Acta Pacis Westphalicae III C 2,1 : Diarium Volmar, 1. Teil: 1643 - 1647 / Joachim Foerster und Roswitha Philippe
1645 IX 20
1645 IX 20
Mittwoch
Mercurii 20. huius conuenit nos dominus orator
Venetus indicans secum fuisse Gallorum plenipotentiarios ac primo quidem
nostram accusasse retardationem in dandis nostris responsionibus. Deinde
proposuisse, quod ad consultationes cum reliquis statibus admitti deberent
etiam deputati Magdeburgenses et illi, qui nomine lantgrauiae de Hassia ad-
sunt . Quod ad priores attinet, quamvis votum et sessionem in conuentibus
generalibus imperii hactenus non habuerint, tamen cogitandum, quod hisce
in congressibus comitia legitima imperii non sint, sed esse congressum de
pace, ubi omnibus, quorum interesse quovis modo possit, ius dicendae sen-
tentiae concedi debeat. Et si nos obicem ponere non velimus, Gallos cum
catholicis statibus hoc negocium facile transacturos et Magdeburgenses in-
ducturos , ut literis reuersalibus de consequentia vitanda caueant. De ad-
missione landtgrauiae deputatorum multo etiam vehementius institisse. Esse
scilicet principem imperii, sessionis et voti in comitiis publicis participem,
non proscriptam, non contra imperium, sed pro imperio militantem, adeo ut
pati non possint ulla ratione aditu consilii statuum illos prohiberi. Et quamvis
ipse dominus orator ad singula iuxta informationes dudum a nobis sibi datas
responderit atque absurditatem huiusmodi postulatorum ostenderit, man-
sisse illos tamen in sententia satis pertinaciter.
Nos ad haec primo moram non a nobis, sed ab ipsismet statibus esse excu-
sauimus . Licet enim constituissemus crastina die responsiones ad aduersa-
riorum propositiones cum illis communicare, petiisse tamen deputatos elec-
toris Moguntinensis, ut ad diem lunae sequentis septimanae protrahere velle-
mus . Et iam nouas interseri disputationes tum a protestantibus Osnabrugis
congregatis tum, ut modo dictum, ab ipsis Gallis de admittendis eiusmodi
statibus ad consultationes publicas, quibus id saluo iure et salua Caesaris
maiestate concedi nequiret. Facile hinc patere Gallos occasiones duntaxat
dissoluendis congressibus captare. In nostra potestate non esse, ut alterutri
praetensioni assentiamus, tantum catholicis statibus praeiudicium adferre
admittendo Magdeburgenses nobis minime licere. Caesaris quidem conside-
rato politico rerum imperii statu haud multum interesse, siue adsint siue
absint Magdeburgenses, sed agi hic de catholicorum episcoporum liqui-
dissimo iure. Impietatis accusatum iri Caesarem, si quicquam remitteret.
Haud aliter nos respondere ad praetensam admissionem Hasso Casselano-
rum posse. Summa cum Caesaris iniuria hoc coniunctum et vero tolerari aut
ferri nullo modo posse. In propositione Gallorum et Suecorum postulari
satisfactionem pro landgrauia. Prorsus igitur absurdum fore, ut illa, quae tan-
quam pars laesa, hostis et inimica Gallorum Suecorumque patrocinio, socie-
tate et faedere utitur, consiliis Caesaris et statuum intersit. Caesaris nomine
paratos nos et sufficienter instructos esse, ut cum ipsa tractare compositionem
aequam possimus; eam si admittat, facili negocio ad iuris sui exercitium in
puncto sessionis et voti redire posse. Interea tamen, quod status in hac ipsa
materia congregati iam sint et, quid factu opus videretur, consilium capere
velint, expectandum nobis fore, donec de suis conclusionibus ad nos refe-
rant . Deinde nos circa singula pleniorem informationem domino oratori da-
turos . Qua responsione bene contentus discessit.
Eodem mittwochs, 20. huius, empfangen wir von Ihr Kayserlicher Maiestät
sub dato Mölkh, 6. Septembris, endtliche resolution über die Bayerischen
correcturas ad responsiones Gallorum et Suecorum principibus opponen-
das [ 818 ].
