Mittwoch Sequenti mercurii accessimus Hispanos et, quae cum

20

mediatoribus acta essent, edocuimus etiam atque etiam hortantes, ut bene

21

considerarent, quid sibi faciendum putent. Si nolint exhibitionem plenipo-

22

tentiarum fieri nisi habita Gallorum propositione, frustra laboratum et cul-

23

pam omnem protractae negotiationis ipsis imputatum iri nec effugituros fa-

24

mamipsorum plenipotentiam stipulationi non esse conformem. Sin consenti-

25

an t, etiam si Galli illa, quae a formula stipulationis dissentire videntur, exagitare

26

praesumant, tamen tanti non esse, ut propterea initia tractatuum differendi

27

longius iustam habere possint caussam. Contradicturos illis ipsosmet media-

28

tores atque adeo culpam protracti negocii denuo in illos redundaturam.

29

Magnopere vero interesse Caesaris partibus, ut beniuolentiam a pacis ineun-

30

dae studio apud omnes captemus, maliuolentiam vero et odium, quod ex

31

contrariis actionibus enasci potest, omnibus viribus euitemus. Idque vel ma-

32

xime nos mouere, quod in iis rebus, ubi praeiudicium nostris principalibus

33

inferri nullum potest, subtilitatibus et argutiis abstinendum summumque

34

candoris et synceritatis studium praeferendum esse putemus.

35

Perstiterunt illi aliquantisper in priori sua opinione, sed cum haec talia sae-

36

pius inculcaremus, tandem in eam deuenerunt sententiam, ut consentirent

[p. 285] [scan. 333]

1

posse per mediatores plenipotentias utrinque partibus ad recognoscendum,

2

legendum et conferendum cum formula conuenta exhiberi pro cuiusque

3

commoditate, sed tamen exemplar nullum esse dandum, ipsis authenticis per

4

mediatores in custodiam, donec Galli propositionem suam ediderint, recipien-

5

dis. Nam quod et nobis statutum erat re ipsa commutationem et mutuam

6

traditionem plenipotentiarum in manus partium fieri, nondum conueniens

7

esse, cum nondum constet, an et quando tandem Galli ad tractatus pacis

8

ipsos descensuri sint. Nec igitur aequum, ut habentes illi nostram plenipo-

9

tentiam in sua potestate nos ad libitum circumducere negociumque de die in

10

diem protelare possint, sed hanc libertatem esse retinendam, ut, si appareat

11

ipsos plane ab omni tractatu abhorrere nostrisque principalibus ita videatur,

12

receptis nostris plenipotentiis abire congressumque soluere possimus.

13

Hac cum Hispanis inita deliberatione statim ego, Volmarus, censente do-

14

mino comite ad dominum episcopum Osnabrugensem me contuli

44

Vgl. APW [III C 3, 1 S. 98f.]

atque

15

omnia, quae acta essent, exposui sententiam rogans, an hoc modo dominis

16

mediatoribus respondendum censeret. Et cum circumstantiis omnibus ex-

17

pensis annuisset, mox ab ipso ad mediatores perrexi.

18

Quibus equidem gratum fuit hanc a nobis resolutionem utrinque captam in-

19

telligere, sed modus minus placuit. Putabant enim communicationem pleni-

20

potentiarum eadem plane ratione, qua cum prioribus factum, instituendam,

21

adeo ut in cuiusque libero arbitrio esset exemplar ex authentico transumere

22

remisso dein authentico ipso ad mediatores. Caussam addebant, quod alia ra-

23

tione Galli sibi minime satisfactum dicturi et suis protelationibus hac sola prae-

