiDucem Austriæ, Ducem Burgundiæ, Brabantiæ, Styriæ, Carinthiæ, Carniolæ, Marchionem Morauiæ, Ducem Luxemburgiæ, Superioris ac Inferioris Silesiæ, Würtembergæ & Teckæ, Principem Sueuiæ, Comitem Habsburgi, Tyrolis, Kyburgi & Goritiæ, Marchionem Sacri Romani Imperij, Burgouiæ ac Superioris & Inferioris Lusatiæ, Dominum Marchiæ Sclauonicæ, Portus Naonis & Salinarum inclitæ memoriæ, cum suis Fœderatis & Adhærentibus ex vnâ. Et Serenissimum ac Potentissimum Principem ac Dominum, Dominum Lvdovicvm XIII. Galliarum & Nauarræ Regem Christianissimum, inclitæ memoriæ, eiusq́ue Fœderatos & Adhærentes ex alterâ parte. Deinde post eorum è vitâ deces-

[p. 510] [scan. 558]

sum inter Serenissimum & Potentissimum Principem & Dominum, Dominum Ferdinandvm III. Electum Romanorum Imperatorem semper Augustum, Germaniæ, Hungariæ, Bohemiæ, Dalmatiæ, Croatiæ, Sclauoniæ Regem, ArchiDucem Austriæ, Ducem Burgundiæ, Brabantiæ, Styriæ, Carinthiæ, Carniolæ, Marchionem Morauiæ, Ducem Luxemburgiæ, Superioris ac Inferioris Silesiæ, Würtembergæ & Teckæ, Principē Sueuiæ, Comitem Habsburgi, Tyrolis, Kyburgi & Goritiæ, Marchionem Sacri Romani Imperij, Burgouiæ, ac Superioris & Inferioris Lusatiæ, Dominum Marchiæ Sclauonicæ, Portus Naonis & Salinarum, cum suis Fcederatis & Adhærentibus ex vnâ: & Serenissimum ac Potentissimum Principem ac Dominum, Dominum Lvdovicvm XIV. Galliarum & Nauarræ Regem Christianissimum, eiusq́ue Fœderatos & Adhærentes ex alterâ parte; vnde multa Christiani sanguinis effusio, cum plurimarum Prouinciarum desolatione secuta est. Tandem Diuinâ Bonitate factum esse, vt annitente Serenissimâ Republicâ Venetâ, cuius Consilia difficillimis Christiani Orbis temporibus publicæ saluti & quieti nunquam defuêre, vtrinque de Pace Vniuersali suscepta sit cogitatio, in eumq́ue finem ex mutuâ partium conuentione, Hamburgi die 25. stylo nouo, vel die 15. stylo veteri Decembris, Anno Domini Millesimo sexcentesimo quadragesimo primo inita, constituta sit dies vndecima stylo nouo, vel prima stylo veteri Mensis Iulij, Anno Domini 1643 congressui Plenipotentiariorum Mona-

[p. 512] [scan. 560]

sterii & Osnabrvgis Westphalorum instituendo: ❀ comparentes igitur statuto tempore & loco vtrinque legitimè constituti Legati Plenipotentiarij, à parte quidem Imperatoris Illustrissimi & Excellentissimi Domini, Dominus Maximilianus Comes à Trautmansdorff & Weinsberg, Baro in Gleichenberg, Neostadij ad Cocrum, Negau, Burgau, & Totzenbach, Dominus in Teinitz, Eques Aurei Velleris, Consiliarius Secretus & Camerarius Sacræ Cæsareæ Maiestatis, eiusq́ue Aulæ Supremus Præfectus. Dominus loannes Ludouicus Comes à Nassavv, Catzenelenbogen, Vianden & Dietz, Dominus in Beilstein, Consiliarius Secretus Imperatoris, & a-Aurei Velleris Eques -a

a-a In IPM-AF: eques aurei velleris

. Dominus Isaacus Volmarus Iuris Vtriusque Doctor Serenissimi Domini ArchiDucis Ferdinandi Caroli Consiliarius, eiusq́ue Cameræ Præses. A parte verò Regis Christianissimi, Celsissimus Princeps, Dominus Henricus d’Orleans, Dux de Longueville, & d’Estouteville,

[p. 514] [scan. 562]

Princeps & Supremus Comes de Nevvchastel, Comes de Dunois & de Tancaruille, Conestabilis hæreditarius Normanniæ, eiusdemq́ue Prouinciæ Gubernator & locum tenens Generalis, Centum catafractorum Equitum Dux, & Ordinum Regiorum Eques, &c. Illustrissimi Item ac Excellentissimi Domini, Dominus Claudius de Mesmes, Comes d’Auaux, dictorū Ordinum Commendator, vnus ex Præfectis ærarij Regij & Regni Gallici Minister, &c.

Fehlt in IPM-AF.

Et Dominus Abel Seruien, Comes de la Roche, des Aubiers, etiam vnus ex Regni Gallici Ministris, &c.

Fehlt in IPM-AF.

interuentu & operâ Illustrissimi & Excellentissimi Legati Senatorisq́ue Veneti, Domini Aloysij Contareni, Equitis, qui Mediatoris munere procul à partium studio totos penè quinque annos impigrè perfunctus est. Post inuocatum Diuini Numinis auxilium mutuasq́ue Plenipotentiarum tabulas (quarum apographa sub finem huius Instrumenti de verbo ad verbum inserta sunt,) ritè commutatas, præsentibus, suffragantibus, & consentientibus Sacri Romani Imperij Electoribus, Principibus, ac Statibus ad Diuini Numinis gloriam & Christianæ Reipublicæ salutem in mutuas Pacis & amicitiæ leges consenserunt & conuenerunt tenore sequenti.

[p. 516] [scan. 564]

Dispositio [§ 1 ≙ Art. I IPO] Pax sit Christiana, Vniuersalis, & perpetua veraq́ue & sincera Amicitia inter Sacram Maiestatem Cæsaream & Sacram Maiestatem Christianissimam, nec non inter omnes & singulos Fœderatos & Adhærentes dictæ Maiestatis Cæsareæ, Domum Austriacam eorumq́ue Hæredes & Successores, Præcipuè verò Electores, Principes & Status Imperij ex Vna: & omnes & singulos Fœderatos dictæ Maiestatis Christianissimæ, eorumq́ue Hæredes ac Successores. Imprimis Serenissimam Reginam Regnumq́ue Sueciæ ac respectiuè Electores, Principes Statusq́ue Imperij ex alterâ parte. Eaq́ue ita sincerè serioq́ue seruetur & colatur, vt vtraque pars alterius vtilitatem, honorem ac commodum promoueat, omniq́ue ex parte & Vniversi Romani Imperij, cum Regno Galliæ, & vicissim Regni Galliæ cum Romano Imperio fida vicinitas & secura studiorum Pacis atque amicitiæ cultura reuirescant, & reflorescant.

[p. 518] [scan. 566]

[§ 2 = Art. II IPO] Sit vtrinque perpetua obliuio & Amnistia omnium eorum quæ ab initio horum motuum quocunque loco modóve ab vnâ vel alterâ parte vltrò citroq́ue hostiliter facta sunt, ita vt nec eorum nec vllius alterius rei causa vel prætextu alter alteri posthac quidquam hostilitatis aut inimicitiæ, molestiæ vel impedimenti quoad personas, statum, bona vel securitatem, per se vel per alios, clàm aut palàm, directè vel indirectè, specie juris aut viâ facti in Imperio aut vspiam extra illud, non obstantibus vllis prioribus pactis in contrarium facientibus, inferat vel inferri faciat, aut patiatur, sed omnes & singulæ hinc indè tam ante Bellum quam in Bello verbis, scriptis aut factis illatæ injuriæ, violentiæ, hostilitates, damna, expensæ absque omni personarū rerúmve respectu, ita penitus abolitæ sint, vt quidquid eo nomine alter aduersus alterum prætendere posset, perpetua sit obliuione sepultū. [§ 3 ≠ IPO] Et vt eò sincerior Amicitiæ mutuæ securitas inter Imperatorem, Regem Christianissimum, Electores, Principes & Status Imperij posthac seruetur (saluo assecurationis articulo infrà descripto),

[p. 520] [scan. 568]

alter alterius hostes præsentes aut futuros, nullo vnquam titulo vel prætextu, vel vllius controversiæ bellíve ratione contra alterum armis, pecuniâ, milite, commeatu alitèrve juuet, aut vllis copiis, quæ cōtra aliquem huius Pacificationis consortem à quocunque duci contigerit, receptum, statiua, transitum indulgeat. ❀ Circulus quidem Burgundicus sit maneatq́ue membrum Imperij, post controuersias inter Galliam Hispaniamq́ue sopitas hac Pacificatione comprehensus. Bellis tamen in eo iam vertentibus, nec Imperator nec vllus Imperij Status se immisceat. ❀ In futurum verò si inter ea Regna controuersiæ oriantur, firma semper maneat inter vniuersum Imperium & Reges Regnumq́ue Galliæ, de mutuis hostibus non iuuandis, supradictæ reciprocæ obligationis necessitas: singulis tamen Statibus liberum sit, huic illíve Regno extra Imperij limites suppetias ferre, non tamen aliter quam secundum Imperij constitutiones. ❀ [§ 4 ≠ IPO] Controuersia Lotharingica vel arbitris vtrinque nominandis submittatur, vel

[p. 522] [scan. 570]

Tractatu Gallo-Hispanico, vel aliâ amicabili via componatur, liberumq́ue sit tam Imperatori, quam Electoribus, Principibus & Statibus Imperij eius compositionem amicabili interpositione, aliisq́ue pacificis officiis iuuare ac promouere, non tamen armis aut bellicis mediis. [§ 5 ≈ Art. III,1 IPO] Iuxta hoc amicitiæ mutuæ & vniuersalis Amnistiæ fundamentum, vniuersi & singuli Sacri Romani Imperij Electores, Principes, Status (comprehensâ immediatâ Imperij nobilitate) eorumq́ue Vasalli, subditi, Ciues & Incolæ, quibus occasione Bohemiæ, Germaniæve motuum vel Fœderum hinc inde contractorum, ab vnâ vel alterâ parte aliquid præjudicij aut damni quocunque modo vel prætextu illatum est, tam quoad Ditiones & Bona Feudalia, subfeudalia & allodialia, quam quoad dignitates, immunitates, Iura & Priuilegia restituti sunto plenariè in eum vtrinque statum in Sacris & Profanis, quo ante destitutionem gauisi sunt, aut Iure gaudere potuerunt, non obstantibus, sed annullatis quibuscunque interim in contrarium factis mutationibus.

[p. 524] [scan. 572]

[§ 6 ∼ Art. III,2 IPO] Quod si restituendorum Bonorum & Iurium Possessores, exceptionibus se iustis munitos existimauerint, eæ quidem restitutionem neutiquam impedient, hâc tamen peractâ coram competenti Iudice examinentur & discutiantur. [§ 7 = Art. IV,1 IPO] Et quamuis ex hac præcedenti regula generali facilè dijudicari possit, qui & quatenus restituendi sint, tamen ad instantiam aliquorum de quibusdam grauioris momenti causis, prout sequitur, specialiter mentionem fieri placuit, ita tamen, vt qui expressè non nominati vel expuncti sunt, propterea pro omissis vel exclusis non habeantur. [§ 8 ≠ IPO] Cum Arrestum quod mobilibus ad Principem Electorem Treuirensem spectantibus, & in Ducatum Lüxenburgensem translatis Imperator per Concilium Prouinciale antehac imponi curauit, relaxatum quidem & abolitum, attamen ad quorundam instantiam iterum renouatum, insuper etiam sequestrum Præfecturæ Bruch ad ArchiEpiscopa-

[p. 526] [scan. 574]

tum, & medietati Dominii sancti Ioannis, ad Ioannem Rheinhardum de Söeteren spectanti à præfato Concilio indictum est, concordatis inter Electoratum Treuirensem & Ducatum Burgundiæ publicâ Imperij interuentione Anno 1548 Augustæ Vindelicorum erectis repugnet, Conuentum est, vt prædictum Arrestum & sequestrum a Concilio Lüxemburgensi quantocius tollatur, dicto Domino Electori bona sua, Præfectura & Dominium, tàm Electoralia quam Patrimonialia vna cum fructibus sequestratis relaxentur & tradantur, ac si quid fortè amotum fuerit, reponatur, pleneq́ue atque integrè restituatur, impetrantibus ad Iudicem Principis Electoris in Imperio competentem, pro obtinendâ juris & justitiæ administratione remissis. [§ 9 ≠ IPO] Quod autem ad Castra Ehrnbreitstein & Hamerstein attinet, Imperator tempore & modo infrà in Articulo executionis definitis, præsidia inde deducet aut deduci curabit, illaq́ue Castra in manus Domini Electoris Treuirensis, eiusdemque Capituli Metropolitani pari potestate pro Imperio & Electoratu custodiēda tradet, quo nomine & Capitaneus & nouum præsidiū ibi ab Electore constituendum juramento fidelitatis pro ipso eiusq́ue Capitulo pariter obstringi debebunt.

