Acta Pacis Westphalicae II C 1 : Die Schwedischen Korrespondenzen, Band 1: 1643-1645 / Ernst Manfred Wermter
129. Joh. Oxenstierna an d’Avaux und Servien Minden 1644 Februar 27/März 8

24
129

25

Joh. Oxenstierna an d’Avaux und Servien


26
Minden 1644 Februar 27/März 8

27
Kopie: AE , Corresp. pol. , Allem. vol. 26, 76–78’

28
Rechtfertigung des Krieges gegen Dänemark.

29
Non ita pridem mihi redditae sunt excellentiarum vestrarum litterae
30
ad me et dominum Thuronem Bielcke d. ultima Ianuarii styl. nov.
31
Hagae-Comitis scriptae, in quibus illis libet vernaculo suo idiomate nos
32
de itinere suo Monasterium septimana, quae proxime subsecutura esset,
33
ineundo certos facere adiuncta aliqua causarum et negotiationis quae
34
illas aliquo tempore in Belgio detinuerint expositione. Video praeterea
35
commotas quasi excellentias vestras nupero accidenti in Dania maxime eo
36
quod omnino praeter spem absque praecedenti cum illis communicatione

[p. 183] [scan. 215]


1
tanta res tam subito fuerit executioni data. Quapropter non ex voluntate iis
2
respondere possunt, qui causas tam insperatae mutationis requirunt et
3
quos illas scire plurimum interest, praeterquam quod omnes Germaniae
4
principes imo ipsi protestantes super hunc actum, ut propria excellentiarum
5
Vestrarum verba gallica adhibeam, scandalisati sunt. Ipsaque landgravia
6
Hassiae et alii per secessum exercitus regii et translationem belli alio se
7
causamque communem in Germania a sua regia maiestate regnoque Sueciae
8
fortissime et magna cium felicitate hactenus propugnatam nunc in ipso
9
limine tractatus derelictam sibi persuadeant. Cui tollendae praesumptioni
10
excellentiae vestrae contestantur omnem convenientem operam impen-
11
disse amice nos nostri muneris admonentes et ut idem debitis locis et more
12
facere velimus rogantes, promittentes porro ulteriorem de rebus et ne-
13
gotiis in Belgio peractis, informationem ubi Monasterium advenerint,
14
quemadmodum haec uberius supra memoratis litteris continentur.

15
Respondissem ego absque ulla mora excellentiis vestris absentibus dominis
16
Thurone Bielcke et Salvio nisi vi et virtute promissi excellentiarum
17
vestrarum. In dictis litteris mihi certo brevi adventum eorundem Monaste-
18
rium et deinde diu desideratam communicationem cum iis coram loquendi
19
pollicitus fuissem. Verum cum ex litteris Belgio mihi advenientibus excel-
20
lentias vestras etiamnum Hagae subsistere intelligam nec quisquam de
21
earum itinere certi quid re scire potest. Iudicavi e re responso hoc meo
22
desiderio excellentiarum vestrarum satisfacere et me quam fieri poterit
23
brevissime expedire. Non dubito, quin meae de dato 13./23. Ianuarii
24
nunc recte ad exellentias vestras sint delatae, in quibus exercitus nostri
25
regii er quam ille suae necessariae augmentationi in vicinia diligenter operare-
26
tur , exposui, sperans fore, ut is post debitam recollectionem brevi quo
27
ratio belli duceret hostem prosequeretur et negotium pacis valide pro-
28
curaret . Idem excellentiis vestris nunc ex mandato reginae meae clemen-
29
tissimae et spe mihi a domino campimareschallo Tortensonio facta firmiter
30
asserere possum. Non sibi persuadere patiantur excellentiae vestrae nec
31
alius quispiam credat suam regiam maiestatem regnumque Sueciae, Germaniae
32
foederatorum et suam adeoque communem iustissimam causam iam per
33
tria ferme lustra incomparabili per Dei gratiam et vere regia constantia
34
domini patris regii et tam multi preciosi sanguinis dispendio, gravissimis
35
sumptibus ac foederatorum ope contra potentissimos hostes deffensam et
36
conservatam, nisi summis, quas Deus avertat, necessitatibus pressam et
37
adactam derelicturam. Quae pro rei exigentia ad status, principes et civi-
38
tates quasdam Germaniae praecipuas nuper hac de re scripsi litteras
39
excellentiis vestris in copia hic adiungo. Landgraviae Hassiae eadem
40
saepius et pluribus literis

43
Beilagen der [ Nr. 103 ] u. [ 109 ] .
sum contestatus et ab illa responso certe masculo

[p. 184] [scan. 216]


