Acta Pacis Westphalicae II A 4 : Die kaiserlichen Korrespondenzen, Band 4: 1646 / Hubert Salm und Brigitte Wübbeke-Pflüger unter Benutzung der Vorarbeiten von Wilhelm Engels, Manfred Klett
41. Ferdinand III. an Trauttmansdorff Linz 1646 April 27

18
–/ 41 /–

19

Ferdinand III. an Trauttmansdorff


20
Linz 1646 April 27

21
Ausfertigung: RK FrA Fasz. 92 VIII nr. 1200 fol. 500–500’ = Druckvorlage – Konzept:
22
ebenda Fasz. 50c fol. 17–17’.

23
Erklärung der kaiserlichen Theologen zur Abtretung geistlicher Güter.

24
In nr. 14 haben wir mitgeteilt, daß wir zu einigen Punkten, die die Religionsgra-
25
vamina
betreffen, unsere Theologen befragen wollten. Wan wir dan solche
26
puncta denen theologis nach außweisung hiebeykommender abschrifft für-
27
halten lassen, haben sich dieselbige in allen dreyen fragen in casum necessita-
28
tis und zu erlangung deß friedens, daß wir es thuen könten, affirmative er-
29
clert . Hinweis auf Beilage [ 1 ].


30
Beilage [ 1 ] zu nr. 41


31
Ulteriora puncta dominis theologicis sacrae Caesareae maiestatis ratione gravaminum pro-
32
ponenda , s. l. s. d. Kopie (lat.): RK FrA Fasz. 92 VIII nr. 1200 fol. 501–503; ebenda Fasz.
33
49b fol. 233–234.

[p. 93] [scan. 173]


1
Primo communicetur dominis Caesareis theologis theologorum Moguntinorum iudicium

32
Nr. 14 Beilage [ A.1 ].

2
super propositis mediis, qui fere per omnia consentiant cum Caesareanis excepto unico
3
puncto de bonis ecclesiasticis non in perpetuum aut indefinitum, sed tantum ad certum
4
tempus dimittendis, in quo tamen se declarant sub articulo 5, quod si concessio perpetua
5
non intelligatur physice, sed moraliter, se non repugnaturos.

6
Secundo dicatur tenor extractus harum serenissimi electoris Bavariae Monachii, 14. Aprilis,
7
datarum

33
Nr. 14 Beilage B.
, qui in eo consistit, quod praefatus serenissimus elector etiam consentiat in pro-
8
posi [ta] media exceptis duobus punctis: utpote ratione dictorum bonorum ecclesiasticorum,
9
qui similiter putat, bona conscientia ad indefinitum tempus ea per pactum concedi non
10
posse; secundo circa sessionem et votum, quod similiter iudicat haudquaquam protestanti-
11
bus concedendum esse; declarat tamen se, si Imperator et reliqui status catholici putaverint
12
consultum esse, pro pace obtinenda eiusmodi concedere, quod nolit ab iis se separare.

13
Quaeritur ergo primo, an sacra Caesarea maiestas, habita eiusmodi declaratione utriusque
14
electoris tanquam praecipuorum catholicorum statuum, possit salva et illaesa conscientia,
15
authoritate propria, et ex plenitudine Caesareae potestatis in ordine ad pacem promoven-
16
dam non modo reliquis catholicis proposita media commendare, ut in ea etiam ex sua parte
17
consentiant aut suae maiestatis arbitrio relinquant, sed etiam in casum ulterioris resistentiae
18
iisdem imperare, ut iis mediis contenti sint, et sacra Caesarea maiestas pacem desuper cum
19
reliquis statibus Imperii acatholicis et cum coronis exteris, si non utraque, ad minimum una
20
vel altera, concludere possit.

21
Secundo quaeritur, an casu quo corona Sueciae nollet aliter pacem concludere, nisi archi-
22
episcopatu [m] Bremens[e] et episcopatu[m] Verdens[e] (quorum uterque nihilominus in po-
23
testate protestantium vigore pacis Pragensis et instantis compositionis gravaminum per-
24
mansurus esset

34
Für das Est. Bremen, das seit 1632 von schwed. Truppen besetzt war, hatte der kurz danach
35
proklamierte prot. Adm. , Hg. Friedrich von Schleswig (vgl. [ nr. 20 Anm. 10 ] ), im Februar
36
1635 mit den Schweden ein Neutralitätsabkommen (Druck: ST V.2, 291–298) vereinbart.
37
Der PF von 30. Mai 1635 enthielt für ihn eine ungünstige Regelung ( BA NF II/10 nr. 564 A,
38
hier 1612); durch die Annahme des PF im Jahre 1636 erreichte er jedoch die stillschweigende
39
ksl. Anerkennung ( Lorenz , Bremen, 19–31), obwohl der Sohn des Kaisers, Ehg. Leopold Wil-
40
helm , ein Jahr zuvor ebenfalls zum Adm. von Bremen postuliert worden war ( [ nr. 4 Anm. 7 ] ). –
41
Seit 1635 war Hg. Friedrich auch Bf. von Verden, erhielt dafür jedoch nicht die Zustimmung
42
des Kaisers, nach dessen Rechtsauffassung der 1630 vom Papst ernannte Wartenberg der recht-
43
mäßige Inhaber dieses Amtes war ( [ nr. 4 Anm. 9 ] ; Lorenz , Bremen, 3). Das Hst. Verden war
44
jedoch seit 1560 prot. ( [ nr. 4 Anm. 10 ] ).
) sibi in feudum Imperii concessos, an sua maiestas Caesarea eiusmodi con-
25
cessionem salva conscientia, pro bono pacis publicae inire possit?

26
Tertio etiam sacra Caesarea maiestas suos theologos super hoc puncto, pro voto requirere
27
voluit, cum menses Papales et annatas, quos protestantes penitus eliminare et nullo modo
28
imposterum pro sua sanctitate et sede Apostolica admittere velint, an sacra Caesarea maie-
29
stas circa eiusmodi archiepiscopatus et episcopatus et reliqua beneficia, quae protestantibus
30
pacis publicae gratia vel ad certum vel ad indefinitum tempus relinqui debent, aliquid sibi
31
ratione praedictorum mensium Papalium et annatarum reservare possit?

Dokumente