[p. 528] [scan. 576]

[§ 10 ≙ Art. IV,2 IPO] Deinde verò Causam Palatinam Conventus Monasteriensis & Osnabrugensis eò deduxit, vt eâ de re iam diu mota lis dirempta sit modo sequenti. [§ 11 = Art. IV,3 IPO] Et primò quidem quod attinet Domum Bauaricam, Dignitas Electoralis, quam electores Palatini antehac habuerunt, cum omnibus Regaliis, Officiis, Præcedentiis, Insigniis & juribus quibuscunque ad hanc dignitatem spectantibus, nullo prorsus excepto, vt & Palatinatus Superior totus, vna cum Comitatu Cham, cum omnibus eorum appertinentiis Regaliis ac Iuribus, sicut hactenus ita & imposterum maneant penes Dominum Maximilianum Comitem Palatinum Rheni, Bauariæ Ducem eiusq́ue Liberos, totamq́ue Lineam Guilhelmianam, quam diu masculi ex eâ superstites fuerint. [§ 12 = Art. IV,4 IPO] Vicissim dominus Elector Bauariæ, pro se, hæredibus ac successoribus suis, totaliter renunciet debito Tredecim Millionum, omniq́ue prætensione

In IPM-AF: praetensioni

in Austriam Superiorem, & statim à publicatâ Pace, omnia Instrumenta desuper

[p. 530] [scan. 578]

obtenta Cæsareæ Maiestati ad cassandum & annullandum extradat. [§ 13 = Art. IV,5 IPO] Quod ad Domum Palatinam attinet, Imperator cum Imperio publicæ tranquillitatis causa consentit, vt vigore præsentis Conuentionis institutus sit Electoratus Octauus, quo Dominus Carolus Lodouicus Comes Palatinus Rheni eiusq́ue hæredes & agnati totius Lineæ Rudolphinæ, iuxta Ordinem succedendi in Aurea Bulla expressum, deinceps fruantur, nihil tamen juris præter simultaneam inuestituram ipsi Domino Carolo Ludouico, aut eius successoribus, ad ea quæ cum dignitate Electorali Domino Electori Bauariæ, totiq́ue Lineæ Guilhelmianæ attributa sunt, competat. [§ 14 = Art. IV,6 IPO] Deinde vt Inferior Palatinatus totus cum omnibus & singulis Ecclesiasticis & Secularibus bonis, juribus & appertinentiis, quibus ante motus Bohemicos Electores Principesq́ue Palatini gauisi sunt, omnibusq́ue Documentis, Regestis, rationariis & cæteris actis huc spectantibus, eidem plenariè restituantur, cassatis ijs, quæ in contrarium acta sunt, idq́ue authoritate Cæsareâ effectum iri, vt neque Rex Catholicus, neque vllus alius, qui exinde aliquid tenet, se huic restitutioni vllo modo opponat.

[p. 532] [scan. 580]

[§ 15 = Art. IV,7 IPO] Cùm autem certæ quædam Præfecturæ Stradæ-Montanæ antiquitùs ad Electorem Moguntinensem pertinentes, Anno demùm Millesimo, quadringentesimo sexagesimo tertio, pro certâ pecuniæ summâ Palatinis, cum pacto perpetuæ reluitionis impignoratæ fuerint, ideò Conuentum est, vt hæ Præfecturæ penes modernum Dominum Electorem Moguntinensem, eiusq́ue in ArchiEpiscopatu Moguntinensi Successores permaneant, dummodò pretium pignorationis spontè oblatum, intrà terminum executioni conclusæ Pacis præfixum, paratâ pecuniâ exsoluat, cæterisq́ue ad quæ iuxta tenorem literarum oppignerationis tenetur, satisfaciat. [§ 16 = Art. IV,8 IPO] Electori quoque Treuirensi tanquam Episcopo Spirensi, Episcopo item Wormatiensi, jura quæ prætendunt in Bona quædam Ecclesiastica intra Palatinatus inferioris territorium sita, coram competenti Iudice prosequi liberum esto, nisi de his inter vtrumque Principem amicè conueniatur. [§ 17 = Art. IV,9 IPO] Quod si verò contigerit Lineam Guilhelmianam Masculinam prorsus deficere, superstite Palatinâ, non modo Palatinatus Superior, sed etiam dignitas Electoralis, quæ penes Bavariæ Duces fuit,

[p. 534] [scan. 582]

ad eosdem superstites Palatinos, interim simultaneâ inuestiturâ gauisuros, redeat, Octauo tunc Electoratu prorsus expungendo. Ita tamen Palatinatus Superior hoc casu ad Palatinos superstites redeat, vt hæredibus allodialibus Electoris Bauariæ actiones & Beneficia, quæ ipsis ibidem de jure competunt, reseruata maneant. [§ 18 = Art. IV,10 IPO] Pacta quoque gentilitia inter Domum Electoralem Heidelbergensem & Neoburgicam, à prioribus Imperatoribus super Electorali successione confirmata, vt & totius Lineæ Rudolphinæ Iura, quatenus huic dispositioni contraria non sunt, salua rataq́ue maneant. [§ 19 = Art. IV,11 IPO] Ad hæc si quæ Feuda Iuliacensia aperta esse competenti viâ juris euictum fuerit, ea Palatinis euacuentur. [§ 20 = Art. IV,12 IPO] Præterea vt dictus Dominus Carolus Ludouicus aliquatenus liberetur onere prospiciendi Fratribus de appenagio; Cæsarea Maiestas ordinabit, vt dictis suis Fratribus quadringenta Imperialium Talerorum millia, intra quadriennium, ab initio Anni venturi 1649 nume-

[p. 536] [scan. 584]

randum expendantur singulisq́ue Annis centena millia soluantur, vnâ cum annuo censu quinque de centum computatis. [§ 21 = Art. IV,13 IPO] Deinde tota Domus Palatina, cum omnibus & singulis qui ei quocunque modo addicti sunt aut fuerunt, præcipuè verò Ministri qui ei in hoc Conuentu aut alias operam suam navarunt, vt & omnes Palatinatus exules fruantur Amnestiâ Generali suprà descriptâ, pari cum cæteris in ea comprehensis jure & hac transactione, singulariter in puncto Gravaminum plenissimè. [§ 22 = Art. IV,14 IPO] Vicissim Dominus Carolus Ludouicus cum fratribus, Cæsareæ Maiestati obedientiam & fidelitatem, sicut cæteri Electores Principesq́ue Imperij præstet, ac insuper Palatinatui Superiori pro se & Hæredibus suis, tùm ipse tùm eius Fratres, donec ex Linea Guilhelmiana hæredes legitimi & masculi superfuerint renuncient. [§ 23 = Art. IV,15 IPO] Cùm autem de eiusdem Principis Viduæ Matri, sororibusq́ue præstando Victalitio & dote constituendâ mentio injiceretur, pro beneuolo Sacræ Cæsareæ Maiestatis in Domum Palatinam affectu promissum est, dictæ Viduæ Matri pro Victalitio semel pro semper, viginti Thalerorum Imperialium millia, singulis autem

[p. 538] [scan. 586]

sororibus dicti Domini Caroli Ludouici, quando nuptum elocatæ fuerint dena Thalerorum Imperialium millia, nomine Suæ Maiestatis exsolutum iri, de reliquo verò ipsis idem Princeps Carolus Ludouicus satisfacere teneatur. [§ 24 = Art. IV,16 IPO] Comites in Leiningen & Daxburg, sæpedictus Dominus Carolus Ludouicus eiusq́ue Successores in Palatinatu Inferiori nulla in re turbet, sed Iure suo à multis retrò seculis obtento, & a Cæsaribus confirmato, quietè ac pacificé vti, frui permittat. [§ 25 = Art. IV,17 IPO] Liberam Imperij Nobilitatem per Franconiam, Sueuiam & tractum Rheni, cum districtibus appertinentibus in suo statu immediato inuiolate relinquat. [§ 26 = Art. IV,18 IPO] Feuda etiam ab Imperatore in Baronem Gerhardum de Waldenburg, dictum SchenckHeren, Nicolaum Georgium Reigersberg, Cancellarium Mogun-

[p. 540] [scan. 588]

tinum, & Henricum Brômbser Baronem de Rüdesheim, Item, ab Electore Bauariæ, in Baronem Ioannem Adolphum Wolff, dictum Metternich collata rata maneant, teneantur tamen eiusmodi Vasalli Domino Carolo Ludouico, velut Domino directo eiusq́ue Successoribus Iuramentum fidelitatis præstare, atque ab eodem Feudorum suorum renouationem petere. [§ 27 = Art. IV,19 IPO] Augustanæ confessionis consortibus, qui in possessione Templorum fuerant, interq́ue eos Ciuibus & Incolis Oppcnheimensibus, seruetur Status Ecclesiasticus Anni Millesimi sexcentesimi vicesimi quarti, cæterisq́ue id desideraturis Augustanæ Confessionis Exercitium, tam publicè in Templis ad statas horas, quàm priuatim in Ædibus propriis, aut alienis ei rei destinatis, per suos aut vicinos verbi Diuini Ministros peragere liberum esto. [§ 28 → Art. IV,20–22 IPO] Paragraphi Princeps Ludouicus Philippus, &c., Princeps Fridericus, &c. & Princeps Leopoldus Ludouicus, &c. hic eodem modo inserti intelligantur, prout in Instrumento Cæsareo Suedico continentur.

[p. 542] [scan. 590]

[§ 29 = Art. IV,23 IPO] Controuersia, quæ vertitur inter Episcopos respectiuè Bambergensem & Herbipolensem, ac Marchiones Brandenburgicos, Culmbachi & Onolzbachi de Castro, Oppido, Præfecturâ & Monasterio Kitzingen in Franconia ad Mœnum, aut amicabili compositione, aut summario Iuris processu terminetur infra biennium, sub pœnâ perdendæ prætensionis imponendâ tergiuersanti, interim dictis Dominis Marchionibus restituatur nihilominus Fortalitium Wiltzburg in eum Statum, qui tempore traditionis descriptus fuit, ex conuentione & promisso. [§ 30 → Art. XIV,1–3 IPO] Conuentio inita circa alimenta Domini Christiani Wilhelmi Marchionis Brandenburgici huc repetita censeatur; prout continetur Articulo decimo quarto Instrumenti Cæsareo-Suedici. [§ 31(1) ≠ IPO, § 31(2) → Art. IV,24 IPO] Rex Christianissimus tempore & modo inferiùs definitis circa deductionem præsidiorum, restituet Duci Würtenbergico Ciuitates & fortalitia Hohenvviel, Schorendorff, Tübingen aliaq́ue omnia loca sine vlla reseruatione, quæ in Ducatu Wūrtenbergico præsidiis suis tenet. ❀

[p. 544] [scan. 592]

In reliquis Paragraphus Domus Würtenbergica, &c. sicut in Instrumento Cæsareo-Suedico insertus est, hic insertus intelligatur. [§ 32 ∼ Art. IV,25 IPO] Principes quoque Würtenbergici Lineæ Montpelgardensis restituantur in omnes suas Ditiones in Alsatia vel vbicunque sitas, & nominatim in duo Feuda Burgundica, Clerual & Passavant, & ab vtraq́ue parte redintegrentur in eum statum, jura & prærogatiuas, quibus ante initium horum bellorum gauisi sunt. [§ 33 = Art. IV,26 IPO] Fridericus Marchio Badensis & Hachbergensis, eiusq́ue Filij & Hæredes, cum omnibus qui ijsdem quocunque modo inseruierunt, aut adhucdum inseruiunt, cuiuscunque nominis aut conditionis sint, gaudeant & fruantur suprà Articulo secundo & tertio descriptâ Amnestiâ cum omnibus suis Clausulis & Beneficiis, eiusque vigore restituantur plenissimè in eum statum in Sacris & Profanis, in quo ante exortos Bohemiæ motus fuit Dominus Georgius Fridericus Marchio Badensis & Hachbergensis quoad Marchionatum Inferiorem Badensem, qui vulgò sub appellatione Baden-Durlach venit, Itemq́ue quoad marchionatum Hachbergensem, tum etiam quoad Ditiones Rôttelen, Badenweiler & Sausenberg, non obstantibus, sed an-

[p. 546] [scan. 594]

nullatis quibuscunque interim in contrarium factis mutationibus. ❀ Deinde restituantur Marchioni Friderico Præfecturæ Stein & Renchingen, absque onere æris alieni interea temporis à Marchione Guilielmo contracti, ratione fructuum, interesse aut

