Acta Pacis Westphalicae III B 1,1 : Die Friedensverträge mit Frankreich und Schweden, 1. Teil: Urkunden / Antje Oschmann
9. Vorläufige Zession des Reiches für das Elsaß, die drei lothringischen Bistümer Metz, Toul und Verdun sowie Pinerolo Münster 1648 Oktober 24

2

3

Vorläufige Zession des Reiches für das Elsaß, die drei lothringischen Bistümer Metz, Toul und Verdun sowie Pinerolo


4
Münster 1648 Oktober 24

5
Ausfertigung: AE Paris , Traités multilatéraux.

6
Papierheft, fol., später in Aktendeckel aus Papier geheftet – moderne Aufschrift auf der ersten Blattseite
7
– 6 Blatt Papier; mit der Siegelschnur zusammengeheftet; ohne Foliierung – Text auf 5 Blatt mit Tinte
8
durchgehend in gleicher Schrift geschrieben – 33 Unterschriften – 29 aufgedrückte Lacksiegel – aus
9
schwarzer und gelber Seide geflochtene Siegelschnur, die den Unterschriften Volmars und Nassaus un-
10
terlegt , zum Falz geführt und zur Heftung verwendet ist.

11
Diese Urkunde besteht aus fünf hier numerierten Teilen: [I] Zessionsformel, [II] reichsstän-
12
dische Bestätigung der Zession, [III] kaiserliche und reichsständische Unterzeichnung der
13
Zession, [IV] Attestat der kaiserlichen Gesandten Nassau und Volmar, [V] reichsständi-
14
sches Attestat.

15
[ I ] Nos Ferdinandus [ es folgt der Text der Zessionsformel, s. Nr. 13, mit den
16
dort vermerkten Varianten ] appendi fecimus.

17
[ II ] Et nos [ es folgt der Text der reichsständischen Bestätigung der Zession, s.
18
Nr. 13, jedoch ohne namentliche Aufzählung der siegelnden und unterschreiben-
19
den
Gesandten ] legitime translatas.

20
[ III ] Inserantur subscribentium nomina.

21
Actum Monasterii Westphalorum, die mensis anno Domini.

22
[ IV ] Nos infrascripti attestamur, cum cessio haec supra descripta manu et si-
23
gillo augustissimi domini Imperatoris firmata domino legato regis Christia-
24
nissimi hodierna die, qua instrumentum pacis subscribitur, extradi debuisset,
25
in promptu tamen non fuerit, nos interea hanc scripturam propriis nostris
26
manibus et sigillis subsignasse et muniisse, quae et virtute nostrarum
27
plenipotentiarum eandem vim habere debet, quam habiturum esset ipsum
28
Caesareae maiestatis diploma, promittentes insuper nos id in termino com-
29
muttandis [!] ratificationibus praefixo authentica forma dicto domino pleni-
30
potentiario Gallico extradituros.

31
Actum Monasterii Westphalorum, die

33
31–32 vigesima – octavo] Wahrscheinlich später eingefügt.
vigesima quarta [ Octobris ] anno Do-
32
mini millesimo sexcentesimo quadragesimo octavo [1648].

[p. 71] [scan. 217]


1
[ Links ] ( Siegel [ Nassaus ])

2
[ Rechts ] ( Siegel [ Volmars ])

3
[ Links, eigenhändig ] Johannes Ludovivus comes a Nassau

35
Zu Nassau vgl. [ Nr. 1 Anm. 54 ] .
etc.

4
[ Rechts, eigenhändig ] Isaacus Volmar

36
Zu Volmar vgl. [ Nr. 1 Anm. 56 ] .
, doctor, manu propria

5
[ V ] Et nos electorum [ es folgt der Text der reichsständischen Bestätigung in
6
Nr. 13, mit den dort vermerkten Varianten; abweichend von dem Text in Nr. 13
7
(S. 80 Z. 28) endet der Schlußsatz hier: ] in alterius dominium legitime trans-
8
latas , promittentes insuper nos, quamprimum diploma Caesareum in forma
9
authentica domino legato Gallico extradetur, illud eadem hac clausula con-
10
firmaturos , quae interea idem robur habebit, ac si dicto diplomati apposita
11
esset.

12
Actum Monasterii Westphalorum, die vigesima quarta

34
12 Octobris] Über der Zeile eingefügt.
Octobris anno mille-
13
simo sexcentesimo quadragesimo octavo [1648].

14
(Siegel)
Nomine domini electoris Moguntini etc. Nicolaus Georgius Rai-
15
gersperger

37
Zu denPersonalien der reichsständischen Gesandtenvgl. Anhang 1.
etc.

16
(Siegel)
Nomine domini electoris Bavariae Joannes Adolphus Krebs manu
17
propria

18
(Siegel)
Nomine domini electoris Brandenburgici Joannes comes in Sain
19
et Witgenstein etc.

