Acta Pacis Westphalicae III B 1,1 : Die Friedensverträge mit Frankreich und Schweden, 1. Teil: Urkunden / Antje Oschmann
19. Kaiserliche Ratifikation des IPO Wien 1648 November 7

2

Kaiserliche Ratifikation des IPO


3
Wien 1648 November 7

4
Ausfertigung für Schweden: RA Stockholm , originaltraktater Tyskland I. Tyska riket
5
No. 8 K = Druckvorlage, zit.: IPO-KRS.

6
Pergamentlibell, B 28,5 cm × L 34,0 cm – mit dunkelrotem Samt bezogener Pappeinband; auf dem
7
Vorsatzblatt neuere Aufschrift; Seitenbänder aus gelber Seide – 83 Blatt Pergament mit Goldschnitt
8
und 2 Vorsatzblätter aus Papier mit Wasserzeichen; ohne Foliierung – Text auf 80 Blatt mit Tinte
9
durchgehend in gleicher Schrift geschrieben, in der Regel 19 Zeilen je Seite, Schreiblinien sichtbar – 3
10
Unterschriften – rotes, anhängendes Wachssiegel (beschädigt), D 12,0 cm, in Holzkapsel, D 24,8 cm –
11
Siegelschnur aus gedrehtem Golddraht, die an der linken Seite zweimal durch den Libell gezogen ist –
12
Hinter die mit den Unterschriften belegten Seiten ist die für Schweden bestimmte Ausfertigung der
13
Erklärung der kaiserlichen Gesandten zur kaiserlichen Ratifikation, Münster 1649 Februar 18, hier
14
Nr. 22, eingeheftet.

15
Nos Ferdinandus tertius, divina favente clementia electus Romanorum impe-
16
rator , semper augustus, Germaniae, Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croa-
17
tiae , Sclavoniae etc. rex, archidux Austriae, dux Burgundiae, Brabantiae, Sty-
18
riae , Carinthiae, Carniolae, marchio Moraviae, dux Lucemburgiae, Superioris
19
ac Inferioris Silesiae, Wirtembergae et Teckae, princeps Sueviae, comes Habs-
20
purgi , Tyrolis, Kyburgi et Goritiae, landgravius Alsatiae, marchio Sacri Ro-
21
mani Imperii, Burgoviae ac Superioris et Inferioris Lusatiae, dominus Mar-
22
chiae Sclavonicae, Portus Naonis et Salinarum etc., notum facimus omnibus
23
et singulis praesentes literas inspecturis, lecturis vel legi audituris aut quomo-
24
docunque infrascriptorum notitia ad ipsos pervenire poterit, postquam ob na-
25
tum in Sacro Romano Imperio Germanicae nationis abhinc annis circiter vi-
26
ginti octo civile et internum bellum, cui deinde exteri quoque reges et princi-
27
pes accesserunt, non solum totam Germaniam, verum etiam alias Europae
28
provincias christiani nominis maximis calamitatibus affici contigerit atque in-
29
ter divum patrem nostrum, serenissimum ac potentissimum principem, domi-
30
num Ferdinandum secundum, electum Romanorum imperatorem, semper au-
31
gustum , Germaniae, Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniae
32
etc. regem, archiducem Austriae, ducem Burgundiae, Brabantiae, Styriae, Ca-
33
rinthiae , Carniolae, marchionem Moraviae, ducem Lucemburgiae, Superioris
34
ac Inferioris Silesiae, Wirtembergae et Teckae, principem Sueviae, comitem
35
Habspurgi, Tyrolis, Kyburgi et Gorritiae, landgravium Alsatiae, marchionem
36
Sacri Romani Imperii, Burgoviae ac Superioris et Inferioris Lusatiae, domi-
37
num Marchiae Sclavonicae, Portus Naonis et Salinarum etc., pientissimae et
38
gloriosissimae memoriae, deinde inter nos sociosque nostros ab una parte et
39
serenissimum quondam principem, dominum Gustavum Adolphum, Sueco-
40
rum , Gothorum et Vandalorum regem, magnum principem Finlandiae, du-
41
cem Estoniae et Careliae Ingriaeque dominum, inclytae recordationis, ac post

[p. 172] [scan. 318]