In IPM-AF: ac

sumptuum per transactionem Ettlingæ Anno Domini Millesimo, sexcentesimo vicesimo nono initam, dicto Guilielmo Marchioni Badensi cessæ, cum omnibus juribus, Documentis Literariis, aliisque pertinentiis, ita vt tota illa actio sumptuum, ac fructuum perceptorum & percipiendorum, cum omni damno & interesse, à tempore primæ occupationis numerando, sublata f-penitus & -f

f-f In IPM-AF: & penitus

extincta sit. Annua quoque pensitatio ex Marchionatu Inferiori, Marchionatui Superiori pendi solita, virtute præsentium penitus sublata, annullata & annihilata sit, nec eo nomine quicquam vel de præterito, vel de futuro imposterum vnquam prætendatur vel exigatur; ❀ Alternetur etiam imposterum inter vtramque Lineam Badensem, Inferioris scilicet & Superioris Marchionatus Badensis Præcedentia & Sessio in Comitiis & Circuli Sueuici, al[i]isque vniver-

[p. 548] [scan. 596]

salibus vel particularibus Imperij, aut quibuscunque Conventibus, pro nunc tamen eadem præcedentia penes Marchionem Fridericum, dum superstes erit, permanente. ❀ [§ 34 = Art. IV,27 IPO] De baronatu Hohengeroltzegk Conventum est, vt si Domina Principissa Badensis prætensa sua jura in dicto Baronatu Documentis Authenticis sufficienter probauerit, restitutio statim post latam desuper sententiam fiat cum omni causa omniq́ue jure vigore documentorum competenti. Cognitio autem hæc finiatur à die publicatæ Pacis intra biennium. Nullæ denique actiones, transactiones vel exceptiones generales vel speciales clausulæ in hoc Instrumento Pacis comprehensæ, (quibus omnibus per expressum & in perpetuum vigore huius derogatum sit) ab vnâ vel alterâ parte vllo vnquam tempore contra hanc specialem Conuentionem allegentur vel admittantur. [§ 35 → Art. IV,28–45 IPO] Paragraphi, Dux de Croy &c. Quod controuersiam Nassavv-Siegen &c. Comitibus Nassavv-Saræpontanis &c. Domus Hanoica &c. Ioannes Albertus Comes Solmensis &c. Itemq́ue restituatur Domus Solms Hohensolms

Fehlt in IPM-AF.

&c. Co-

[p. 550] [scan. 598]

mites de Isenburg &c. Rheingrauij &c. Vidua Domini Ernesti Comitis Sainensis &c. Castrum & Comitatus Falckenstein &c. Restituatur etiam Domus Waldeck &c. loachimus Ernestus Comes Ottingensis &c. Item Domus Hohenloica &c. Fridericus Ludouicus &c. Ferdinandus Carolus &c. Domus Erbacensis &c. Vidua & Hæredes Comitis à Brandenstein &c. Baro Paulus Keuenhûller &c. hic ijsdem verbis inserti intelligantur prout in Instrumento Cæsareo-Suedico continentur. [§ 36 = Art. IV,46 IPO] Contractus, permutationes, transactiones, obligationes & instrumenta debiti vi metuve seu Statibus seu subditis illicitè extorta, prout in specie queruntur Spira, Weissenburgum ad Rhenum, Landauia, Reitlingen, Hailbronna, aliiq́ue, vt & redemptæ cessæque actiones abolitæ atque ita annullatæ sunto, vt vllum judicium actionemve eo nomine intentare minimè liceat. Quod si vero Debitores instrumenta crediti vi metuve creditoribus extorserint, ea omnia restituantur actionibus desuper saluis.

[p. 552] [scan. 600]

[§ 37 = Art. IV,47–48 IPO] Debita siue emptionis, venditionis, annuorum redituum, siue alio nomine vocentur, si ab vnâ alterâve belligerantium parte in odium creditorum violenter extorta sint, contra debitores veram violentiam & realem solutionem intercessisse allegantes, & se ad probandum offerentes, nulli Processus executiui decernantur, nisi his exceptionibus præuia plenariâ causæ cognitione decisis. [Art. IV,48 IPO] Processu desuper instituto à pacis publicatione infra

In IPM-AF: intra

biennium finiendo sub poena perpetui silentij contumacibus debitoribus imponenda. Processus autem hactenus eo nomine contra ipsos decreti, vnà cum transactionibus & promissionibus pro futurâ creditorum restitutione factis tollantur & eneruentur, saluis tamen ijs pecuniarum summis, quæ flagrante bello pro aliis ad auertenda maiora eorum pericula & damna bono animo & intentione erogatæ sunt. [§ 38 = Art. IV,49 IPO] Sententiæ tempore belli de rebus merè sæcularibus pronunciatæ, nisi processus vitium & defectus manifestè pateat vel in continenti demonstrari possit, nō quidem omnino sint nullæ, ab effectu ta-

[p. 554] [scan. 602]

men rei iudicatæ suspendantur: donec acta Iudicialia (si alterutra pars intra semestre ab inita Pace spatium petiuerit reuisionem) in Iudicio competenti modo ordinario vel extraordinario in Imperio vsitato reuideantur, & æquabili iure ponderentur, atque ita dictæ sententiæ vel confirmentur vel emendentur, vel si nulliter latæ sint, planè rescindantur. [§ 39 = Art. IV,50 IPO] Si quæ etiam Feuda Regalia vel priuata ab Anno Millesimo, sexcentesimo decimo octauo non fuerant renouata, nec interim eorum nomine præstita servitia, nemini id fraudi esto, sed tempus repetendæ Inuestituræ à die factæ Pacis cedere incipiat. [§ 40 = Art. IV,51 IPO] Tandem omnes & singuli tam bellici Officiales militesq́ue, quàm Consiliarij & Ministri togati Ciuiles & Ecclesiastici, quocunque nomine aut conditione censentur, qui vni alterive parti, earundemve Fœderatis aut adhærentibus, togâ vel sago militarunt, à summo ad infimum, ab infimo ad summum absque vllo discrimine vel exceptione, cum vxoribus, liberis, hæredibus, successoribus, seruitoribus, quoad personas & bona in eum vitæ, famæ, honoris, conscientiæ, libertatis, Iurium & priuilegiorum statum, quo ante dictos motus gauisi sunt, aut

[p. 556] [scan. 604]

jure gaudere potuerunt, vtrinque restituti sunto, nec eorum personis aut bonis vllum creator præiudicium, vllave actio vel accusatio intētator, multò minus vlla poena damnumve quocunque prætextu irrogator. Et hæc quidem omnia quoad illos, qui Cæsareæ Maiestatis & Domus Austriacæ subditi & vasalli non sunt, plenissimum effectum habeant. [§ 41 = Art. IV,52 IPO] Qui vero subditi & vasalli hæreditarij Imperatoris & Domus Austriacæ sunt, eâdem gaudeant Amnestiâ, quoad personas, vitam, famam & honores, habeantq́ue securum reditum in pristinam patriam, ita tamen vt se teneantur accommodare legibus patriis Regnorum & Prouinciarum. [§ 42 ≙ Art. IV,53 IPO] Quantum autem eorundem bona concernit, si ea, antequam in Coronæ Galliæ Sueciæve partes transierunt, confiscatione aut alio modo amissa fuere, etsi Plenipotentiarij Suedici diu multumq́ue institer[a]nt, vt ijs etiam illa restituerentur, tamen cum Sacræ Cæsareæ Maiestati hac in re ab aliis nihil præscribi, nec ob Cæsareanorum constantem contra-

[p. 558] [scan. 606]

dictionem aliter transigi potuerit, Ordinibusq́ue Imperij eapropter bellum continuari è re Imperij non fuerit visum, porrò quoque amissa sunto ac modernis possessoribus permanento. ❀ [§ 43 ≙ Art. IV,54 IPO] Illa verò bona quæ ipsis post eam ob causam quod pro Gallis aut Suecis contra Cæsarem Domumq́ue Austriacam arma sumpsissent, erepta sunt, ijsdem qualia nunc sunt, absque refusione tamen sumptuum & fructuum perceptorum, aut damni dati, restituantur. [§ 44 = Art. IV,55 IPO] De cætero in Bohemia aliisq́ue quibuscunque Prouinciis Hæreditariis Imperatoris, Augustanæ Confessioni addictis subditis vel creditoribus, eorumve hæredibus pro priuatis suis prætensionibus, si quas habent, & earum nomine actiones intenderint aut prosecuti fuerint, jus & Iustitia æquè ac Catholicis citra respectum administretur.

[p. 560] [scan. 608]

[§ 45 = Art. IV,56 IPO] A dicta tamen vniuersali restitutione excepta sunto, quæ restitui vel redhiberi nequeunt, mobilia & se mouentia, fructus percepti, authoritate belligerantium partium interuersa, itemq́ue tam destructa, quàm publicæ securitatis causa in alios usus cōversa ædificia publica & priuata, sacra & profana, necnon deposita publica vel priuata hostilitatis intuitu confiscata, legitimè vendita, spontè donata. [§ 46 = Art. IV,57 IPO] Quia verò etiam causa Iuliacensis Successionis inter interessatos, nisi præueniatur, magnas aliquando turbas in Imperio excitare posset, Ideò conuentum est, vt ea quoque Pace confectâ, ordinario processu coram Cæsarea Maiestate vel amicabili compositione, vel alio legitimo modo sine mora dirimatur. [§ 47 → Art. V, VII IPO] Cum etiam ad maiorem Imperij tranquillitatem stabiliendam, de controuersiis circa Bona Ecclesiastica & libertatem Exercitij Religionis his ipsis de Pace

[p. 562] [scan. 610]

vniuersali Congressibus certa quædam compositio inter Cæsarem, Electores, Principes & Status Imperij inita, atque Instrumento Pacis cum Plenipotentiariis Reginæ & Coronæ Sueciæ erecto inserta fuerit, placuit eandem compositionem vt & illam, de qua inter eosdem ratione eorum, qui Reformati vocantur, conuenit, præsenti quoque Tractatu firmare & stabilire eo planè modo, ac si de verbo ad verbum huic inserta legeretur Instrumento. [§ 48 = Art. XV,1 IPO] Circa causam Hasso-Cassellanam conuentum est, vt sequitur. Primò omnium, Domus Hasso-Cassellana, omnesq́ue eius Principes, maximè Domina Amelia Elisabetha, Hassiæ Landgrauia, eiusq́ue Filius, Dominus Wilhelmus, illorumq́ue Hæredes, Ministri, Officiales, Vasalli, subditi, milites & alij quocunque modo illis addicti, nullo prorsus excepto, non obstantibus contrariis Pactis, Processibus, Proscriptionibus, Declarationibus, Sententiis, Executionibus & Transactionibus, sed illis omnibus, vt & actionibus vel prætensionibus ratione damnorum & iniuriarum, tam neutralium quàm belli-

[p. 564] [scan. 612]

gerantium, annullatis Vniversalis Amnestiæ suprà sancitæ, & ad initium belli Bohemici, cum plenariâ restitutione reductæ (exceptis Cæsareæ Maiestatis & Domus Austriacæ Vasallis & subditis hæreditariis, quemadmodum de ijs in §. Tandem omnes, &c. disponitur) omniumq́ue Beneficiorum, ex hac & Religiosa pace prouenientium pari cum cæteris Statibus jure prout in Articulo incipiente, Vnanimi, &c. disponitur, plenariè participes sunto. [§ 49 = Art. XV,2 IPO] Secundo, Domus Hasso-Cassellana, eiusque Successores Abbatiam Hirsfeldensem cum omnibus appertinentiis Secularibus & Ecclesiasticis, siue intra, siue extra Territorium (vt Præpositura Gellingen) sitis, saluis tamen juribus, quæ Domus Saxonica à tempore immemoriali possidet, retineant, & eo nomine inuestituram à Cæsarea Maiestate toties, quoties casus euenerit, petant & fidelitatem præstent. [§ 50 = Art. XV,3 IPO] Tertiò, Ius directi & vtilis Dominij in Præfecturas Schaumburg, Bûckenburg,

[p. 566] [scan. 614]

Saxenhagen & Statthagen, Episcopatui Mindano antehac assertum & adiudicatum, porrò ad Dominum Wilhelmum modernum Hassiæ Landgrauium, eiusq́ue Successores plenariè in perpetuum citra vlteriorem dicti Episcopatus, aut alterius cuiusuis contradictionem aut turbationem pertineat, saluâ tamen transactione inter Christianum Ludouicum Ducem Brunsuico-Lüneburgensem & Hassiæ Landgrauiam Philippumq́ue Comitem de Lippe inita. Firma etiam manente, quæ inter eandem Landgrauiam & dictum Comitem inita est, Conuentione. [§ 51 = Art. XV,4 IPO] Conuentum præterea est, vt pro locorum hoc bello occupatorum restitutione & indemnitatis causa Dominæ Landgrauiæ Hassiæ Tutrici, eiusq́ue Filio, huiusve Successoribus Hassiæ Principibus, ex Archi-Episcopatibus Moguntinensi & Coloniensi, Episcopatibus item Paderbornensi, Monasteriensi & Abbatia Fuldensi Sexies Centena Millia Dalerorum Imperialium, bonitate Imperialibus Constitutionibus modernis correspondentium, intra spacium nouem Mensium à tempore Ratificationis Pacis computandum, Cassellis soluentium periculo & sumptibus pendantur, nec contra promissam solutionem vlla exceptio vllusve prætextus admittatur, multò minus Summa conuenta vllo arresto afficiatur.

