Acta Pacis Westphalicae III C 2,1 : Diarium Volmar, 1. Teil: 1643 - 1647 / Joachim Foerster und Roswitha Philippe
Freitag
Freytags, den 11. huius, haben wir solchen vorgehen-
den verlauff mit beilag continuationis protocolli, auch der endtlich verglich-
nen minuta, an Ihr Kayserliche Maiestät referirt und dabei angedeüttet, waß-
maassen wir bericht werden, daß die Franzosen der subscription halber newe
difficultet über die wortt ’delle due corone‘ machen theten, darüber zwar
von denn herren mediatoren noch nichts an unß were gebracht worden, wir
hielten doch dafür, daß es bei der verglichnen formb werde zu verbleiben
haben, möchten also Ihr Maiestät die newe vollmacht entzwischen auß-
ferttigen und unß vor endung des termins zukommen lassen. Hiebei haben
wir auch ein copei unser relation vom 14. Octobris beigelegt, weil nit ein-
kommen, sondern uff den posten verloren worden [ 444].
Diß alles communiciren wir auch eodem nach Oßnabrukh [ 445].
Eodem schreiben wir auch dem postmeister zu Cöln wegen sub 14. Octobris
verlorener relation umb bericht [ 446].
Eodem empfangen wir von Oßnabrukh communication an sie vom 19. Oc-
tobris a Caesare abganger resolution, mit dem Dennemarkischen secretario
fleissig ze communiciren, stünde sonst ihr handlung noch uff deme, waß zu
Münster mit den Franzosen in puncto plenipotentiarum endtlich möchte
verglichen werden. Der alt Oxenstirn soll todt sein [ 447].
Veneris 11. huius domini mediatores nobis indicarunt se quidem cum Gallis
diligenter egisse, ut in supradictam subscriptionis formam et ipsi consenti-
rent, sed nulla ratione ut id facerent potuisse adduci, nisi pro istis verbis
’delle due corone‘ poneretur ’dall’una et dall’altra parte‘, quod dicerent
illa nouitatem sapere, nec enim hanc loquutionis formulam hactenus in istis
tractatibus pacis adhibitam fuisse. Et quamvis ipsis fuerit obiectum hoc de
stylo curiae Romanae esse nullumque praeiudicium vel uni vel alteri coronae
adferre, tamen perstitisse in sententia hoc insuper moderamine adiecto,
quod non intendant per hoc ullo modo autoritati et preeminentiae Caesaris
quidquam derogare, sed quoties Caesaris et alterutrius coronae mentio fa-
cienda esset, se semper Caesaris nomen et titulum lubentissime praepositu-
ros. Nos re seorsim expensa categorice respondimus neutiquam nos in istam a
Gallis praescriptam mutationem consentire posse aut velle. Formulam istam
a nobis non esse excogitatam, sed a dominis mediatoribus propositam, iam
cum Auauxio communicatam. Nihil causae esse, cur Galli verba ista repu-
diatum irent. Facile nos perspicere eos non solum contraria sua correctione
fundamentum praerogativae sui regis sternere, sed et modum quaerere velle,
quo postea facilius disputationem de Caesaris electione ingredi possint. Sty-
lum hunc non esse nouum, etsi in his tractatibus nondum usitatum, tamen
necessitate exigente saepius admittendum fore. In curia Romana constare de
huiusmodi inueterata obseruantia. Turn et in capitolato Chierasci ipso Ser-
uiento praesente et agente pariter adhibitum inueniri, quemadmodum et
statim dominis mediatoribus ostensum est. Ex Gallorum igitur perpetua
nouarum tricarum inuentione satis apparere ipsos nihil aliud quam ansam
dissoluendi congressum quaerere. Nos ex nostra parte omnia, quaecunque a
nobis rationabiliter desiderari potuerint, praestitisse; si Galli aequitati conce-
dere nolint, ipsorum fore culpam protractae pacis.
