Acta Pacis Westphalicae II C 4,1 : Die Schwedischen Korrespondenzen, Band 4, 1. Teil: 1647-1648 / Wilhelm Kohl unter Mitarbeit von Paul Nachtsheim
36. Salvius an Servien Osnabrück 1647 Oktober 18/28
–/ 36 /–
Osnabrück 1647 Oktober 18/28
Konzept: Salvius Slg. vol. 6, E 5258.
Ungewißheit über das angekündigte Erscheinen Volmars in Osnabrück. Beteuern der anwesen-
den kaiserlichen Gesandten, ohne neue Weisungen des Kaisers nichts tun zu können. Verzögerung
der Verhandlungen durch den Kaiser, der auf militärische Erfolge hofft. Überlegenheit des verei-
nigten kaiserlich-bayerischen Heeres. Rückzug Wrangels bis zur Saale. Unehrliches Spiel der Ge-
genseite . Bitte um Eingreifen Turennes zur Rettung Wrangels und um Auszahlung der Winters-
ubsidien , nach Möglichkeit zur Abmahnung des Kurfürsten von Bayern von Feindseligkeiten ge-
genüber den Schweden.
Quam nobis spem pacis maturandae cum caesareani tum Bavarici nuper Mo-
nasterii fecerunt, ea si non plane elusoria, certe subdola et fraudulenta esse
videtur. Dominus Wolmarus promisit se nupero die sabbathi hic futurum, nec
tamen adhuc vel venit vel certum adventus diem innuit , sed equos et caetera
suo ad Caesaris aulam discessui necessaria comparare nunciatur. Qui hic sunt
caesareani, non modo Wolmarum venturum negant, sed et seipsos quidquam
nobiscum amplius agere, antequam nova Imperatoris mandata ceperint, non
posse palam profitentur. Imperator mandata de die in diem differt, ut interim
armorum vim experiatur. Adeo ut dominus comes Trautmansdorff post ex-
ploratas intime regnorum statuumque protestantium intensiones non ad pro-
movendam pacem, sed prorsus ad bellum acrius intendendum discessisse vi-
deatur . Elector Bavariae etsi et scit et publicae praetendit exercitum Caesaris
Suedico esse numerosiorem, suae vero rupturae intentionem potissimum eo
directam, ut aequilibrium armorum servetur, donec de pace convenerit, milite
tam suo non modo ceasareanos obfermavit, sed et una cum iis dominum
Wrangelium iam ad flumen Salam usque coniunctim persequuntur, prout Er-
furtenses et Lipsiacae literae nobis heri nunciarunt, cum econtra, si sincere
voluisset servare aequilibrium vel nostris se iungere vel saltem se neutrum
praestare debuisset. Veruntamen, ut nihil agitur sincere, ita neque hic subsi-
stunt , sed insuper tam protestantes quam catholicos Imperii status, quin et
exteras potestates iamdiu ad armorum societatem sollicitant operose. E qui-
bus omnibus caeterisque, quae passim agitantur consiliis, cum evidenter ap-
pareat , tam Bavaricos quam caesareanos non solum aperta nobiscum vi agere,
sed etiam fraude doloque idque sub velo sacrosanctae pacis nos ludificare.
Excellentiae Vestrae prudentiam et laudatissimum pro republica zelum vehe-
menter obtestor, ne gravetur hanc rerum faciem tum dominis suis collegis
tum eminentissimo domino cardinali Mazarino graphice remonstrare idque
promovere serio, ut et dominus Turenne incumbentem Wrangelio vim ho-
stium valide divertat et (cuius rei cura mihi potissimum incumbit) ut exercitus
Suedicus hyberni subsidii maturatione quantocius sublevetur. Quod si aucto-
ritas monitorum Gallicorum insuper aliquid apud electorem Bavariae etiam-
num valuerit, haud inconveniens quoque foret, si legationi Vestrae placeret,
deputato Bavarico perfidiam sui domini decenter exprobrare, eumque a no-
stratium persecutione potenter dehortari ac potius ad consilia pacis promo-
vendum exstimulare, quam ut intempestivo armorum abusu sibi suaeque fa-
miliae perpetuam honoris maculam inurat, patriae libertatem aemulae domus
libidini prostituendo.
Quae cuncta Excellentiae quidem Vestrae solo scribo, non quod dubitem de
caeterae legationis studio, quam constat omnes suas cogitationes curasque eo
impendere, ut caussae communi bene sit, sed quod sciam quantopere Excel-
lentiae auctoritas, consilia, monita in regio senatu praepolleant. Officia Excel-
lentiae Vestrae sicut reginae meae non minus quam Galliae grata sunt, ita a
Regina Maiestate, domina mea, cunctis benevolentiae indiciis grate agnoscentur.