[p. 568] [scan. 616]

[§ 52 = Art. XV,5 IPO] Vt etiam Domina Landgrauia de solutione tanto securior sit, sequentibus conditionibus retineat Neuss, Coesfeldt & Nevvhauss, inq́ue ijs locis sua, sibiq́ue solum obligata præsidia habeat, eâ quidem lege, vt præter Officiales & alias personas in præsidiis necessarias dictorum trium locorum præsidia coniunctim non excedant numerum mille ducentorum peditum, & centum Equitum, Dominæ Landgrauiæ dispositioni relicto, quot cuiuis dictorum locorum peditum & equitum imponere, quemve huic vel illi præsidio præficere velit. [§ 53 = Art. XV,6 IPO] Præsidia autem secundum ordinationem de sustentatione Officialium & militum Hassiacis hactenus consuetam alantur, & quæ ad conseruanda fortalitia necessaria sunt, præstentur ex Archi- & Episcopatibus, in quibus dicta Arx & Ciuitates sunt sitæ, absque Summæ suprà nominatæ diminutione. Integrum autem sit ipsis Præsidiis contra morosos & tardantes, sed non vltra debitam summam exequi; Iura autem Superioritatis & Iurisdictio tam Ecclesiastica quam Secularis & reditus nominatarum Arcis & Ciuitatum Domino ArchiEpiscopo Coloniensi sint salua.

[p. 570] [scan. 618]

[§§ 54–55 = Art. XV,7–9 IPO] Quamprimum verò post ratificatam Pacem Dominæ Landgrauiæ Trecenta millia Dalerorum Imperialium fuerint exsoluta, restitutá Neussiâ, retineat Coesfeldt solùm & Nevvhauss, ita tamen vt præsidium Neussianum in Coesfeldt & Nevvhauss non deducat, vel eius nomine quicquam vlterius exigat: nec Præsidia in Coesfeldt numerum sexcentorum peditum, & quinquaginta equitum, in Nevvhauss autem centum peditum excedant. Sin autem intra terminum nouem Mensium Dominæ Landgrauiæ integra Summa non dependatur, non tantum Coesfeldt & Newhauss, donec plenaria subsecuta fuerit solutio, sed etiam pro residuo summæ, eiusq́ue singulis centenis quinque annuatim Imperiales, donec residuum summæ exsolutum fuerit, pensionis nomine soluantur, & tot Præfecturarum ad supra nominatos Archi- & Episcopatus, atque Abbatiam pertinentium, & Hassiæ Principatui vicinarum, quot præstandis & exsoluendis pensionibus sufficiunt, Quæstores & Receptores Dominæ Landgrauiæ Iuramento obstringantur, vt de reditibus annuas residuæ summæ pensiones soluant, non obstante Dominorum suorum prohibitione. ❀ [§ 55] Quod si verò Quæstores & Receptores in soluendo moras nectant aut reditus aliò conferant, Domina Landgrauia exequendi, & ad solutionem quouis modo illos adigendi, liberam habeat potestatem, de reliquo jure territo-

[p. 572] [scan. 620]

riali Domino proprietatis interea semper saluo. Simulac verò Domina Landgrauia totam summam cum pensionibus à tempore moræ acceperit, restituat illicò loca iam denominata cautionis loco interim retenta, pensiones cessent, & Quæstores atque Receptores, quorum facta fuit mentio, Iuramenti nexu sint liberati. ❀ [Art. XV,9 IPO] Quarum autem Præfecturarum reditus pensionibus contingente mora, soluendis sint assignandi, ante Ratificationem Pacis euentualiter conueniet, quæ conventio non minoris sit roboris, quam ipsum Pacis Instrumentum. [§ 56 = Art. XV,10–11 IPO] Præter loca autem securitatis causâ vt memoratum Dominæ Landgrauiæ relinquenda, & post solutionem demum restituenda, restituat illa nihilominus, Ratificatione Pacis subsecutâ, omnes Prouincias & Episcopatus, necnon illorum Vrbes, Præfecturas, Oppida, Fortalitia, propugnacula, & omnia denique Bona immobilia, necnon Iura inter hæc bella ab ipsa occupata, ita tamen, vt tam in præfatis tribus locis cautionis nomine retinendis, quam reliquis omnibus restituendis, non solum Annonam & omnia ad bellicum Apparatum spectantia, quæ inferri vel fieri curauit, per subditos euehenda Dominæ Landgrauiæ & supra-

[p. 574] [scan. 622]

dictis successoribus, [Art. XV, 11 IPO] quæ verò ab ipsa non illata, sed in locis occupatis, tempore occupationis reperta sunt, & adhuc extant, ibi permaneant, sed vt etiam Fortificationes & Valla, durante occupatione exstructa, eatenus destruantur, ne tamen Vrbes, Oppida, Arces, vel Castra cuiusuis inuasionibus & deprædationibus pateant. [§ 57 ≙ Art. XV,12 IPO] Et quamuis Domina Landgrauia præterquam ab Archi- & Episcopatibus Moguntinensi, Coloniensi, Paderbornensi, Monasteriensi, & Abbatia Fuldensi, á nemine restitutionis & indemnitatis loco aliquid poposcerit, & sibi eo nomine à quoquam alio quicquam solui omnino noluerit, pro rerum tamen & circumstantiarum æquitate, placuit toti Conuentui, vt saluâ manente dispositione Paragraphi præcedentis inchoantis: Conuentum præterea est, &c. etiam cæteri Status cuiuscunque generis cis & vltra Rhenum, qui prima Martij huius anni Hassiacis Contributionem dependerunt, secundum proportionem Contributionis exsolutæ toto hoc tempore obseruatam, ad conficiendam summam superius positam & Militum præsidiariorum sustentationem, ratam suam suprà nominatis Archi- & Episcopatibus atque Abbatiæ conferant, & damnum, si quod soluentes ob vnius vel

[p. 576] [scan. 624]

alterius moram perpessi fuerint, morosi resarciant, nec Executionem contra tergiuersantes instituendam Cæsareæ Maiestatis, aut Regiæ Maiestatis Christianissimæ, vel etiam Hassiæ Landgrauiæ Officiales, aut Milites impediant, neque etiam fas sit Hassiacis quenquam in præiudicium huius declarationis eximere, ij verò, qui suam quotam ritè persoluerint, ab omni eatenus onere liberi erunt. [§ 58 = Art. XV,13 IPO] Quod Controuersias inter Domus

In IPM-AF: domos

Hassiacas-Cassellanam & Darmstadinam super Successione Marpurgensi agitatas attinet, quandoquidem eæ Cassellis die decimo quarto Mensis Aprilis, proximè elapsi, consensu partium vnanimi accedente penitus sunt compositæ, Placuit Transactionem istam, cum suis annexis & recessibus sicut ea Cassellis inita & a partibus subsignata, Conuentuiq́ue huic insinuata fuit, vigore Instrumenti huius, eiusdem planè esse roboris, ac si verbis totidem hisce tabulis inserta, comprehenderetur, nec à partibus transigentibus, nec aliis quibusuis sub prætextu, siue pacti, siue Iuramenti, siue alio quocunque vllo vnquam tempore conuelli posse; quin imò ab omnibus etiamsi aliquis ex Interessatis eam fortè confirmare detrectet, exactissimè obseruari debere.

[p. 578] [scan. 626]

[§ 59 = Art. XV,14 IPO] Sicut etiam transactio inter defunctum Dominum Wilhelmum Hassiæ Landgrauium, & Dominos Christianum & Wolradum Comites Waldecciæ, die vndecimo Aprilis Anno millesimo sexcentesimo trigesimo quinto facta, & à Domino Georgio Hassiæ Landgravio die decimo quarto Aprilis Anno millesimo sexcentesimo quadragesimo octauo ratificata, non minus vigore huius Pacificationis, perpetuum & plenissimum robur obtinebit, omnesq́ue Hassiæ Principes pariter ac Comites Waldecciæ obligabit. [§ 60 = Art. XV,15 IPO] Firmum quoq́ue maneat & inuiolabiliter custodiatur Ius Primogenituræ in qualibet Domo Hassiæ-Cassellanâ & Darmstattinâ introductum, & à Cæsareâ Maiestate confirmatum. [§ 61 = Art. VI IPO] Cum item Cæsarea Maiestas ad querelas nomine Ciuitatis Basiliensis & vniuersæ Heluetiæ coram ipsius Plenipotentiariis ad præsentes congressus deputatis propositas super nonnullis Processibus & mandatis executiuis, à Camera Imperiali contra dictam Ciuitatem, aliosque Heluetiorum vnitos Cantones,

[p. 580] [scan. 628]

eorumq́ue ciues & subditos emanatis, requisitâ Ordinum Imperij sententiâ & consilio, singulari Decreto die 14. Mensis Maij Anno proximè præterito declarauerit, prædictam Ciuitatem Basileam cæterosq́ue Heluetiorum Cantones in possessione vel quasi plenæ libertatis & exemptionis ab Imperio esse, ac nullatenus eiusdem Imperij Dicasteriis & ludiciis subiectos; placuit hoc idem publicæ huic Pacificationis Conuentioni inserere, ratumq́ue &

In IPM-AF: ac

firmum manere, atque idcircò eiusmodi processus vnà cum arrestis eorum occasione quandocunque decretis prorsus cassos & irritos esse debere. [§ 62 = Art. VIII,1 IPO] Vt autem prouisum sit, ne posthac in statu politico controuersiæ suboriantur, omnes & singuli Electores, Principes & Status Imperij Romani in antiquis suis juribus, prærogatiuis, libertate, priuilegiis, libero Iuris territorialis tam in Ecclesiasticis quàm Politicis Exercitio, Ditionibus, Regalibus, horumq́ue omnium possessione vigore huius Transactionis ita stabiliti firmatiq́ue sunto, vt à nullo vnquam sub quocunque prætextu de facto turbari possint vel debeant.

[p. 582] [scan. 630]

[§ 63 = Art. VIII,2 IPO] Gaudeant sine contradictione iure suffragij in omnibus deliberationibus super negotiis Imperij, præsertim vbi leges ferendæ vel interpretandæ, bellum decernendum, tributa indicenda, delectus aut hospitationes militum instituendæ, noua munimenta intra Statuum Ditiones extruenda nomine publico, veterave firmanda præsidiis, nec non vbi Pax aut fœdera facienda, aliave eiusmodi negotia peragenda fuerint, nihil horum aut quicquam simile posthac vnquam fiat vel admittatur, nisi de Comitiali liberoq́ue omnium Imperij Statuum suffragio & consensu, ❀ cùmprimis verò ius faciendi inter se & cum exteris fœdera pro sua cuiusque conseruatione ac securitate singulis Statibus perpetuò liberum esto, ita tamen, ne eiusmodi fœdera sint contra Imperatorem & Imperium Pacemq́ue eius publicam, vel hanc imprimis Transactionem, fiantq́ue saluo per omnia juramento, quo quisque Imperatori & Imperio obstrictus est. [§ 64 = Art. VIII,3 IPO] Habeantur autem Comitia Imperij intrà sex menses à dato ratificatæ Pacis, postea verò, quoties id publica vtilitas aut necessitas postulauerit. In proximis verò Comitiis emendentur imprimis anteriorum Conventuum defectus, ac tum