Eodem von Ihr Maiestät ein resolution und anttwortt von eodem dato uff
unser relation de 25. Augusti super modo consultandi [ 819 ].
Venetus indicans secum fuisse Gallorum plenipotentiarios ac primo quidem
nostram accusasse retardationem in dandis nostris responsionibus. Deinde
proposuisse, quod ad consultationes cum reliquis statibus admitti deberent
etiam deputati Magdeburgenses et illi, qui nomine lantgrauiae de Hassia ad-
sunt . Quod ad priores attinet, quamvis votum et sessionem in conuentibus
generalibus imperii hactenus non habuerint, tamen cogitandum, quod hisce
in congressibus comitia legitima imperii non sint, sed esse congressum de
pace, ubi omnibus, quorum interesse quovis modo possit, ius dicendae sen-
tentiae concedi debeat. Et si nos obicem ponere non velimus, Gallos cum
catholicis statibus hoc negocium facile transacturos et Magdeburgenses in-
ducturos , ut literis reuersalibus de consequentia vitanda caueant. De ad-
missione landtgrauiae deputatorum multo etiam vehementius institisse. Esse
scilicet principem imperii, sessionis et voti in comitiis publicis participem,
non proscriptam, non contra imperium, sed pro imperio militantem, adeo ut
pati non possint ulla ratione aditu consilii statuum illos prohiberi. Et quamvis
ipse dominus orator ad singula iuxta informationes dudum a nobis sibi datas
responderit atque absurditatem huiusmodi postulatorum ostenderit, man-
sisse illos tamen in sententia satis pertinaciter.
Nos ad haec primo moram non a nobis, sed ab ipsismet statibus esse excu-
sauimus . Licet enim constituissemus crastina die responsiones ad aduersa-
riorum propositiones cum illis communicare, petiisse tamen deputatos elec-
toris Moguntinensis, ut ad diem lunae sequentis septimanae protrahere velle-
mus . Et iam nouas interseri disputationes tum a protestantibus Osnabrugis
congregatis tum, ut modo dictum, ab ipsis Gallis de admittendis eiusmodi
statibus ad consultationes publicas, quibus id saluo iure et salua Caesaris
maiestate concedi nequiret. Facile hinc patere Gallos occasiones duntaxat
dissoluendis congressibus captare. In nostra potestate non esse, ut alterutri
praetensioni assentiamus, tantum catholicis statibus praeiudicium adferre
admittendo Magdeburgenses nobis minime licere. Caesaris quidem conside-
rato politico rerum imperii statu haud multum interesse, siue adsint siue
absint Magdeburgenses, sed agi hic de catholicorum episcoporum liqui-
dissimo iure. Impietatis accusatum iri Caesarem, si quicquam remitteret.
Haud aliter nos respondere ad praetensam admissionem Hasso Casselano-
rum posse. Summa cum Caesaris iniuria hoc coniunctum et vero tolerari aut
ferri nullo modo posse. In propositione Gallorum et Suecorum postulari
satisfactionem pro landgrauia. Prorsus igitur absurdum fore, ut illa, quae tan-
quam pars laesa, hostis et inimica Gallorum Suecorumque patrocinio, socie-
tate et faedere utitur, consiliis Caesaris et statuum intersit. Caesaris nomine
paratos nos et sufficienter instructos esse, ut cum ipsa tractare compositionem
aequam possimus; eam si admittat, facili negocio ad iuris sui exercitium in
puncto sessionis et voti redire posse. Interea tamen, quod status in hac ipsa
materia congregati iam sint et, quid factu opus videretur, consilium capere
velint, expectandum nobis fore, donec de suis conclusionibus ad nos refe-
rant . Deinde nos circa singula pleniorem informationem domino oratori da-
turos . Qua responsione bene contentus discessit.
sub dato Mölkh, 6. Septembris, endtliche resolution über die Bayerischen
correcturas ad responsiones Gallorum et Suecorum principibus opponen-
das [ 818 ].
Eodem von Ihr Maiestät ein resolution und anttwortt von eodem dato uff
unser relation de 25. Augusti super modo consultandi [ 819 ].