Acta Pacis Westphalicae III B 1,1 : Die Friedensverträge mit Frankreich und Schweden, 1. Teil: Urkunden / Antje Oschmann
14. Zession der Erzherzöge von Österreich für das Elsaß Wien 1648 November 10 Innsbruck 1648 November 24
14
Ausfertigung: AN Paris , J 929 nº 2.
Pergament, B 64,5 cm × L 46,0 cm, Plica 9,0 cm – auf der Rückseite spätere Aufschriften – Text mit
Tinte durchgehend in gleicher Schrift geschrieben – 7 Unterschriften – 3 rote, anhängende Wachssiegel,
D 5,0–6,0 cm, 3 Siegelkapseln aus Holz, D 10,0–10,8 cm, deren Deckel fehlen – 3 Siegelschnüre aus
gedrehtem Golddraht.
Die Zessionsformel folgt der Formel vom 24. Oktober (s. Nr. 10), deren Textvarianten hier
vermerkt sind.
Nos Ferdinandus huius nominis tertius,
12–15 divina – etc.] In der vorläufigen Zession (Nr. 10) electus Romanorum imperator, sem-
per augustus, Germaniae, Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniae rex, ar-
chidux Austriae, dux Burgundiae, Brabantiae, Styriae, Carinthiae, Carniolae, marchio
Moraviae, dux Luxemburgiae, Superioris ac Inferioris Silesiae, Wirttembergae et Teckae,
princeps Sueviae, comes Habspurgi, Tyrolis, Kyburgi et Goritiae, marchio Sacri Romani
Imperii, Burgoviae ac Superioris et Inferioris Lusatiae, dominus Marchiae Sclavonicae,
Portus Naonis et Salinarum
imperator, semper augustus, Germaniae, Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae,
Croatiae, Sclavoniae etc. rex, archidux Austriae, dux Burgundiae, Styriae, Ca-
rinthiae , Carniolae, Wirtembergae, comes Tyrolis et Goritiae etc., et nos Fer-
dinandus Carolus, archidux Austriae, dux Burgundiae, comes Tyrolis et Go-
ritiae etc., nos Sigismundus Franciscus, archidux Austriae, dux Burgundiae,
episcopus Augustae Vindelicorum, comes Tyrolis et Goritiae etc., notum faci-
mus omnibus et singulis praesentes literas inspecturis, lecturis vel legi auditu-
ris aut quomodocunque infrascriptorum notitia ad ipsos pervenire potent,
cum in congressu de tractanda pace universali Monasterii Westphalorum in-
stituto post longos et laboriosos tractatus per destinatos ab utraque parte huic
congressui legatos et plenipotentiarios hinc inde peractos divina favente cle-
mentia pax et amicitia conclusa atque in ea pacificatione iuxta instrumentum
desuper confectum inter caeteras conditiones hoc quoque specialiter conven-
tum sit, quod nos, Ferdinandus imperator, et nos, Ferdinandus Carolus et
Sigismundus Franciscus, archiduces Austriae, oppidum et fortalitium Brisa-
cum cum provinciis Suntgovia, Superiori item ac Inferiori Alsatia eo modo,
quo hactenus avitae haereditatis et proprietatis iure ad nos totamque nostram
laudatissimam familiam Austriacam spectabant, in regem regnumque Gallia-
rum transferre, cedere ac iuribus nobis desuper competentibus renunciare
debeamus , ideo nos a parte nostra et totius domus nostrae huic conditioni sic
inter nos conventae plene et perfecte satisfacere volentes ex certa nostra scien-
tia et deliberata voluntate, virtute praesentium transferimus, cedimus ac resi-
gnamus in dictum regem Franciae, dominum Ludovicum XIV., eiusque om-
nes et singulos in regno Franciae successores omni meliori modo et absque
omni limitatione, restrictione et reservatione omnia et singula iura, actiones,
proprietates, dominia, possessiones, iurisdictiones, regalia, utilitates, accessio-
nes , quae hactenus nobis et familiae nostrae Austriacae competebant et com-
petere poterant, in oppidum Brisacum, landgraviatum Superioris et Inferioris
Alsatiae, Suntgoviam praefecturamque provincialem decem civitatum Impe-