[p. 584] [scan. 632]

quoque de Electione Romanorum Regum certâ constantiq́ue Cæsareâ capitulatione concipiendâ, de modo & ordine in declarando vno vel altero Statu in Bannum Imperij, præter eum qui aliàs in Constitutionibus Imperij descriptus est, tenendo, redintegrandis Circulis, renouandâ Matriculâ, reducendis Statibus exemptis, moderatione & remissione Imperij collectarum, reformatione Politiæ & Iustitiæ, taxæ sportularum in Iudicio Camerali, ordinariis deputatis ad modum & vtilitatem Reipublicæ ritè formandis, legitimo munere Directorum in Imperij Collegiis, & similibus negotiis quæ hic expediri nequiuerant, ex communi Statuum consensu agatur & statuatur. [§ 65 = Art. VIII,4 IPO] Tam in Vniuersalibus verò quàm particularibus Diætis, Liberis Imperij Ciuitatibus non minùs quàm cæteris Statibus Imperij competat votum decisiuum, ijsq́ue rata & intacta maneant Regalia, vectigalia, reditus annui, libertates, priuilegia confiscandi, collectandi, & inde dependentia aliaq́ue jura ab Imperatore & Imperio legitimè impetrata, vel longo usu ante hos motus obtenta, possessa & exercita, cum omnimoda jurisdictione intra muros & in territorio, cassatis, annullatis & in futurum prohibitis ijs, quæ per repressalias, ar-

[p. 586] [scan. 634]

resta, viarū occlusiones & alios actus præiudiciales, siue durante bello quocunque prætextu in contrarium facta & propriâ authoritate hucvsque attentata sunt, siue dehinc nullo præcedente legitimo juris & executionis ordine fieri attentarive poterunt. De cætero omnes laudabiles consuetudines & Sacri Romani Imperij constitutiones & leges fundamentales imposterum religiosè seruentur sublatis omnibus, quæ bellicorum temporum iniuriâ irrepserant, confusionibus. [§ 66 = Art. VIII,5 IPO] De indaganda aliqua ratione & modo æquitati conveniente, quî persecutiones actionum contra debitores ob bellicas calamitates fortunis lapsos, aut nimio vsurarum cursu aggrauatos, moderatè terminari, indeq́ue nascituris maioribus incommodis etiam tranquillitati publicæ noxiis obuiam iri possit, Cæsarea Maiestas curabit exquiri tàm Iudicij Aulici quàm Cameralis vota & consilia, quæ in futuris Comitiis proponi & in constitutionem certam redigi possint, interea tamen temporis in huiusmodi causis ad Iudicia cùm Summa Imperij tùm Singularia statuum delatis circumstantiæ à partibus allegatæ benè ponderentur, ac nemo executionibus immoderatis prægrauetur, sed hæc omnia Holsatiæ constitutione salua & illæsa.

[p. 588] [scan. 636]

[§ 67 = Art. IX,1 IPO] Et quia publicè interest vt factâ Pace commercia vicissim reflorescant, Ideò Conuentum est, vt quæ eorum præiudicio & contra vtilitatem publicam hinc inde per Imperium belli occasione nouiter propriâ auctoritate contra jura, priuilegia, & sine consensu Imperatoris atque Electorum Imperij inuecta sunt Vectigalia & Telonia, vt & abusus Bullæ Brabantinæ, indeq́ue natæ repressaliæ & arresta, cum inductis peregrinis certificationibus, exactionibus, detentionibus itemq́ue immoderata Postarum, omniaq́ue alia inusitata onera & impedimenta, quibus commerciorum & nauigationis vsus deterior redditus est, penitus tollantur, & Prouinciis, Portubus, Fluminibus quibuscunque sua pristina securitas, jurisdictio & vsus, prout ante hos motus bellicos à pluribus retrò annis fuit, restituantur, & inuiolabiliter conseruentur.

[p. 590] [scan. 638]

[§ 68 = Art. IX,2 IPO] Territoriorum quæ flumina al[l]uunt, & aliorum quorumcunque juribus ac priuilegiis, vt & Teloniis ab Imperatore de consensu Electorum cum aliis, tum etiam Comiti Oldenburgensi in Visurgi concessis, aut vsu diuturno introductis in pleno suo vigore manentibus & executioni mandandis, ❀ tum vt plena sit commerciorum libertas, & transitus vbique locorum terrâ mariq́ue tutus, adeoq́ue ea omnibus & singulis vtriusque partis Fœderatorum vasallis, subditis, clientibus & incolis, eundi, negotiandi redeundiq́ue potestas data sit, virtuteq́ue præsentium concessa intelligatur, quæ vnicuique ante Germaniæ motus passim competebat: quos etiam Magistratus vtrinque contra iniustas oppressiones & violentias instar propriorum subditorum defendere ac protegere teneantur, hâc conuentione vt & jure legeq́ue cuiusque loci per omnia saluis.

[p. 592] [scan. 640]

[§ 69 ≠ IPO] Quo magis autem dicta Pax atque amicitia inter Imperatorem & Christianissimum Regem firmari possit, & securitati publicæ meliùs prospiciatur, Ideò de consensu, consilio & voluntate Electorum, Principum & Statuum Imperij pro bono Pacis Conuentum est. [§ 70 ≠ IPO] Primò, Quod Supremum Dominium, Iura Superioritatis, aliaq́ue omnia in Episcopatus Metensem, Thullensem & Virodunensem, Vrbesq́ue cognomines eorumq́ue Episcopatuum districtus, & nominatim Moyenuicum, eo modo quo hactenus ad Romanum spectabant Imperium, imposterum ad Coronam Galliæ spectare eiq́ue incorporari debeant in perpetuum & irreuocabiliter, reseruato tamen jure Metropolitano ad ArchiEpiscopatum Treuirensem pertinente. [§ 71 ≠ IPO] Restituatur in possessionem Episcopatus Virodunensis Dominus Franciscus Lotharingiæ Dux tanquam legitimus Episcopus, & eum episcopatum pacificè administrare, eiusq́ue sicuti & suarum Abbatiarum (saluo Regis & cuiuscunque priuati jure) necnon bonorum suorum patrimonialium vbicunque sitorum iuribus (quatenus prædictæ cessioni non repugnant) priuilegiis, reditibus & fructibus vti frui permittatur, dum-

[p. 594] [scan. 642]

modò priùs præstiterit Regi juramentum fidelitatis, nihilq́ue moliatur aduersus suæ Maiestatis Regniq́ue commoda. [§ 72 ≠ IPO] Secundò, Imperator & Imperium cedunt transferuntq́ue in Regem Christianissimum eiusq́ue in Regno Successores Ius directi Dominij, Superioritatis, & quodcunque aliud sibi & Sacro Romano Imperio hactenus in Pinarolum competebat, & competere poterat. [§ 73 ≠ IPO] Tertiò, Imperator pro se totaq́ue Serenissimâ Domo Austriacâ, itemq́ue Imperium cedunt omnibus juribus, proprietatibus, Dominiis, possessionibus ac jurisdictionibus, quæ hactenus sibi, Imperio & Familiæ Austriacæ competebant in Oppidum Brisacum, Landgrauiatum Superioris & Inferioris Alsatiæ, Suntgouiam, Præfecturamq́ue Prouincialem Decem Ciuitatū Imperialium in Alsatia sitarum, scilicet Hagenavv, Colmar, Schlettstatt, Weisenburg, Landavv, Oberenhaim, Rosheim, Münster in Valle Sancti Gregorij, Kaisersberg, Turinghaim, omnesq́ue Pagos, & alia quæcunque jura, quę à dicta Præfectura dependent, eaq́ue omnia & singula in Regem Christianissimū Regnumq́ue Galliarū transferunt, ita vt dictum Op-

[p. 596] [scan. 644]

pidum Brisacum cum Villis Hochstatt, Niederrimsing, Harten & Acharren, ad communitatem Ciuitatis Brisacensis pertinentibus, cumq́ue omni Territorio & banno quatenus se ab antiquo extendit, saluis tamen eiusdem Ciuitatis Priuilegiis & immunitatibus antehac à Domo Austriaca obtentis & impetratis. [§ 74 ≠ IPO] Itemq́ue dictus Landgrauiatus vtriusque Alsatiæ & Suntgouiae

In IPM-AF: Suntgovia

, tum etiam Præfectura Prouincialis in dictas Decem Ciuitates & loca dependentia, itemq́ue omnes Vasalli, Landsassij, subditi, homines, oppida, castra, villæ, arces, sylvæ, forestæ, auri, argenti aliorumq́ue mineralium fodinæ, flumina, riui, pascua omniaq́ue jura, Regalia & appertinentiæ, absque vlla reseruatione cum omnimodâ jurisdictione & Superioritate, supremoq́ue Dominio amodò in perpetuum ad Regem Christianissimum, Coronamq́ue Galliæ pertineant, & dictæ Coronæ incorporata, intelligantur absque Cæsaris, Imperij, Domusq́ue Austriacæ vel cuiuscunque alterius contradictione. Adeo vt nullus omninò Imperator aut Familię Austriacæ Princeps quicquam juris aut potestatis in eis præmemoratis partibus cis & vitra Rhenum sitis, vllo unquam tempore prætendere vel vsurpare possit aut debeat. ❀

[p. 598] [scan. 646]

[§ 75 ≠ IPO] Sit tamen Rex obligatus in eis omnibus & singulis locis Catholicam conseruare Religionem, quemadmodum sub Austriacis Principibus conseruata fuit, omnesq́ue, quæ durante hoc bello nouitates irrepserunt, remouere. [§ 76 ≠ IPO] Quarto, Christianissimæ Maiestati eiusq́ue in Regno Successoribus de consensu Imperatoris, totiusq́ue Imperij perpetuum Ius sit tenendi præsidium in Castro Philipsburg protectionis ergò, ad conuenientem tamen numerum restrictum, qui Vicinis iustam suspicionis causam præbere non possit, sumptibus dumtaxat Coronæ Galliæ sustentandum. Patere etiam debebit Regi liber transitus per terras & aquas Imperii ad inducendos milites, commeatum & cætera omnia quibus & quoties opus fuerit. [§ 77 ≠ IPO] Rex tamen præter protectionem, præsidium & transitum in dictum Castrum Philipsburg nihil vlterius prætendet, sed ipsa proprietas, omnimoda iurisdictio, possessio omniaque emolumenta, fructus, accessiones, jura, Regalia, seruitutes, homines, subditi, vasalli, & quidquid omnino antiquitus ibidem, & in totius Episcopatus Spirensis, Ecclesiarumq́ue

[p. 600] [scan. 648]

illi incorporatarum districtu Episcopo & Capitulo Spirensi competebat, & competere poterat, eisdem imposterum quoque salua, integra & illæsa, excepto tamen jure protectionis, permaneant. [§ 78 ≠ IPO] Imperator, Imperium, & Dominus ArchiDux Oenipontanus Ferdinandus Carolus respectiuè exsoluunt Ordines, Magistratus, Officiales & subditos singularum supradictarum Ditionum, ac locorum, vinculis & sacramentis, quibus hucusque sibi, Domuiq́ue Austriacæ obstricti fuerant, eosq́ue ad subiectionem, obedientiam & fidelitatem Regi Regnoq́ue Galliæ præstandam remittunt, obligantq́ue atque ita Coronam Galliæ in plena iustaq́ue eorum superioritate, proprietate, & possessione constituunt, renunciantes omnibus in ea juribus ac prætensionibus ex nunc in perpetuum, idq́ue pro se, suisq́ue posteris Imperator, dictus Dominus ArchiDux, eiusq́ue Frater, (quatenus prædicta cessio ad ipsos pertinet) peculiari diplomate tum ipsi confirmabunt, tum efficient, vt à Rege Hispaniarum Catholico eadem quoque renunciatio in authenticâ formâ extradatur. Quod & Imperij totius nomine fiet, quo die subsignabitur præsens Tractatus.

[p. 602] [scan. 650]

[§ 79 ≠ IPO] Ad maiorem supradictarum cessionum & alienationum validitatem, Imperator & Imperium, vigore præsentis transactionis expressè derogant omnibus & singulis prædecessorum Imperatorum, Sacriq́ue Romani Imperij Decretis, Constitutionibus, Statutis & Consuetudinibus, etiam Iuramento firmatis aut imposterum firmandis, nominatimq́ue Capitulationi Cæsareæ, quatenus alienatio omnimoda bonorum & Iurium Imperij prohibetur, simulq́ue in perpetuum excludunt omnes exceptiones & restitutionis vias, quocumque tandem jure titulóve fundari possent. [§ 80 ≠ IPO] Conuentum est insuper, vt præter promissam hic inferiùs à Cæsare & Imperij Statibus ratihabitionem, in proximis quoque Comitiis ex abundanti ratæ sint supradictarum Ditionum juriumq́ue abalienationes, ac proinde si in Cæsareâ capitulatione pactio, vel in Comitiis propositio deinceps fiat de occupatis distractísve Imperij bonis, ac juribus recuperandis, ea non complectatur aut complecti intelligatur res suprà expressas, vtpote ex communi Ordinum sententiâ pro publica tranquillitate in alterius Dominium legitimè translatas, atque easdem in hunc finem ab Imperij matriculâ expungi placet.