20
(Siegel)
Nomine domus Austriacae Georgius Udalricus comes in Wol-
21
khenstain et Rodnegg

22
(Siegel)
Nomine domini episcopi Bambergensis Cornelius Gobelius
23
manu propria

24
(Siegel)
Nomine domini episcopi Herbipolensis, ducis Franconiae etc.,
25
Sebastianus Wilhelmus Meel manu propria

26
(Siegel)
Nomine domini ducis Bavariae etc. Joannes Ernestus, iuriscon-
27
sultus

28
(Siegel)
Nomine domini ducis Saxoniae lineae Aldenburgensis Wolfgan-
29
gus Cunradus a Thumbshirn, consiliarius Aldenburgensis et Co-
30
burgensis

31
(Siegel)
Nomine domini ducis Saxoniae etc. lineae Aldenburgensis Augu-
32
stus Carpzov, doctor, consiliarius Aldenburgensis et Coburgen-
33
sis

[p. 72] [scan. 218]


1
(Siegel)
Nomine domini marchionis Brandenburgici Culmbaccensis Mat-
2
thaeus Wesenbecius, consiliarius electoralis Brandenburgicus inti-
3
mus

4

35
4 Nomine] Das Siegel Fromholds fehlt.
Nomine domini marchionis Brandenburgici Onolsbacensis Jo-
5
hannes Fromhold, consiliarius electoralis intimus

6
(Siegel)
Nomine domini ducis Brunsvico-Lunaeburgensis Cellensis Hen-
7
ricus Langenbeck, consiliarius intimus

8
(Siegel)
Nomine

36
8 ducis] Über der Zeile ergänzt.
ducis Brunovico-Lunebrugensis Grupenhagensis Jaco-
9
bus Lampadius, iurisconsultus

10
(Siegel)
Nomine domini ducis Brunsvico-Lunaeburgensis Guelphebytani
11
Chrysostomus Coler, doctor et consiliarius

12
(Siegel)
Nomine ducis Brunsvico-Luneburgici Calenbergensis Jacobus
13
Lampadius, iurisconsultus, consiliarius intimus et procancella-
14
rius

15
(Siegel)
Nomine domini ducis Megapolitano-Suerinensis proprio et tuto-
16
rio nomine domini ducis Megapolitano-Gustroviensis Abraham
17
Kayser, doctor, consiliarius intimus

18

37
18 (Siegel)] Das Siegel Wesenbecks ist mittig gesetzt.
(Siegel)
Nomine domini electoris Brandenburgici tanquam ducis Pomera-
19
niae Stetini Matthaeus Wesenbecius, qui supra

20

38
20 Nomine] Das Siegel Fromholds fehlt.
Nomine domini electoris Brandenburgici tanquam ducis Pomera-
21
niae Wolgasti Johannes Fromhold, consiliarius intimus

22
(Siegel)
Nomine domini ducis Wurtembergici Johan Conrad Varnbüler, a
23
consiliis regiminis secretioribus

24
(Siegel)
Nomine dominae landgraviae Hasso-Cassellanae viduae Adol-
25
phus Wilhelmus de Crosieg, consiliarius intimus, manu propria

26
(Siegel)
Nomine domini landgravii Hasso Darmstadensis Joannes Jacobus
27
Wolff a Todenwartt, consiliarius, manu propria

28
(Siegel)
Nomine domini marchionis Badensis Durlacensis Joannes Geor-
29
gius de Merckelbach, consiliarius

30
(Siegel)
Nomine domini marchionis Baden-Badensis Joannes Jacobus
31
Datt in Dieffenau etc.

32
(Siegel)
Nomini [!] domini Saxo-Lawenburgici David Gloxin, doctor

33
(Siegel)
Nomine domini ducis Würtembergici tanquam comitis Mompl-
34
gardensis Joannes Conrad Varnbüler etc.

[p. 73] [scan. 219]


1

27
1 (Siegel)] Das Siegel Wesenbecks ist mittig gesetzt.
(Siegel)
Nomine dominorum comitum et baronum scamni Wetteravici
2
Matthaeus Wesenbecius manu propria

3
(Siegel)
Nomine dominorum comitum et baronum scamni Franconici Jo-
4
hannes Conrad Varnbüler etc.

5

28
5–7 (Siegel) – Landaviensis] Siegel und Unterschrift Ottos sind links gesetzt.
(Siegel)
Nomine reipublicae Argentinensis Marcus Otto, utriusque iuris
6
doctor, idemque nomine civitatis Spirensis, Weissenburgensis ad
7
Rhenum et Landaviensis

8

29
8–9 Nomine – syndicus] Die Unterschrift Wolffs von Todenwarth ist mittig gesetzt, ein Siegel
30
fehlt.
Nomine reipublicae Ratisbonensis Joannes Jacobus Wolff a To-
9
denwartt , consiliarius et syndicus

10

31
10–11 Nomine – Nordhausen] Die Unterschrift Gloxins ist rechts gesetzt, ein Siegel fehlt.
Nomine reipublicae Lubecensis David Gloxin, doctor, syndicus.
11
Idemque nomine civitatum Goslar et Nordhausen

12

32
12–14 (Siegel) – Schweinfurtensis] Siegel und Unterschrift Kress’ von Kressenstain sind links
33
unter diejenigen Ottos gesetzt.
(Siegel)
Nomine reipublicae Noribergensis Jodocus Christophorus Kress
13
a Kressenstain, eiusdem senator, ut et respectu civitatum Wins-
14
heimensis et Schweinfurtensis

Dokumente