24

tensione inhaesuri essent. Nam ut verum fateantur, aiebat Venetus, Galli non

25

eam quam ante colloquium cum Suecis promptitudinem ad edendum suam

26

propositionem ostendunt, ut omnino verendum sit ipsos, quemadmodum a

27

nobis indicatum, longius rem protrahere velle. Subiunxit etiam impossibile

28

esse cum istis duobus plenipotentiariis Gallicis tantopere dissidentibus inter

29

se negocium hoc tanti momenti transigere. Tentatam saepius iam inter ipsos

30

concordiam, literis etiam utrumque Parisios scriptis pollicitos se posthac

31

unanimes fore. Sed frustra haec omnia: acrius quam unquam antehac in se

32

mutuo exacerbari. Nuper Auausium, cum itineri Osnabrugas se accingeret,

33

ipsis seorsim dixisse, anniterentur, ut interea, dum ipse rediret, exhibitio

34

plenipotentiarum expediretur, ac tum ipsos acerrime de facienda proposi-

35

tione urgerent, innuens sibi minime placere rem hanc differri. At uero, cum

36

haec diceret Venetus, monuit, ne propalarentur, se enim nolle Gallis hac de

37

caussa suspectum fieri. Quin utrosque Gallis nuper aperte in faciem dixisse,

38

cum illi quererentur, quasi feruentius Caesaris caussam amplecterentur, Cae-

39

sarem partibus suis omnino satisfecisse, idem se de Gallis dicere non posse.

40

Se quidem et superiores suos illi aequiores futuros, qui aequiorem se in pro-

41

mouenda et tractanda pace praebuisset. Multa Parisiis scribi et promitti, sed

42

hic se in effectu semper contraria experiri; an ipsi plenipotentiarii in culpa

43

sint, ipsi viderint. Sed et dominus nuncius, cum me discedentem comitare-

[p. 286] [scan. 334]

1

tur, dixit se hesterna die Seruiento, cum ille inciuilius se gereret, non sine

2

commotione regessisse: Sappia Vostra Exellenza ch’io mai voglio trattar con

3

lei nell’assenza del suo collega.

4

In colloquio quaerebat etiam Venetus, an tergiuersantibus Gallis ob quasdam

5

in plenipotentia Hispanica apparentes discrepantias hoc argumento posset

6

uti, saltem interea, dum noua afferretur, Gallos, quid contra Imperatorem et

7

imperium praetenderent, explicare debere. Respondi hoc Caesareanis

8

minime aduersari, cum ea praesertim caussa missi sint. Diserte tamen ad-

9

dendum hac ratione non intendi aliquam coronae Hispaniarum ab imperii

10

societate separationem. Quod Venetus statim probauit asserens nos huius

11

cautionis conuenientem habere rationem.

12

Deinde quod ad modum exhibendi pertineret, priusquam hi sermones inter-

13

sererentur, respondi nos quidem a parte Caesaris minime refragari et cre-

14

dere me etiam Hispanos intellectis dominorum mediatorum admonitionibus

15

assensuros. Itaque receperunt se mox a prandio ipsos conuenire velle. Addi-

16

derunt tamen non se consultum putare, ut ullam faciendae exhibitioni con-

17

ditionem aliam dicamus, sed, quod de elicienda a Gallis propositione adiun-

18

xeramus, ipsorum permittere mediatorum industriae deberemus. Ipsos enim

19

nihil hac in re neglecturos esse.

20

36

20–24] ursprünglich hinter S. 286,35.

37

20 Es] am Rande: Hansestattische gesandten ad me.

Es seindt auch vorgehenden

41

Späterer Nachtrag.

mittwochs nachmittag die beede gesandten

21

von der statt Bremen

42

Dr. Gerhard Koch und Liborius von Linen.

bei mir gewesen und haben denn abschiedt genom-

22

men, weil sie widerumb nach Oßnabrukh verraisen, sich daselbst auch, wie es

23

mit denn handlungen beschaffen wer, erkundigen wolten. Dabei sie ein me-

24

morial der gmeinen hansestätten interesse übergeben [ 560].

25

38

25–28] ursprünglich hinter S. 286,35.

39

25 Mittwochs] am Rande: Vom Savello.

Mittwochs, den 15. huius, empfangen wir anttwortt von duca Savelli de

26

28. Januarii. Seind generalia, allein daß der Papst in hoffnung sei, uff deß

27

newen Französischen ambasciators Gremovville Gremoville

43

Nicolas Bretel, sieur de Grémonville.

ankunfft mehrer apertur ad

28

pacem zu erlangen [ 563].