[p. 604] [scan. 652]

[§ 81 ≠ IPO] Statim à restitutione Benfeldæ, æquabuntur solo eiusdem oppidi munitiones, nec non adiacentis fortalitij Rhinau, sicuti quoque Tabernarum Alsatiæ, Castri Hohenbar & Neoburgi ad Rhenum, neque in prædictis locis vllus miles præsidiarius haberi poterit. [§ 82 ≠ IPO] Magistratus & incolæ dictæ Ciuitatis Tabernarum neutralitatem accuratè seruent, pateátque illàc Regio militi, quoties postulatum fuerit, tutus ac liber transitus. ❀ Nullæ ad Rhenum munitiones in citeriori ripâ extrui poterunt Basileâ vsque Philipsburgum, neque vllo molimine deflecti aut interuerti fluminis cursus ab vnâ alteráve parte. [§ 83 ≠ IPO] Quod ad æs alienum attinet, quo Camera Ensisheimiana grauata est, Dominus ArchiDux Ferdinandus Carolus recipiet in se cum eâ parte Prouinciæ, quam Rex Christianissimus ipsi restituere debet, tertiam omnium debitorum partem sine distinctione, siue Chyrographaria, siue

[p. 606] [scan. 654]

Hypothecaria sint, dummodò vtraque sint in formâ authenticâ, & vel specialem Hypothecam habeant, siue in Prouincias cedendas, siue in restituendas, vel si nullam habeant, in libellis rationariis receptorum ad Cameram Ensisheimianam respondentium vsque ad finem Anni Millesimi Sexcentesimi trigesimi secundi agnita, atque inter debita, & credita illius recensita fuerint, & pensitationum annuarum solutio dictæ Cameræ incubuerit, eamq́ue dissoluet, Regem pro tali quotâ indemnem penitus præstando. [§ 84 ≠ IPO] Quæ verò debita Collegiis Ordinum ex singulari per Austriacos Principes, cum ipsis in Diætis Prouincialibus innita

In IPM-AF: inita

[!] conuentione attributa, aut ab ipsis Ordinibus communi nomine contracta sunt, iisq́ue soluenda incumbunt, debet inter eos qui in Ditionem Regis veniunt, atque illos qui sub Dominio Domus Austriacæ remanent, iniri conueniens distributio, vt vnaquæque pars sciat, quantum sibi æris alieni dissoluendum restet. [§ 85 ≠ IPO] Rex Christianissimus restituet Domui Austriacæ, & in specie supradicto Domino ArchiDuci Ferdinando Caro-

[p. 608] [scan. 656]

lo primogenito, quondam ArchiDucis Leopoldi Filio, quatuor Ciuitates Syluestres, Rheinfelden, Seckingen, Lauffen[b]erg & Waltshutum, cum omnibus Territoriis & Baliuatibus, Villis, Pagis, Molendinis, Syluis, Forestis, Vasallis, Subditis, omnibusq́ue appertinentiis cis & vltra Rhenum. Itémque Comitatum Havvenstein, Syluam nigram, totámque Superiorem & Inferiorem Brisgouiam, & Ciuitates in ea sitas antiquo jure ad Domum Austriacam spectantes, scilicet Nevvburg, Freyburg, Endingen, Kenzingen, WaldKirch, Villingen, Breünlingen, cum omnibus Territoriis. Item, cum omnibus Monasteriis, Abbatiis, Prælaturis, Præposituris, Ordinumq́ue Equestrium Commendatariis, cum omnibus Baliuatibus, Baronatibus, Castris, Fortalitiis, Comitibus, Baronibus, Nobilibus, Vasallis, hominibus, subditis, fluminibus, riuis, forestis, syluis, omnibusq́ue Regaliis, juribus, jurisdictionibus, Feudis & patronatibus, cæterisq́ue omnibus & singulis ad sublime Territorij Ius patrimoniumq́ue Domus Austriacæ in toto isto tractu antiquitùs spectantibus. Totam item Ortnauiam, cum Ciuitatibus Imperialibus Offenburg, Gengenbach & Cella ahm Harmerspach, quatenus scilicet Præfecturæ Ortnauiensi obnoxiæ sunt, adeò vt nullus omnino Rex Franciæ quicquam Iuris aut potestatis in his præmemoratis partibus, cis & vltra Rhenum sitis, vllo vnquam tempore prætendere, aut vsurpare possit aut debeat, ita tamen vt Austriacis Principibus prædicta restitutione, nihil noui juris acquiratur. ❀

[p. 610] [scan. 658]

Libera sint in vniuersum inter vtriusque Rheni Ripæ & Prouinciarum vtrimque adiacentium incolas commercia & commeatus, Inprimis verò Libera sit Rheni nauigatio, ac neutri parti permissum esto, naues transeuntes descendentes aut ascendentes impedire, detinere, arrestare aut molestare, quocumque prætextu, solâ inspectione quæ ad perscrutandas, aut visitandas merces fieri consueuit, exceptâ, nec etiam liceat noua & insolita vectigalia, pedagia, passagia, dat[i]a, aut alias eiusmodi exactiones ad Rhenum imponere, sed vtraque pars contenta maneat vectigalibus & datiis ordinariis ante hoc bellum sub Austriacorum gubernatione ibidem præstare

In IPM-AF: praestari

solitis. [§ 86 ≠ IPO] Omnes Vasalli, Landsassij, Subditi, Ciues, Incolæ, quicumque cis & vltra Rhenum Domui Austriacæ, sicut etiam illi qui immediatè Imperio subiecti erant, vel alios Imperij ordines vt Superiores recognoscunt, non obstante qualicumque confiscatione, translatione, donatione per quoscumque belli Duces aut Præfectos Militiæ Suedicæ aut Confœderatorum post occupatam Prouinciam factâ, pérque Re-

[p. 612] [scan. 660]

gem Christianissimum ratificatâ, aut proprio motu decretâ, statim post publicatam Pacem bonis suis immobilibus & stabilibus, siue corporalia siue incorporalia sint, villis, castris, oppidis, fundis, possessionibus restitui debent, citra vllam exceptionem meliorationum, expensarum, sumptuum compensationem

In IPM-AF: compensationum

, quas moderni possessores quomodolibet obiicere possent, & citra restitutionem mobilium &

In IPM-AF: ac

se mouentium, & fructuum perceptorum. Quod verò ad confiscationes rerum, pondere, numero, & mensura consistentium exactiones, concussiones, atque extorsiones intuitu belli factas attinet, earum repetitio ad amputandas lites vtrimque penitus cassata & sublata esto. [§ 87 ≠ IPO] Teneatur Rex Christianissimus non solum Episcopos Argentinensem & Basiliensem, cum Ciuitate Argentinensi, sed etiam reliquos per vtramque Alsatiam Romano Imperio immediatè subiectos Ordines, Abbates Murbacensem & Luderensem, Abbatissam Andlauiensem, Monasterium in Valle Sancti Gregorij Benedictini Ordinis, Palatinos de Luzelstain, Comites & Barones de Hanavv, Fleckenstain, Oberstain, totiusq́ue

[p. 614] [scan. 662]

Inferioris Alsatiæ Nobilitatem, Item prædictas Decem Ciuitates Imperiales, quæ Præfecturam Haganoensem agnoscunt, in ea libertate & possessione Immedietatis erga Imperium Romanum, qua hactenus gauisæ sunt, relinquere: Ita vt nullam vlterius in eos Regiam superioritatem prætendere possit, sed ijs juribus contentus maneat, quæcunque ad Domum Austriacam spectabant, & per hunc Pacificationis Tractatum Coronæ Galliæ ceduntur. Ita tamen vt præsenti hac declaratione nihil detractum intelligatur de eo omni supremi Dominii jure quod suprà concessum est. [§ 88 ≠ IPO] Item, Rex Christianissimus pro recompensatione partium ipsi cessarum, dicto Domino ArchiDuci Ferdinando Carolo solui curabit tres Milliones Librarum Turonensium annis proximè sequentibus, scilicet 1649 50 & 51 in Festo sancti Ioannis Baptistæ, quolibet anno tertiam partem in monetâ bonâ & probâ Basileæ ad manus

In IPM-AF: manum

Domini ArchiDucis eiusve Deputatorum. [§ 89 ≠ IPO] Præter dictam pecuniæ quantitatem Rex Christianissimus tenebitur in se recipere duas tertias debitorum Cameræ Ensishemianæ sine distinctione, siue Chyrographaria, siue Hypothecaria sint, dum-

[p. 616] [scan. 664]

modo vtraque sint in formâ authenticâ, & vel specialem Hypothecam habeant, siue in Prouincias cedendas, siue in restituendas, vel si nullam habeant, in libellis rationariis receptorum ad Cameram Ensishemianam respondentium vsque ad finem Anni millesimi sexcentesimi trigesimi secundi agnita, atque inter credita & debita illius recensita fuerint, & pensitationum annuarum solutio dictæ Cameræ incubuerit, easq́ue dissoluet ArchiDucem pro tali quotâ prorsus indemnem præstando, vtque id æquius fiat, delegabuntur ab vtraque parte Commissarij statim à subscripto Tractatu Pacis, qui ante primæ pensionis solutionem conuenient, quænam nomina vtrique parti expungenda sint. [§ 90 ≠ IPO] Curabit Rex Christianissimus præfato Domino ArchiDuci bonâ fide absque vllâ morâ & retardatione restitui omnia & singula literaria Documenta, cuiuscunque illa generis sint, quæ terras eidem restituendas concernunt, quatenus quidem in Cancellariâ Regiminis & Cameræ Ensishemianæ, aut Brisaci, vel etiam in custodia Officialium, Oppidorum & Arcium occupatarum reperiuntur.

[p. 618] [scan. 666]

[§ 91 ≠ IPO] Quod si talia Documenta sint publica, quæ cessas etiam terras pro indiuiso concernunt, de his ArchiDuci exempla authentica, quotiescunque requisierit, edentur. [§ 92 ≠ IPO] Item, ne controuersiæ inter Dominos Sabaudiæ & Mantuæ Duces, ratione Montisferrati, authoribus inclytæ recordationis Ferdinando II. Imperatore & Ludouico XIII. Galliarum Rege, Suarum Maiestatum Parentibus definitæ & terminatæ in Christianæ Reipublicæ perniciem aliquando recrudescant, Conuentum est, quod Tractatus Cherasci 6. Aprilis Anno Domini 1631 cum subsecutâ super eodem Ducatu Montisferrati executione, firmus stabilisq́ue in omnibus suis articulis in perpetuum manebit, excepto tamen Pinarolo ac pertinentiis inter Suam Maiestatem Christianissimam ac Dominum Ducem Sabaudiæ definitis, & Christianissimo Regi Regnoq́ue Galliæ acquisitis per peculiares tractatus, qui eâdem stabilitate & firmitate consistent in ijs omnibus quæ translationem aut cessionem Pinaroli & pertinentium concernunt: Si quid tamen in dictis peculiaribus tractatibus contineatur, quod Pacem Imperij turbare, vel nouos in Italia motus post præsens bellum, quod nunc in illa Prouincia geritur, compositum, excitare posset, id nullum & irritum sit, dictâ nihilominus cessione in suo robore permanente cum aliis

[p. 620] [scan. 668]

conditionibus, quæ tam in fauorem Ducis Sabaudiæ quam Regis Christianissimi conuentæ sunt. ❀ [§ 93 ≠ IPO] Ideoq́ue & Imperatoria & Christianissima Maiestas vicissim promittunt, se cæteris omnibus tàm ad prædictum Tractatum Cherascensem, quàm executionem spectantibus, & in specie Albam, Trinum eorumq́ue territoria & reliqua loca, nunquam directè vel indirectè, specie juris aut viâ facti contrauenturas, neque vllo auxilio vel fauore contrauenientem adiuturas, quinimò communi authoritate datum iri operam, vt ne à quoquam quouis prætextu violetur, cum maximè se obligatum esse declarauerit Rex Christianissimus dicti Tractatus executionem omnibus modis promouere atque etiam armis tueri, eo præsertim fine, vt dictus Dominus

Fehlt in IPM-AF.

Sabaudiæ Dux non obstantibus superioribus clausulis in pacificâ Trini & Albæ reliquorumq́ue locorum ipsi per dictum tractatum & inuestituram subsecutam in Ducatu Montisferrati concessorum & assignatorum possessione semper relinquatur & manuteneatur.

