Acta Pacis Westphalicae III C 2,1 : Diarium Volmar, 1. Teil: 1643 - 1647 / Joachim Foerster und Roswitha Philippe
Dienstag Postero die martis mane dominus nuncius per unum
ex familiaribus suis significari nobis iussit ea, quae a nobis proposita fuerant,
statim et quidem summa fidelitate cum Gallis communicata visumque ab initio
omnia bene processura esse, postea tamen enatum aliquod impedimentum,
quod aliunde ad aures nostras peruenturum sit. Formalia erant ’che li pareva, le
cose caminassero assai bene, ma da poi fosse nato qualche intoppo, che per-
verra all’ orecchie nostre per un’ altra strada‘, nec plura explicare volebat.
Eodem a meridie adiuimus oratorem Venetum eique ratificationem Hispani-
cam conuentionis praelimiaris obtulimus rogantes, quod ex pacto singulari
sub initium huius congressus in manus plenipotentiariorum Gallicorum
tradi deberet, dominus nuncius autem id facere recusasset, ne per indirectum
in negocia cum haereticis immisceretur, ut id laboris sibi sumere hancque
ratificationem Gallis nostro nomine tradere vellet. Quod et se facturum
pollicitus est statimque subiunxit eadem de caussa se solum, quid heri cum
Gallis super nostris oppositionibus contra ipsorum plenipotentiam actum
esset, nobis indicare debere. Omnia, quaecunque in medium protulissemus,
ipsis fideliter exposita fuisse visosque admodum inclinare, ut nobis de singu-
lis conuenienter satifacerent. Sed postea superuenisse literas Osnabrugha, qui-
bus intellexerint, etsi Sueciae legati modum Caesarianis proponi fecissent,
quo non obstante Danico bello ad editionem plenipotentiarum utrinque
deueniri posset, Caesarianos tamen consentire noluisse cum excusatione,
quod prius ad Caesarem referre eiusque responsum expectare deberent.
Cum autem ex conuentione praeliminari clare constet utrobique tractatus in
singulis articulis pari passu ambulare debere, Gallos, ne praeiudicium suis
foederatis inferant, ad ulteriora procedere nolle, nisi et Osnabrugae pariter,
ut hoc loco factum est, plenipotentiae utrinque edantur, nec se suam exhibi-
turos fuisse, si eiusmodi difficultatem a Caesareanis Osnabrugae obiectum
iri praesciuissent. Hortabatur igitur nos, ut cum illis ageremus, ne diutius
cunctarentur, sed cum Suecis de modo exhibendi conuenirent. Credibile
enim esse utrinque, non minus atque hic contigisset, quosdam defectus ob-
iectum iri, adeo ut multum adhuc temporis elapsurum esse videatur, prius-
quam iste de legitimatione articulus definiri posset.
Ad haec a nobis breuiter responsum haud libenter nos intelligere Gallicos
plenipotentiarios ob hanc caussam moras nectere velle, alio statu hic et alio
Osnabrugae negocium deprehendi. Summam ibi difficultatem in absentia
mediatoris consistere et quod Danus omnibus, quae contra susceptum
mediationis officium facere viderentur, se opponat. Nos tamen hac de re ad
nostros collegas scripturos ac penitius introspectis negotii circumstantiis
sententiam nostram planius aperturos esse. Venetus ad haec submonuit non
attendendam porro fore Danicam controuersiam. Incertum enim esse, quan-
do tandem componi possit. Interea tractatus pacis cum Gallis et Suecis non
esse suspendendos.
Nach Oßnabrukh berichten wir in beanttworttung ihres schreibens vom 21.
diß, waßgestalt dise vorstehende action abgeloffen, mit widersendung ihrer
einschlüssen, de 26. huius [ 238].
Von Ihr Kayserlicher Maiestät seind unß den 26. schreiben einkommen uff
relation vom 24. Martii, darin vermeldt, wir hetten mit exhibition der voll-
machten noch waß innhalten könden. Und weil alle gelosia mit füreilung der
tractaten gegen Dennemarkh zu verhüetten, so sollen wir zwar, wann die
mediatores selbst waß an unß gelangen, unß der fürdernus willig erscheinen
lassen, vor unß selbst aber daß werkh nit treiben. Im übrigen sollen wir unß
dem an die von Oßnabrug ergangnen bevelch gemäß verhalten und dessen
communication begehren, de 13. Aprilis [ 241].
Und dieweil unß die von Oßnabrukh eben bei der ordinari eodem hoc die
vom 24. huius umbstendlich berichtet, waßgestaltet der Salvius newer din-
gen an sie gesetzt, mit der extradition der vollmachten uff sein vorgeschlagen
mittel fortzegehen, er auch die zuvor im gegebene abschlägige anttwortt,
und das mans erst an Kayserliche Maiestät referirn wolt, gantz übel auff-
genommen, sich auch erclärt hette, bei denen Franzosen erinnerung ze thun,
weiter mit denn tractaten in Münster nit zu verfahren, biß zu Oßnabrukh
solche editio plenipotentiarum auch erfolgt wer, daß auch der Denische
gesandt, der von Langermann, an den sie dises zuemuetten gebracht hetten,
sich hierinnen nichts sattes erclären wöllen, sondern allein protestiren thue,
daß man seinem könig nichts praeiudicirliches einwilligen solte, dessent-
wegen sie dann von unß einen rath und guettachten begehrten [ 239].
ex familiaribus suis significari nobis iussit ea, quae a nobis proposita fuerant,
statim et quidem summa fidelitate cum Gallis communicata visumque ab initio
omnia bene processura esse, postea tamen enatum aliquod impedimentum,
quod aliunde ad aures nostras peruenturum sit. Formalia erant ’che li pareva, le
cose caminassero assai bene, ma da poi fosse nato qualche intoppo, che per-
verra all’ orecchie nostre per un’ altra strada‘, nec plura explicare volebat.