Venetus conabatur ad nonnulla respondere et praesertim Gallos excusare,
quod electionem Caesaris impugnare non intendant, cum iam in conuentione
praeliminari et in saluis conductibus atque in his ipsis plenipotentiis suis
Caesaris titulum et nomen admittant. Sed ego statim replicaui vera quidem
haec esse, interea vero mihi certo constare ipsos hanc disputationem non per
omnia omissuros, sed data occasione acerrime prosecuturos et hoc quidem ex
ipsorum publicis durante pacis tractatu in diuersis linguis hinc inde impressis
scriptis elucere, quibus passim regem Hungariae se per oppressionem liber-
tatis Germanicae imperio ingessisse calumniantur. Itaque nobis minime con-
uenire, ut nimia nostra facilitate ansam ullam praebeamus, qua tanto facilius
tale quid audere queant. Me subsecutus est Saauedra et, cum diu inuicem
contendissemus, tandem mediatores animaduersa nostra constantia significa-
runt se denuo cum Gallis acturos.,
den verlauff mit beilag continuationis protocolli, auch der endtlich verglich-
nen minuta, an Ihr Kayserliche Maiestät referirt und dabei angedeüttet, waß-
maassen wir bericht werden, daß die Franzosen der subscription halber newe
difficultet über die wortt ’delle due corone‘ machen theten, darüber zwar
von denn herren mediatoren noch nichts an unß were gebracht worden, wir
hielten doch dafür, daß es bei der verglichnen formb werde zu verbleiben
haben, möchten also Ihr Maiestät die newe vollmacht entzwischen auß-
ferttigen und unß vor endung des termins zukommen lassen. Hiebei haben
wir auch ein copei unser relation vom 14. Octobris beigelegt, weil nit ein-
kommen, sondern uff den posten verloren worden [ 444].
Diß alles communiciren wir auch eodem nach Oßnabrukh [ 445].
Eodem schreiben wir auch dem postmeister zu Cöln wegen sub 14. Octobris
verlorener relation umb bericht [ 446].
Eodem empfangen wir von Oßnabrukh communication an sie vom 19. Oc-
tobris a Caesare abganger resolution, mit dem Dennemarkischen secretario
fleissig ze communiciren, stünde sonst ihr handlung noch uff deme, waß zu
Münster mit den Franzosen in puncto plenipotentiarum endtlich möchte
verglichen werden. Der alt Oxenstirn soll todt sein [ 447].
diligenter egisse, ut in supradictam subscriptionis formam et ipsi consenti-
rent, sed nulla ratione ut id facerent potuisse adduci, nisi pro istis verbis
’delle due corone‘ poneretur ’dall’una et dall’altra parte‘, quod dicerent
illa nouitatem sapere, nec enim hanc loquutionis formulam hactenus in istis
tractatibus pacis adhibitam fuisse. Et quamvis ipsis fuerit obiectum hoc de
stylo curiae Romanae esse nullumque praeiudicium vel uni vel alteri coronae
adferre, tamen perstitisse in sententia hoc insuper moderamine adiecto,
quod non intendant per hoc ullo modo autoritati et preeminentiae Caesaris
quidquam derogare, sed quoties Caesaris et alterutrius coronae mentio fa-
cienda esset, se semper Caesaris nomen et titulum lubentissime praepositu-
ros. Nos re seorsim expensa categorice respondimus neutiquam nos in istam a
Gallis praescriptam mutationem consentire posse aut velle. Formulam istam
a nobis non esse excogitatam, sed a dominis mediatoribus propositam, iam
cum Auauxio communicatam. Nihil causae esse, cur Galli verba ista repu-
diatum irent. Facile nos perspicere eos non solum contraria sua correctione
fundamentum praerogativae sui regis sternere, sed et modum quaerere velle,
quo postea facilius disputationem de Caesaris electione ingredi possint. Sty-
lum hunc non esse nouum, etsi in his tractatibus nondum usitatum, tamen
necessitate exigente saepius admittendum fore. In curia Romana constare de
huiusmodi inueterata obseruantia. Turn et in capitolato Chierasci ipso Ser-
uiento praesente et agente pariter adhibitum inueniri, quemadmodum et
statim dominis mediatoribus ostensum est. Ex Gallorum igitur perpetua
nouarum tricarum inuentione satis apparere ipsos nihil aliud quam ansam
dissoluendi congressum quaerere. Nos ex nostra parte omnia, quaecunque a
nobis rationabiliter desiderari potuerint, praestitisse; si Galli aequitati conce-
dere nolint, ipsorum fore culpam protractae pacis.
Venetus conabatur ad nonnulla respondere et praesertim Gallos excusare,
quod electionem Caesaris impugnare non intendant, cum iam in conuentione
praeliminari et in saluis conductibus atque in his ipsis plenipotentiis suis
Caesaris titulum et nomen admittant. Sed ego statim replicaui vera quidem
haec esse, interea vero mihi certo constare ipsos hanc disputationem non per
omnia omissuros, sed data occasione acerrime prosecuturos et hoc quidem ex
ipsorum publicis durante pacis tractatu in diuersis linguis hinc inde impressis
scriptis elucere, quibus passim regem Hungariae se per oppressionem liber-
tatis Germanicae imperio ingessisse calumniantur. Itaque nobis minime con-
uenire, ut nimia nostra facilitate ansam ullam praebeamus, qua tanto facilius
tale quid audere queant. Me subsecutus est Saauedra et, cum diu inuicem
contendissemus, tandem mediatores animaduersa nostra constantia significa-
runt se denuo cum Gallis acturos.,