[p. 622] [scan. 670]

[§ 94 ≠ IPO] Vt autem omnium dissidiorum & controuersiarum semina inter eosdem Duces penitus extirpentur, quadringenta & nonaginta quatuor aureorum millia, quæ inclytæ memoriæ Christianissimus Rex Ludouicus XIII. in exonus Domini Ducis Sabaudiæ, se Domino Duci Mantuæ soluturum spopondit, r-Christianissima maiestas -r

r-r In IPM-AF: maiestas Christianissima

præsenti parataq́ue pecuniâ dicto Domino Duci Mantuæ numerari faciet, & propterea Dominum Ducem Sabaudiæ eiusq́ue Hæredes & successores ab ea obligatione omninò releuabit, præstabitq́ue indemnem ab omni petitione quæ ratione vel occasione dictæ Summæ à dicto Domino Duce Mantuæ, vel eius Successoribus fieri posset, adeò vt imposterum eius nomine, colore, ratione aut prætextu Dominus Dux Sabaudiæ, hæredes aut Successores nullam omninò juris vel facti molestiam aut vexationem à Domino Duce Mantuæ, hæredibus aut successoribus eius patiantur. Qui ab hoc die & amodò in antea cum authoritate & consensu Cæsareæ & Christianissimæ Maiestatis, solemni huius publicæ Pacis Instrumenti vigore nullam penitus in totâ hac causâ actionem contra Dominum Ducem Sabaudiæ eiusq́ue hæredes & successores exercere poterunt.

[p. 624] [scan. 672]

[§ 95 ≠ IPO] Cæsarea Maiestas decenter requisita concedet Domino Duci Sabaudiæ vnà cum Inuestitura antiquorum Feudorum & Statuum, qualem inclytæ memoriæ Ferdinandus II. Duci Sabaudiæ Victori Amedeo concesserat, Inuestituram quoque locorum, ditionum, statuum omniumq́ue jurium Montisferrati, cum appertinentiis quæ illi vigore prædicti Tractatus Cherascensis, nec non executionis indè subsecutæ decreta & remissa fuerunt, sicuti quoque Feudorum nouelli Monfortis, Sinij, Moncherij & Castelletti cum appertinentiis, iuxta tenorem Instrumenti acquisitionis ab eodem Duce Victore Amedeo factæ sub decimo tertio Octobris Anni Millesimi sexcentesimi trigesimi quarti, & congruenter concessionibus seu permissionibus, nec non approbationibus Cæsareæ Maiestatis, cum confirmatione quoque omnium & quorumcunque priuilegiorum, quæ Sabaudiæ Ducibus hactenus indulta fuerunt, quotiescunque à Domino Duce Sabaudiæ requirentur & postulabuntur.

[p. 626] [scan. 674]

[§ 96 ≠ IPO] Item Conuentum est, quod Dux Sabaudiæ, Hæredes & successores eius, nullatenus à Cæsarea Maiestate turbentur aut inquietentur in Superioritate, seu jure superioritatis quod habent in Feudis Rocheuerani, Olmi & Cæsolæ cum appertinentiis, quæ à Romano Imperio nullâ ratione dependent, & reuocatis, annullatisq́ue donationibus & inuestituris in dictorum feudorum possessione seu quasi Dominus Dux manuteneatur, & quatenus opus sit, redintegretur; pariq́ue ratione eiusdem Vasallus Comes Veruuæ, quoad eâdem Feuda Olmi & Cæsolæ & quartæ partis Rocheuerani suæ possessioni seu quasi restituatur, & in eâdem plenissimè cum fructibus omnibus redintegretur. [§ 97 ≠ IPO] Item conuentum est, quod Cæsarea Maiestas restitui faciat Comitibus Clementi & Ioanni Filiis, necnon & nepotibus ex filio Octauiano Comitis Caroli Cacherani integrum Feudum Rochæ Arazij cum appertinentiis & dependentibus, quibuscunque non obstantibus. Similiter declarabit Imperator in Inuestitura Ducatus Mantuæ comprehendi Castra Reggioli & Luzzaræ cum suis territoriis & dependentiis, quorum possessionem Dux Guastallæ Duci Mantuæ restituere teneatur, reseruatis tamen eidem juribus pro sex millibus scutorū annuo-

[p. 628] [scan. 676]

rum quæ prætendit; de quibus agere, & judicio experiri coram Sua Cæsareâ Maiestate valeat aduersus Ducē Mantuæ. [§ 98(1) = Art. XVI,1 IPO, § 98(2) ≠ IPO] Simulatque verò Instrumentum Pacis à Dominis Plenipotentiariis & Legatis subscriptum & signatū fuerit, cesset omnis hostilitas, & quæ suprà conuenta sunt, vtrinque è vestigio executioni mandentur, [§ 98(2)] vtq́ue id melius & citiùs adimpleatur, sequenti post subscriptionem die Publicatio Pacis fiat more solemni & solito per compita Ciuitatum Monasteriensis & Osnabrugensis, post acceptum tamen nuncium quod subscriptio Tractatus facta fuerit in vtroque loco, statimq́ue post Publicationē factam diuersi mittantur Cursores ad Duces Exercituum, qui citatis equis simul iter conficiant, dictis Ducibus significent conclusam esse Pacem, curentq́ue, vt conuenta inter ipsos Duces die Pax & cessatio hostilitatum in singulis Exercitibus denuò publicetur, omnibusq́ue & singulis belli Ministris & Ciuitatum, aut Fortalitiorū Gubernatoribus imperetur, vt ab omni hostilitatum genere imposterum abstineant, ita, vt si quid post dictam Publicationem attentatum aut viâ facti mutatum fuerit, id quam-

[p. 630] [scan. 678]

primum reparari & in pristinum statum restitui debeat. [§ 99 ∼ Art. XVI,20 IPO] Conueniant inter se vtriusque partis Plenipotentiarij intra tempus conclusæ & ratificandæ Pacis de modo, tempore, & securitate restitutionis locorum & exauctorationis militiæ, ita vt vtraque pars secura esse possit, omnia quæ conuenta fuerint, sincerè adimpletum iri. [§ 100 = Art. XVI,2 IPO] Inprimis quidem Imperator per Vniversum Imperium edicta promulget, & seriò mandet ijs, qui hisce pactis & hac Pacificatione ad aliquid restituendum vel præstandum obligantur, vt sine tergiuersatione & noxa intra tempus conclusæ & ratificandæ Pacis præstent & exequantur transacta, iniungendo tam Directoribus Außschreibenden fürsten / quam Præfectis Militiæ Circularis, CrayßObristen / vt ad requisitionem restituendorum iuxta ordinem executionis & hæc pacta, restitutionem cuiusque promoueant & perficiant. ❀

[p. 632] [scan. 680]

Inseratur etiam Edictis clausula, vt quia Circuli Directores die Außschreibende Fuͤrsten / aut Præfecti Militiæ Circulares

In IPM-AF: circularis

CrayßObristen / in causa vel restitutione propriâ minùs idonei executioni esse censentur, hoc in casu, itemq́ue si Directores vel Præfectum Militiæ Circularis repudiare commissionem contingat, vicini Circuli Directores, aut Præfecti Militiæ Circularis eodem executionis munere etiam in alios Circulos ad restituendorum requisitionem fungi debeant. [§ 101 = Art. XVI,3–4 IPO] Quod si etiam restituendorum aliquis Cæsareanos Commissarios ad alicuius restitutionis, præstationis vel executionis actū necessarios censuerit, quod ipsorū optioni relinquitur, etiā illi sine mora dentur. [Art. XVI,4 IPO] Quo casu vt rerum transactarū effectus tanto minus impediatur, tam restituentibus quàm restituendis liceat statim conclusâ & subscriptâ Pacificatione binos aut trinos vtrinque nominare cōmissarios, è quibus Cæsarea Maiestas vnū à restituendo, alterum à restituente nominatum, pares tamen numero, ex vtraq́ue Religione eligat, quibus iniungatur, vt omnia, quæ vigore huius Transactionis oportet, absque mora exequantur. Sin autē Restituentes Commissarios nominare neglexerint, Cæsarea maiestas ex his

In IPM-AF: iis

quos restituendus nominauerit, vnum deli-

[p. 634] [scan. 682]

get, aliumq́ue pro suo arbitrio, observatà tamen vtrobique diuersæ Religioni addictorum paritate, adiunget, quibus Commissionem Executionis demandabit, non obstantibus exceptionibus in contrarium factis. Ipsi deinde restituendi mox à conclusione Pacis de transactorum tenore notum faciant interessatis aliquid restituturis. [§ 102 = Art. XVI,5 IPO] Omnes denique & singuli siue Status, siue communitates, siue priuati, siue Clerici, siue Seculares, qui vigore huius transactionis eiusdemq́ue regularum generalium, vel specialis expressæq́ue alicuius dispositionis ad restituendum, cedendum, dandum, faciendum, aut aliud quid præstandum obstricti sunt, teneantur statim, post promulgata Cæsarea Edicta, & factam restituendi notificationem, sine omni tergiuersatione, vel oppositione clausulæ saluatoriæ, siue generalis, siue specialis alicuius suprà in Amnestiâ positæ, aut quacunque alia exceptione, itemque sine noxa aliqua, omnia ad quæ obligantur, restituere, cedere, dare, facere & præstare.

[p. 636] [scan. 684]

[§ 103 = Art. XVI,6 IPO] Nec Directorum & Præfectorum Circularis militiæ, aut Commissariorum executioni quisquam, siue Status, siue miles, præsertim præsidiarius, siue quilibet alius sese opponat, sed potiùs Executoribus assistant, liberumq́ue sit dictis executoribus contra eos, qui executionem quouis modo impedire conantur, suis, vel etiam restituendorum viribus vti. [§ 104 = Art. XVI,7 IPO] Deinde omnes & singuli vtriusque partis Captiui sine discrimine Sagi vel Togæ, eo modo, quo inter Exercituum Duces, cum Cæsareæ Maiestatis approbatione Conuentum est, vel adhuc conuenietur, liberi dimittantur. [§ 105 ≙ Art. XVI,13 IPO] Restitutione ex Capite Amnestiæ & Grauaminum factâ, liberatis captiuis, & ratihabitionibus commutatis, omnia vtriusque partis militaria præsidia, siue Imperatoris eiusq́ue sociorum & Fcederatorum, siue Regis Christianissimi & Landgrauiæ Hassiæ, eorumq́ue Fœderatorum & adhærentium, alióve quocunque nomine imposita fuerint,

[p. 638] [scan. 686]

ex Ciuitatibus Imperij ac omnibus aliis locis restituendis, sine exceptionibus, morâ, damno & noxâ, pari passu educantur. [§ 106(1) ≙ Art. XVI,14(1) IPO, § 106(2) ≠ IPO] Loca ipsa, Ciuitates, Vrbes, Oppida, Arces, Castella, Fortalitia, tam quæ per Regnum Bohemiæ, aliasq́ue terras Imperatoris Domusq́ue Austriacæ hæreditarias, quàm cæteros Imperij Circulos à partibus belligerantibus

In IPM-AF: belligerantium

suprà dictis occupata & retenta, vel per Armistitij vnius vel alterius partis, vel quemcunque aliū modum concessa sunt, prioribus & legitimis suis possessoribus & Dominis siue mediati siue immediati Imperij Status sint, tàm Ecclesiasticis, quàm Secularibus, comprehensâ liberâ Imperij Nobilitate, absque morâ restituantur, liberæq́ue eorum dispositioni, siue de jure & consuetudine, siue vigore præsentis Transactionis competenti permittantur, non obstantibus vllis donationibus, infeudationibus, concessionibus (nisi vltrò & spontaneâ Status alicuius voluntate alicui factæ sint vel fuerint) obligationibus pro redimendis captiuis, aut auertendis deuastationibus, incendiisq́ue datis, aut aliis quibuscunq́ue titulis, in priorum legitimorum Dominorum, possessorúmve præjudicium acquisitis, cessantibus eti-

[p. 640] [scan. 688]

am pactis & fœderibus, aut quibuscunque aliis exceptionibus prædictæ restitutioni aduersantibus, quæ omnia pro nullis haberi debent. Saluis tamen ijs quæ & quatenus in præcedentibus articulis circa satisfactionem Sacræ Maiestatis Christianissimæ, vt & quibusdam Imperij Electoribus & Principibus factis concessionibus & æquiualentibus compensationibus aliter excepta & disposita sunt, ❀ [§ 106(2)] nec mentio Regis Catholici, & nominatio ducis Lotharingiæ in Instrumento Cæsareo-Suedico facta, minùs prædicatum Landgrauii Alsatiæ Imperatori attributum, Christianissimo Regi vllum præjudicium afferant, nec ea quæ circa satisfactionem militiæ Suedicæ Conuenta sunt vllum respectu Suæ Maiestatis sortiantur effectum. [§ 107 ≙ Art. XVI,14(2) IPO] Atque hæc restitutio locorum occupatorum tàm à Cæsarea Maiestate quàm à Rege Christianissimo, & vtriusque sociis, Fœderatis & adhærentibus fiat reciprocè & bonâ fide. [§ 108 = Art. XVI,15–16 IPO] Restituantur etiam Archiua & Documenta Literaria, aliaq́ue mobilia, vt &

[p. 642] [scan. 690]

Tormenta bellica, quæ in dictis locis tempore occupationis reperta sunt, & adhuc ibi salua reperiuntur. Quæ verò post occupationem aliundè eo inuecta sunt, siue in præliis capta, siue ad vsum & custodiam eo per occupantes illata fuerunt, vnà cum annexis, vt & bellico apparatu, ijsdem quoque secum exportare & auehere liceat. [Art. XVI,16 IPO] Teneantur subditi cuiusque loci, decedentibus præsidiis & militibus, Currus, Equos, & Naues, cum necessariò victu, pro omnibus necessariis auehendis ad loca in Imperio destinata, absque pretio subministrare: quos Currus, Equos & Naues restituere debent Præfecti Præsidiorum, militumq́ue hoc modo discedentium, sine dolo & fraude. Liberent etiam statuum subditi se inuicem ab hoc onere vecturæ de vno Territorio in aliud, donec ad loca in Imperio destinata peruenerint, nec Præsidiorum, aut aliis militiæ Præfectis aut Officialibus liceat subditos, eorumq́ue Currus, Equos, Naues, & similia eorum vsibus commodata, omnia vel singula extra Dominorum suorum, multò minus Imperij fines, secum trahere, eoq́ue nomine obsidibus cauere teneantur.