rialium in Alsatia sitarum, scilicet Hagenau, Colmar, Schletstat, Weißenburg,
Landau, Oberöhnheimb, Rosheimb, Münster in valle Sancti Gregorii, Kai-
sersberg , Turinckheim, omnesque pagos et alia quaecunque iura, quae a dicta
praefectura dependent, ita ut dictum oppidum Brisacum cum villis Hochstatt,
Niderrimbsing, Harten et Acharren ad communitatem civitatis Brisacensis
pertinentibus cumque omni territorio et banno, quatenus se ab antiquo exten-
dit , salvis eiusdem civitatis privilegiis et immunitatibus a domo Austriaca an-
tehac obtentis et impetratis, itemque dictus landgraviatus utriusque Alsatiae
et
loca dependentia, item omnes vasalli, landsassii, subditi, homines, oppida,
castra, villae, arces, sylvae, forestae, argenti, auri aliorumque mineralium fodi-
nae , flumina, rivi, pascua omniaque iura, regalia et appertinentiae cum omni-
moda iurisdictione et superioritate supremoque dominio amodo in perpe-
tuum ad regem coronamque Galliae pertineant eique incorporata intelligan-
tur absque nostra totiusque nostrae familiae Austriacae vel cuiuscunque alte-
rius contradictione, adeo ut neque nos neque ullus alius familiae nostrae prin-
ceps quidquam iuris aut potestatis in his praememoratis partibus cis et ultra
Rhenum sitis ullo unquam tempore imposterum praetendere vel usurpare
possimus aut debeamus. Nos enim a parte nostra et domus nostrae totius om-
nibus et singulis iuribus, actionibus, regaliis, proprietatibus et possessionibus,
quae in praedicta oppida, fortalitia, terras, provincias ac ditiones antehac nos
et praedecessores nostri quomodocunque habuimus, plenissime et perfectis-
sime , scientes et volentes abhinc in perpetuum et irrevocabiliter renunciamus
atque omnes istorum locorum et provinciarum cives, incolas, vasallos, land-
sassios , subditos ab omni iuramento, homagio, fidelitate et obligatione, qui-
bus hucusque nobis et nostrae domui mediate vel immediate devincti erant,
absolvimus, liberamus atque exoneramus eosque ab omni eiusmodi obliga-
tione absolutos, liberatos atque exoneratos declaramus volentes et consentien-
tes , ut omnes et singuli deinceps dicto regi Christianissimo eiusque in regno
successoribus pareant, convenientia fidelitatis sacramenta et homagia dicant
caeteraque omnia et singula praestent, ad quae hactenus nobis et domui no-
strae Austriacae de iure aut consuetudine praestanda tenebantur, nosque insu-
per effecturos recipimus, ut a rege Hispaniarum Catholico eadem quoque re-
nunciatio in authentica forma extradatur.
In huius igitur cessionis, renuntiationis, translationis et resignationis, ut prae-
missum est, factae plenius robur, testimonium et fidem manu nostra propria
subscripsimus sigillaque nostra huic instrumento appendi fecimus.
Acta haec sunt in nostra imperatoris Ferdinandi civitate, Viennae, die decima
et in nostra archiducis Ferdinandi Caroli, Oeniponti, die vigesima quarta
mensis Novembris anno a Christo nato millesimo sexcentesimo quadrage-
simo octavo [1648].
[ Links, eigenhändig ] Ferdinandus
[ Links, eigenhändig ] Ferdinandus Carolus
[ Links, eigenhändig ] Sigismundus Franciscus
[ Links darunter mit Abstand, eigenhändig ] Joannes Mathias Prikelmeyer
[ Links darunter mit Abstand, eigenhändig ] Bienner
[ Rechts, auf der Plica ] Ad mandatum sacrae Caesareae maiestatis et serenissi-
morum dominorum archiducum proprium
[ Rechts auf der Plica darunter, eigenhändig ] Joannes Kager
[ Rechts auf der Plica darunter, eigenhändig ] Rudolphus a Wolfsthurn