Acta Pacis Westphalicae III C 2,1 : Diarium Volmar, 1. Teil: 1643 - 1647 / Joachim Foerster und Roswitha Philippe
1645 VII 31
1645 VII 31
Montag
Lunae ultimo huius consentiente domino comite
conueni Venetum atque ita allocutus sum: Cum ego et dictus dominus
comes bis iam ex sermonibus ipsius intellexerimus videri Gallos non om-
nino repugnare, ut inter tres illas coronas, Caesarem scilicet, Hispanum et
Gallum (quos ego in sermone quo utebar Italico significabam stylo illo
Italis usitato, scilicet quelle di due corone) conditionibus tollerabilibus pax
conciliari possit, visum nobis esse hoc nomine separatim ipsum compellare,
quod perspectum habebamus eiusmodi negocia ab ipso ob insignem pruden-
tiam et singularem affectionem erga bonum publicum optime dirigi posse et
ut demonstrare simul omnibus manifestatumque facere possemus nomine
sacrae Caesareae maiestatis nullam omnino praetermitti occasionem, qua
quidem propius ad pacis compositionem deueniri possit. Confidere haud
graue ipsifore, ut, quantum mediationis fides permitteret, nobis aperiat, si quae
ad rem facientia ab Gallis intellexerit. Multo iam tempore nobis constare,
quod domini electoris Bauariae legati clam cum Gallis de ineunda armo-
rum suspensione, neutralitate seu protectione egissent, nec intermissam hanc-
ce tractationem, quantumvis pluries repulsam passi fuerint. Id vero nobis ar-
gumento esse, quae hoc in genere per mediatores hactenus gesta sunt, tegendis
et occultandis id solum eiusmodi clanculariis suggestionibus fieri. Nec vero ig-
norari , quibus conditionibus Bauarus misso ad aulam Parisiensem confessario
suo cum Gallis transigere cupierit, quas easdem insuper ipsius deputati hic ple-
nipotentiariis Gallicis obtulerint, quarum tamen potiores nullae in Bauari po-
testate , sed antiquioribus possessoribus obnoxiae, atque adeo tota transactio
alienis conficienda veniat sumptibus et damnis, adeo ut, siquidem tam caro
amicitia Gallorum mercanda, satius Imperatori fuerit rem tantam per suos
proprios ministros cum Gallis peragere; minimum certius quodammodo
rebus Caesaris prospectum iri.
Venetus ad ea ostendit non ingratam sibi hanc esse orationem et veram esse
nostram suspicionem. Oblatum Gallis Brisiacum cum tota Alsatia inferiore et
superiore; de conditionibus hoc proponi, ut Bauarus Gallum in possessione
Alsatiae, hic illum in possessione Palatinatus et electoratus defendere tenere-
tur . Plures si resciuerit, se mihi fideliter indicaturum, nam a re publica se in
mandatis habere, ut curam archiducum Inopontanorum ageret nec sineret
ipsos ultra fas et aequum laedi. Postea retulit, quam male haberent Suecos
Gallosque [!] illud conclusum in Langerich factum, nos tamen recte facturos,
si huiusmodi oppositionibus minime cedamus, sed operam demus, ut quam
celerrime consilii aliqua forma cum statibus ineatur et de danda Gallis Sue-
cisque responsione deliberetur. Inuectus est postremo vehementer contra
Bauarorum et Osnaburgici secretas tractationes et, si mutari non possit, satius
Caesari fore abrumpere et dissoluere hosce congressus, ubi omnia in perni-
ciem domus Austriacae coniurasse viderentur. Autor etiam mihi fuit, ut
modum aliquem secretum excogitarem, quo haec talia, quae secreto inter
Gallos Bauarosque tractantur, Palatinis enunciari queant. Secutus sum consi-
lium et statim Treutlium ad me vocaui atque nuncium ad illos referre iussi
nullo tamen mei facta mentione.
conueni Venetum atque ita allocutus sum: Cum ego et dictus dominus
comes bis iam ex sermonibus ipsius intellexerimus videri Gallos non om-
nino repugnare, ut inter tres illas coronas, Caesarem scilicet, Hispanum et
Gallum (quos ego in sermone quo utebar Italico significabam stylo illo
Italis usitato, scilicet quelle di due corone) conditionibus tollerabilibus pax
conciliari possit, visum nobis esse hoc nomine separatim ipsum compellare,
quod perspectum habebamus eiusmodi negocia ab ipso ob insignem pruden-
tiam et singularem affectionem erga bonum publicum optime dirigi posse et
ut demonstrare simul omnibus manifestatumque facere possemus nomine
sacrae Caesareae maiestatis nullam omnino praetermitti occasionem, qua
quidem propius ad pacis compositionem deueniri possit. Confidere haud
graue ipsifore, ut, quantum mediationis fides permitteret, nobis aperiat, si quae
ad rem facientia ab Gallis intellexerit. Multo iam tempore nobis constare,
quod domini electoris Bauariae legati clam cum Gallis de ineunda armo-
rum suspensione, neutralitate seu protectione egissent, nec intermissam hanc-
ce tractationem, quantumvis pluries repulsam passi fuerint. Id vero nobis ar-
gumento esse, quae hoc in genere per mediatores hactenus gesta sunt, tegendis
et occultandis id solum eiusmodi clanculariis suggestionibus fieri. Nec vero ig-
norari , quibus conditionibus Bauarus misso ad aulam Parisiensem confessario
suo cum Gallis transigere cupierit, quas easdem insuper ipsius deputati hic ple-
nipotentiariis Gallicis obtulerint, quarum tamen potiores nullae in Bauari po-
testate , sed antiquioribus possessoribus obnoxiae, atque adeo tota transactio
alienis conficienda veniat sumptibus et damnis, adeo ut, siquidem tam caro
amicitia Gallorum mercanda, satius Imperatori fuerit rem tantam per suos
proprios ministros cum Gallis peragere; minimum certius quodammodo
rebus Caesaris prospectum iri.
Venetus ad ea ostendit non ingratam sibi hanc esse orationem et veram esse
nostram suspicionem. Oblatum Gallis Brisiacum cum tota Alsatia inferiore et
superiore; de conditionibus hoc proponi, ut Bauarus Gallum in possessione
Alsatiae, hic illum in possessione Palatinatus et electoratus defendere tenere-
tur . Plures si resciuerit, se mihi fideliter indicaturum, nam a re publica se in
mandatis habere, ut curam archiducum Inopontanorum ageret nec sineret
ipsos ultra fas et aequum laedi. Postea retulit, quam male haberent Suecos
Gallosque [!] illud conclusum in Langerich factum, nos tamen recte facturos,
si huiusmodi oppositionibus minime cedamus, sed operam demus, ut quam
celerrime consilii aliqua forma cum statibus ineatur et de danda Gallis Sue-
cisque responsione deliberetur. Inuectus est postremo vehementer contra
Bauarorum et Osnaburgici secretas tractationes et, si mutari non possit, satius
Caesari fore abrumpere et dissoluere hosce congressus, ubi omnia in perni-
ciem domus Austriacae coniurasse viderentur. Autor etiam mihi fuit, ut
modum aliquem secretum excogitarem, quo haec talia, quae secreto inter
Gallos Bauarosque tractantur, Palatinis enunciari queant. Secutus sum consi-
lium et statim Treutlium ad me vocaui atque nuncium ad illos referre iussi
nullo tamen mei facta mentione.