1
et solitam generositatem spirante honoratus confirmata; sine dubio illa est
2
plurimum efficacibus excellentiae vestrae exhortationibus et campimare-
3
schalli Tortensonii assecuratione de secursu in casum necessitati quando
4
illam requisiverit. Ad hunc finem praefectus vigilum Konigsmarck in
5
vicino archiepiscopatu Bremensi paratus ad coniunctionem copiarum,
6
quando ita visum fuerit. Ut quemadmodum excellentiis vestris pro
7
meliori in formatione hic adiungo apographa literarum inter me, landgra-
8
viam et Konigsmarkium hac de re scriptarum, ex quibus res omnes adhuc
9
mediocri in statu esse excellentiae vestrae colligere possunt. Non videtur
10
mihi opus esse de regis Christianissimi summe necessaria praeparatione ad
11
armorum maturam et validam cooperationem aliquid apud excellentias
12
vestras indigitare. Postulant rationes arcti foederis quod principales nos-
13
tros intercedit et communis causae exigentia fortem belli continuationem,
14
donec desiderata pax obtineri potest. Ego minister et reginae meae clemen-
15
tissimae ad tractatus pacis instructus legatus vos regis foederati et amici
16
ministros simili commissione fungentes, quo optime decet et convenit
17
modo, rogo et requiro, ut quidquid ad bellum sopiendum et pacem orbi
18
Christiano reducendam facere possit, pro viribus et quantum in vobis
19
velitis procurare. Constitui ego ad declarandum dominae meae immotum
20
iustae et universalis pacis animum me brevi Osnabrugum conferre prae-
21
venturus in eo forsitan adventum excellentiarum vestrarum Monasterium
22
et quod ad debitam tractatus maturationem vergere possit, non neglec-
23
turus . Poterit dominus baro de Rorté, qui ibi praesto est, quae occurrunt
24
et aguntur ad excellentias vestras perscribere. Nec ego cum domino
25
Salvio re ita postulante debito nostro sumus defuturi. Ac sic quidem spero
26
(licet nullius scandali dati nobis simus conscii) principes Germaniae pro-
27
testantesque nullam causam habituros, ut excellentiae vestrae indigitant
28
quaerendi de scandalo illis a nobis dato. Videant alii, ne scandalum dent.

29
Causas translationis nostri exercitus in regis Daniae ditiones, superfluum
30
censeo excellentiis vestris minutim recensere. Sunt ni fallor Excellentiis
31
Vestrae, domine comes d’Avaux, illae satis superque et ad unquem cognitae
32
nec dominus baro Rorté illas nescire potest. Sed quid de excellentiis vestris
33
rerum secretissimarum, quae per orbem geruntur, dico, non existimo
34
quenquam in orbe Europaeo vel saltem vicinis statibus ita rerum quae hinc
35
inde nunc aguntur. Ignarum esse, ut non sciat quam variis quamque
36
periculosis et perniciosis machinationibus rex Daniae multis jam retro
37
annis contra datam spem, ne dicam fidem, usitatum morem et pacta con-
38
venta regiam maiestatem regnumque Sueciae laeserit quam variis injuriis
39
pro suo arbitrio affecerit. Potest ne excellentiis vestris esse ignotum, quam
40
hostilibus actis praeterita aestate naves regiae et Sueciae in Oresund vex-
41
atae exercitae et tandem fisco inaudito inter nos exemplo adiudicatae ac
42
ita commercia, quibus publica et civilis regni Sueciae salus maxima sui parte
43
stat et nititur violenter turbata, imo nulla attenta amicabili senatorum

[p. 185] [scan. 217]


1
admonitione nostri cives bonis et rebus suis spoliati ac exuti sunt. Gerte
2
singulis recensendis non mihi sufficit tempus, nec necessarium videtur
3
excellentiis vestris, utpote quibus haec omnia abunde constant eneumrare.
4
Est a rege Daniae bellum actibus nobis satis denuntiatum. Nec tandiu
5
tantum iniurarium et hostilitatis a regia maiestate regnoque Sueciae
6
toleratum fuisset nisi spe mutationis. In melius et emendationis se fovisset.
7
Verum cum loco emend majora mala et pericula ad perniciem regni intendi
8
et luce meridiana nobis clarius lucerent, non spero quenquam modum res
9
repetendi et iniurias vindicandi, quo s. maiestas usa est a quoquam affec-
10
tibus non idulgente prudente improbatum iri. Nos habemus quod de illato
11
bello a rege Daniae sub specie amicitiae iustissime quaeramur. Ac proinde
12
confidimus Deo et bonae causae sperantes brevi et inter nos ipsos justam
13
et securam compositionem, quam Deus det.

14
Particularia de negotiationis excellentiis vestris in Belgio successu
15
expectabo, concludens nunc cum voto omnis hinc inde prosperitatis et
16
felicis successus et rogans quam amicissime, ut mihi Latino idiomate pro-
17
xime respondere velint excelleniae vestrae. Si enim quod verum est fatear
18
non ita Gallice jam sum peritus, ut omnes Gallicorum verborum naturales
19
sensus recte percipere possim, sed augurari debeam…

Dokumente