1
eius e vita discessum inter serenissimam et potentissimam principem, domi-
2
nam Christinam, Suecorum, Gothorum et Vandalorum reginam et principem
3
haereditariam, magnam principem Finlandiae, ducem Estoniae et Careliae In-
4
griaeque dominam, eiusque confoederatos et adhaerentes ex altera parte non
5
sine multa sanguinis christiani profusione et multarum Germaniae provin-
6
ciarum desolatione armis satis vehementer decertatum sit, tandem instituto ea
7
de re iuxta conventionem Hamburgi die decima quinta Decembris anno Do-
8
mini millesimo sexcentesimo quadragesimo primo [1641] initam

38
Der ksl.-schwed. Präliminarvertrag wurde am 15./25 Dezember 1641 in Hamburg unter-
39
zeichnet (Druck: Meiern 1, 8 –10); zur Überlieferung: Hartmann , 490–495.
partium
9
utrinque belligerantium Osnabrugis Westphalorum congressu post longos et
10
laboriosos tractatus inter nos et Sacrum Romanum Imperium nostramque do-
11
mum Austriacam, tum praedictam reginam regnumque Sueciae per nostros
12

34
12–13 consentientibus] Vom ksl. Gesandten Lamberg anstelle des durchstrichenen assistenti-
35
bus etiam eigenhändig hinzugefügt, vgl. Nr. 22.
ab utraque parte huic congressui destinatos legatos et plenipotentiarios, con-
13
sentientibus , suffragantibus nostrorum ac Sacri Romani Imperii fidelium elec-
14
torum , principum et statuum plenipotentiariis et deputatis ad hoc per nos
15
specialiter evocatis et requisitis, divina favente clementia pacem et amicitiam
16
conclusam et ad ratificationem nostram perfectam esse forma, modo ac te-
17
nore sequenti:

18
In nomine sacrosanctae et individuae trinitatis, amen. [Es folgen Präambel und
19
Dispositio des IPO, s. Nr. 18, mit den dort vermerkten Varianten] quadrage-
20
simo octavo.

21
Cum igitur haec omnia et singula per nostros legatos et plenipotentiarios su-
22
pramemoratos nostro praescitu, iussu et mandato hunc ad modum, prout hic
23
verbotenus inserta et descripta leguntur, gesta, peracta et conventa sint, nos
24
eadem omnia et singula, praehabita matura et diligenti consideratione, ex
25
certa nostra scientia approbamus, ratificamus et confirmamus rataque et
26
firma esse et fore virtute praesentium declaramus simulque verbo Imperiali,
27

36
27 regio et principali] Vom ksl. Gesandten Lamberg eigenhändig hinzugefügt, in der laufenden
37
Zeile ein Einfügungszeichen; vgl. Nr. 22.
regio et principali promittimus pro nobis nostrisque successoribus et Imperio
28
Romano totaque Austriaca domo nos omnes et singulos supra descriptos arti-
29
culos et quicquid tota hac pacis conventione continetur, firmiter, constanter
30
ac inviolabiliter servaturos atque executioni mandaturos nullaque ratione vel
31
per nos vel per alios ullo unquam tempore contraventuros aut, ut per alios
32
contraveniatur, passuros, quomodocunque id fieri possit, omni dolo et fraude
33
exclusis.

[p. 173] [scan. 319]


1
In horum omnium testimonium et fidem sigillum nostrum Caesareum maius
2
huic diplomati manu nostra subscripto appendi fecimus.

3
Datum in civitate nostra, Viennae, die septima mensis Novembris anno Do-
4
mini millesimo sexcentesimo quadragesimo octavo [1648], regnorum nostro-
5
rum Romani duodecimo, Hungarici vigesimo tertio, Bohemici vero vigesimo
6
primo.

7
[Links, eigenhändig] Ferdinandus

8
[Links, eigenhändig] Vidit Ferdinandus comes Curtius

34
Zu Kurz vgl. Nr. 2 Anm. 2.

9
[Rechts] Ad mandatum sacrae Caesareae maiestatis proprium

10
[Rechts, eigenhändig] Joannes Walderode

35
Zu Walderode vgl. [ Nr. 2 Anm. 3 ] .
manu propria

Dokumente