[p. 644] [scan. 692]

[§ 109 = Art. XVI,17–18 IPO] Reddita verò siue maritima siue limitanea, siue mediterranea fuerint dicta loca, ab vlterioribus omnibus durantibus hisce bellorum motibus introductis præsidiis, perpetuò posthac libera sunto, & Dominorum suorum (saluo de cætero cuiusq́ue jure) liberæ dispositioni relinquantur. [Art. XVI,18 IPO] Nulli autem Ciuitati vel nunc vel in futurum vllo præiudicio damnóve cedat, quod ab alterutra parte belligerantium occupata & insessa fuerat, sed omnes & singulæ cum omnibus & singulis Ciuibus & Incolis, tam vniversalis Amnestiȩ, quàm cæteris huius Pacificationis beneficiis gaudeant: ijsq́ue de cȩtero omnia sua jura & priuilegia in Sacris & Prophanis, quæ ante hos motus habuerunt, sarta tectaq́ue maneant. Saluis tamen juribus superioritatis, cum inde dependentibus pro singulis quarumcunque Dominis. [§ 110 = Art. XVI,19 IPO] Denique omnium belligerantium in Imperio partium copiæ & exercitus dimittantur & exauctorentur, eo tantum numero in suos cuiusque proprios Status traducto, quem quæq́ue pars pro sua securitate judicauerit necessarium.

[p. 646] [scan. 694]

[§ 111 ≙ Art. XVII,1 IPO] Pacem hoc modo conclusam promittunt Cæsarei & Regij, Ordinumque Imperij Legati & Plenipotentiarij, respectiuè ab Imperatore & Christianissimo Rege, Sacriq́ue Imperij Romani Electoribus, Principibus, & Statibus, ad formam hic mutuo placitam ratihabitum iri, seseq́ue infallibiliter præstituros, vt solennia Ratihabitionum Instrumenta intra spatium octo septimanarum à die subscriptionis computandarum Monasterii præsententur, & reciprocè riteq́ue commutentur. [§ 112 = Art. XVII,2 IPO] Pro maiori etiam horum omnium & singulorum pactorum firmitudine & securitate sit hæc Transactio perpetua Lex, & Pragmatica Imperij Sanctio, imposterum æquè ac aliæ leges & constitutiones fundamentales Imperij, nominatim proximo Imperij Recessui, ipsiq́ue Capitulationi Cæsareæ inserenda, obligans non minùs absentes, quam præsentes, Ecclesiasticos æquè ac Politicos, siue Status Imperij sint, siue non, eaq́ue tam Cæsareis Procerumq́ue Consiliariis & Officialibus, quam Tribunalium omnium ludicibus & Assessoribus tanquam Regula, quam perpetuò sequantur, præscripta.

[p. 648] [scan. 696]

[§ 113 = Art. XVII,3 IPO] Contra hanc Transactionem vllúmve eius Articulum aut clausulam nulla Iura Canonica vel Ciuilia, communia vel specialia Conciliorum

In IPM-AF: consiliorum

Decreta, Priuilegia, Indulta, Edicta, Commissiones, Inhibitiones, Mandata, Decreta, Rescripta, Litispendentiæ, quocunque tempore latæ sententiæ, res Iudicatæ, Capitulationes Cæsareæ, & aliæ Religiosorum Ordinum Regulæ aut Exemptiones, siue præteriti, siue futuri temporis protestationes, contradictiones, appellationes, inuestituræ, transactiones, Iuramenta, renunciationes, pacta seu dedititia seu alia, multò minùs Edictum Anni 1629 vel Transactio Pragensis, cum suis appendicibus, aut Concordata cum Pontificibus, aut interimistica Anno 1548 vlláve alia Statuta siue Politica, siue Ecclesiastica Decreta, dispensationes, absolutiones, vel vllæ aliæ quocunque nomine aut prætextu excogitari poterint, exceptiones vnquam allegentur, audiantur aut admittantur, nec vspiam contra hanc Transactionem in petitorio aut possessorio, seu inhibitorij seu alij Processus vel commissiones vmquam decernantur.

[p. 650] [scan. 698]

[§ 114 = Art. XVII,4 IPO] Qui verò huic Transactioni vel Paci publicæ, consilio vel ope contravénerit, vel executioni aut restitutioni repugnauerit, vel etiam legitimo modo suprà Conuento & sine excessu factâ restitutione sine legitima causæ cognitione & ordinariâ Iuris executione restitutum de nouo grauare tentauerit, siue Clericus, siue Laicus fuerit, pœnam fractæ Pacis ipso jure & facto incurrat, contraq́ue eum iuxta Constitutiones Imperij restitutio & præstatio cum pleno effectu decernatur & demandetur. [§ 115 = Art. XVII,5 IPO] Pax verò conclusa nihilominus in suo robore permaneat, teneanturq́ue omnes huius Transactionis consortes uniuersas & singulas huius Pacis leges contra quemcunque sine Religionis distinctione tueri & protegere, & si quid eorum à quocunque violari contigerit, læsus lædentem imprimis quidem à viâ facti dehortetur, causâ ipsâ vel amicabili compositioni, vel juris disceptationi submissâ.

[p. 652] [scan. 700]

[§ 116 = Art. XVII,6–7 IPO] Veruntamen si neutro horum modorum intra spatium Trium annorum terminetur controuersia, teneantur omnes & singuli huius Transactionis consortes, iunctis cum parte læsa consiliis viribusq́ue arma sumere ad repellendam iniuriam à passo moniti, quod nec amicitiæ, nec juris viâ locum inuenerit: saluâ tamen de cætero vniuscuiusque jurisdictione, justitiæq́ue iuxta cuiusque Principis aut Status leges & constitutiones competenti administratione. ❀ [Art. XVII,7 IPO] Et nulli omninò Statuum Imperij liceat Ius suum vi vel armis persequi, sed siquid controuersiæ, siue iam exortum sit, siue posthac inciderit, vnusquisque jure experiatur, secus faciens reus sit fractæ Pacis. Quæ verò ludicis sententiâ definita fuerint, sine discrimine Statuum executioni mandentur, prout Imperij leges de exequendis sententiis constituunt. [§ 117 = Art. XVII,8 IPO] Vt etiam Pax Publica tantò melius conseruari possit, redintegrentur Circuli, & statim ac vndecunque turbarum vel mo-

[p. 654] [scan. 702]

tuum aliqua initia apparent, obseruentur ea, quæ in Constitutionibus Imperij de Pacis publicæ executione & conseruatione disposita sunt. [§ 118 = Art. XVII,9 IPO] Quoties autem milites, quauis occasione, aut quocunque tempore, per aliorum Territoria aut fines aliquis ducere velit, transitus huiusmodi instituatur eius ad quem transeuntes milites pertinent, sumptu, atque adeò sine maleficio, damno & noxa eorum, quorum per territoria ducuntur, ac denique omninò obseruentur, quæ de conseruatione Pacis publicæ Imperij Constitutiones decernunt & ordinant. [§ 119 ∼ Art. XVII,10–11 IPO] Sub hoc præsenti Pacis Tractatu comprehendentur illi qui ante permutationem ratificationis, vel inter sex Menses postea ab vna alteraq́ue parte ex communi consensu nominabuntur, interim tamen vtriusque placito comprehenditur Respublica Veneta, vti mediatrix huius Tractatus. Ducibus quoque Sabaudiæ & Mutinæ, quod pro Rege Christianissimo in Italia bellum gesserint, & w-etiam nunc -w

w-w In IPM-AF: etiamnum

gerant, nullum vnquam adferat præiudicium.

[p. 656] [scan. 704]

[§ 120 ≙ Art. XVII,12 IPO] In quorum omnium & singulorum fidem, maiusq́ue robur, tam Cæsarei, quàm Regij Legati, Nomine verò omnium Electorum, Principum ac Statuum Imperij ad hunc actum specialiter ab ipso (vigore conclusi die 13. Octobris Anni infrà mentionati facti, & ipsa die subscriptionis sub Sigillo Cancellariæ Moguntinæ legato Galliæ

In IPM-AF: Gallico

extraditi) Deputati, nimirum Electoralis Moguntinus, Dominus Nicolaus Georgius de Reigersberg, Eques, Cancellarius: Electoralis Bauaricus, Dominus Ioannes Adolphus Krebs Consiliarius Intimus: Electoralis Saxonicus Dominus Ioannes Leuber Consiliarius: Electoralis Brandenburgicus, Dominus Ioannes Comes in Sain & Wittgenstein, Dominus in Homburg & Vallendar, Consiliarius Intimus: Nomine Domus Austriacæ Dominus Georgius Vlricus comes à Wolckenstein, Consiliarius Cæsareo-Aulicus: Dominus Cornelius Gobelius Episcopi Bambergensis Consiliarius: Dominus Sebastianus Wilhelmus

Fehlt in IPM-AF.

Meel, Episcopi Herbipolensis Consiliarius Intimus: Dominus Ioannes Ernestus Ducis Bauariæ Consiliarius Aulicus: Dominus Wolffgangus Conradus à Thumbshirn Consiliarius Aulicus Saxonico-Altenburgensis & Coburgensis: Dominus Augustus Carpzouius Consiliarius Saxonico-Altenburgensis & Coburgensis: Dominus Ioannes Frombhold Domus Brandenburgicæ-Culenbacensis & Onolz-

[p. 658] [scan. 706]

bacensis Consiliarius Intimus: Dominus Henricus Langerbeck Iuris-Consultus, Domus Brunsvvico-Lüneburgicæ Lineæ Cellensis Consiliarius Intimus: Dominus lacobus Lampadius Iuris-Consultus, Lineæ Calenbergensis Consiliarius Intimus & ProCancellarius: Nomine Comitum Scamni Wetterauiensis, Dominus Matthæus Wesembecius Iuris-Consultus & Consiliarius: Nomine vtriusque Scamni Dominus Marcus Otto Argentoratensis: Dominus Ioannes lacobus Wolff Ratisbonensis: Dominus Dauid Gloxinus Lubecensis, & Dominus lodocus Christophorus Kress à Kressenstein, Norimbergensis Reipublicæ respectiuè Syndici, Senatores, Consiliarij & Aduocati, Præsens Pacis Instrumentum Manibus Sigillisq́ue propriis muniuerunt &

In IPM-AF: ac

firmârunt, dictiq́ue Ordinum Deputati Principalium suorum Ratificationes Formulâ Conuentà, termino suprà constituto, sese extradituros polliciti sunt. Reliquis Statuum Plenipotentiariis liberum relinquendo, velint an nolint Nomina sua subsignare, suorumq́ue Principalium Ratihabitiones accersere. Sed hoc pacto atque lege, vt subscriptione iam nominatorum Deputatorum reliqui Status omnes & singuli, qui subscriptione & ratihabitione supersedent, tam firmiter ad obseruantiam & manutenentiam eorum, quæ in hoc Pacificationis Instrumento continentur, obligati sint, ac si ab ipsis subscriptio fuerit facta & exhibita ratificatio: nec vlla à Directorio Imperij Romani contra subscriptionem à memoratis Deputatis factam, recipiatur aut valeat vel Protestatio vel Contradictio. ❀

[p. 660] [scan. 708]

Acta sunt hæc Monasterij Westphalorum Die 24. Me Octobris, Anno

In IPM-AF: anno Christi

Millesimo Sexcentesimo Quadragesimo Octauo.