Eodem a meridie adiuimus oratorem Venetum eique ratificationem Hispani-
cam conuentionis praelimiaris obtulimus rogantes, quod ex pacto singulari
sub initium huius congressus in manus plenipotentiariorum Gallicorum
tradi deberet, dominus nuncius autem id facere recusasset, ne per indirectum
in negocia cum haereticis immisceretur, ut id laboris sibi sumere hancque
ratificationem Gallis nostro nomine tradere vellet. Quod et se facturum
pollicitus est statimque subiunxit eadem de caussa se solum, quid heri cum
Gallis super nostris oppositionibus contra ipsorum plenipotentiam actum
esset, nobis indicare debere. Omnia, quaecunque in medium protulissemus,
ipsis fideliter exposita fuisse visosque admodum inclinare, ut nobis de singu-
lis conuenienter satifacerent. Sed postea superuenisse literas Osnabrugha, qui-
bus intellexerint, etsi Sueciae legati modum Caesarianis proponi fecissent,
quo non obstante Danico bello ad editionem plenipotentiarum utrinque
deueniri posset, Caesarianos tamen consentire noluisse cum excusatione,
quod prius ad Caesarem referre eiusque responsum expectare deberent.
Cum autem ex conuentione praeliminari clare constet utrobique tractatus in
singulis articulis pari passu ambulare debere, Gallos, ne praeiudicium suis
foederatis inferant, ad ulteriora procedere nolle, nisi et Osnabrugae pariter,
ut hoc loco factum est, plenipotentiae utrinque edantur, nec se suam exhibi-
turos fuisse, si eiusmodi difficultatem a Caesareanis Osnabrugae obiectum
iri praesciuissent. Hortabatur igitur nos, ut cum illis ageremus, ne diutius
cunctarentur, sed cum Suecis de modo exhibendi conuenirent. Credibile
enim esse utrinque, non minus atque hic contigisset, quosdam defectus ob-
iectum iri, adeo ut multum adhuc temporis elapsurum esse videatur, prius-
quam iste de legitimatione articulus definiri posset.
Ad haec a nobis breuiter responsum haud libenter nos intelligere Gallicos
plenipotentiarios ob hanc caussam moras nectere velle, alio statu hic et alio
Osnabrugae negocium deprehendi. Summam ibi difficultatem in absentia
mediatoris consistere et quod Danus omnibus, quae contra susceptum
mediationis officium facere viderentur, se opponat. Nos tamen hac de re ad
nostros collegas scripturos ac penitius introspectis negotii circumstantiis
sententiam nostram planius aperturos esse. Venetus ad haec submonuit non
attendendam porro fore Danicam controuersiam. Incertum enim esse, quan-
do tandem componi possit. Interea tractatus pacis cum Gallis et Suecis non
esse suspendendos.
Nach Oßnabrukh berichten wir in beanttworttung ihres schreibens vom 21.
diß, waßgestalt dise vorstehende action abgeloffen, mit widersendung ihrer
einschlüssen, de 26. huius [ 238].
Von Ihr Kayserlicher Maiestät seind unß den 26. schreiben einkommen uff
relation vom 24. Martii, darin vermeldt, wir hetten mit exhibition der voll-
machten noch waß innhalten könden. Und weil alle gelosia mit füreilung der
tractaten gegen Dennemarkh zu verhüetten, so sollen wir zwar, wann die
mediatores selbst waß an unß gelangen, unß der fürdernus willig erscheinen
lassen, vor unß selbst aber daß werkh nit treiben. Im übrigen sollen wir unß
dem an die von Oßnabrug ergangnen bevelch gemäß verhalten und dessen
communication begehren, de 13. Aprilis [ 241].
vom 24. huius umbstendlich berichtet, waßgestaltet der Salvius newer din-
gen an sie gesetzt, mit der extradition der vollmachten uff sein vorgeschlagen
mittel fortzegehen, er auch die zuvor im gegebene abschlägige anttwortt,
und das mans erst an Kayserliche Maiestät referirn wolt, gantz übel auff-
genommen, sich auch erclärt hette, bei denen Franzosen erinnerung ze thun,
weiter mit denn tractaten in Münster nit zu verfahren, biß zu Oßnabrukh
solche editio plenipotentiarum auch erfolgt wer, daß auch der Denische
gesandt, der von Langermann, an den sie dises zuemuetten gebracht hetten,
sich hierinnen nichts sattes erclären wöllen, sondern allein protestiren thue,
daß man seinem könig nichts praeiudicirliches einwilligen solte, dessent-
wegen sie dann von unß einen rath und guettachten begehrten [ 239].