Samstag

40

1 Sabbato] am Rande: De approbanda Suecorum plenipotentia cum Hispanis.

Sabbato 22. huius ante prandium cum Hispanis de

2

Caesaris ad nostros collegas transmissa resolutione super approbanda Sueco-

3

rum plenipotentia communicauimus simulque mentem nostram circa ea, quae

4

mediatoribus proponenda forent, explicauimus conuentumque, ut utrinque

5

fundamentum in eo poneremus nihil nos in Gallica plenipotentia admittere

6

posse, quod ullo modo contra vel praeter illam cum Suecis conuentam for-

7

mulam esse videretur. Itaque omnino tollendam esse istam de coniuncta cum

8

faederatis tractatione clausulam.

9

41

9 A] am Rande: Cum mediatoribus de emendata sed minus sufficienter Gallorum pleni-

42

potentia.

A meridie igitur accessimus dominos mediatores illisque paucis explicaui-

10

mus diligenter nos formulam a Gallis exhibitam ponderasse, emendatum ibi

11

proemium eaque omissa, quae in praeiudicium Caesaris verti poterant, inser-

12

tam de pace ipsa concludenda clausulam atque hactenus nobis satisfactum.

13

Sed quod ad simultaneam coniunctamque cum confaederatis tractationem

14

attineret, sublata quidem prioris plenipotentiae verba, sed interim alia sup-

15

posita deprehendi, quae eundem sensum referrent et vero maius in praeiudi-

16

cium accipi possent, cum ibi particulae copulatiuae positae sint eamque vim

17

habeant, ut res diuersae inter se coniunctae separari nullo modo possint.

18

Unde Gallos pari qua prioris plenipotentiae ratione absque confaederatorum

19

suorum consensu, praesentia et assistentia pacem tractare non deberent

43

Die Form erklärt sich durch den ursprünglichen, nachträglich korrigierten Satzanfang: Unde

44

Gallos pari ratione, qua vigore prioris plenipotentiae absque ...

, etiam

20

propter identica ista verba his seorsim consideratis nihil agere posse semperque

21

occasionem habituros propter unius vel alterius confaederati aut adhaerentis

22

absentiam aut dissensum initos tractatus abrumpendi, ut Caesar nullo modo

23

certus esse possit, ea quae tractabuntur unquam ad finem perductum iri.

24

Non admirari debere dominos mediatores, quod tanta cautione agamus,

25

caussam nobis subministrari tum ex multis aliis tum praesertim ex istis

26

Gallorum literis ad status imperii datis, quibus expresse dicant se omnino

27

statuum deputatos o[p]periri et interea nihil agere horumque auxilium, iudi-

28

cium, consilium, assistentiam poscere. Quae cum ita sint, rationem, ut omni-

29

bus in futurum disputationibus occuratur, breuiorem non fore, quam ut

30

verba illa, quaecunque tandem coniunctam aliquam cum confaederatis et ad-

31

hearentibus tractationem cum conditione sine qua non inferrepossent, prorsus

32

expungantur ad eum omnino modum, quo plenipotentiam Suecicam iuxta

33

conuentam formulam conceptam esse videamus. Quippe darum mani-

34

festumque esse Suecos non minus ac Gallos caussam suorum confaedera-

35

torum ac adhaerentium amplecti eamque haud facile deserturos, nihilomi-

36

nus tamen contentos manere terminos istos de confaederatis et adhaerenti-

37

bus in principio tamen mandati poni nec, ut in dispositione repetantur, flagi-

38

tare. Huc accedere, quod plenipotentia illa per Suecos exhibita iam ab Im-

39

peratore approbata legatisque Caesaris mandatum sit, ne quid obiiciant;

[p. 198] [scan. 246]

1

stare enim se conuentioni velle, quae super ista materia inter comitem Cur-

2

tium, Saluium ipsumque Auauxium Hamburgi intercessisset, tum ut, quam-

3

primum de plenipotentiarum formulis cum Gallis conuentum, Suecis indi-

4

cent, siquidem ipsi velint, potestatem se habere cum ipsis ad tractationem

5

pacis immediate progrediendi. Itaque hanc formulam ex partium consensu

6

iam in rem iudicatam transiisse atque Gallis omnino necessitatem imposi-

7

tam, ut ipsi quoque eadem terminorum istorum de confaederatis et adhae-

8

rentibus collocatione contenti esse debeant. Vulgatam enim iuris consulto-

9

rum maximam hic locum habere, qua dicitur, ubi eadem ratio est, ibi idem

10

quoque ius obseruandum esse. Quibus rationibus nos adduci, ut nullo modo

11

in ista a Gallis circumscripta coniunctae tractationis verba consentire nec

12

etiam saepe dictorum terminorum repetitionem admittere possimus.

13

His auditis domini mediatores petierunt, an nihil praeter haec contra Gallo-

14

rum formulam haberemus. Respondimus de duobus nobis utcunque sati-

15

factum, de tertio iam ipsos mentem nostram percepisse. Quod ad subscrip-

16

tionem et solemnitates reliquas instrumenti attineret, Caesarem obiectiones

17

pridem factas remittere promouendi negocii caussa. Interea tamen nobis

18

reseruatum velle, ut in futurum, quae circa ratificationem initae pacificationis

19

necessaria videbuntur, in mediam adferri possint.

20

Haec nostra responsio vehementer ipsis placuit atque reseruationem hanc

21

nostram aequitati consentaneam esse confessi sunt. Deinde cum exposuissent,

22

quatenus nuperam nostram reseruationem circa epistolas Gallorum ad istos

23

plenipotentiarios una cum nostra formula detulerint satisque instanter cum

24

Auauxio (Seruientum enim ob inualitudinem abfuisse) egissent, ut de muta-

25

tione aut interpunctione verborum coniunctam cum faederatis tractationem

26

referentium cogitare deberet, ipsum primo quidem multa pro defensione

27

literarum ad imperii ordines scriptarum adduxisse. Quorum summa erat

28

abstinuisse se ab omni contumelia, simplici tantum animo status inuitasse,

29

quod crederent hoc praeliminari conuentioni conforme esse, nec se vim ulli

30

facturos, ut veniant; si nolint, nihil se morari, nihilominus in pace tractanda

31

syncere et candide magnaque animi moderatione progressuros. Si tamen

32

Caesareani eapropter non pure sed conditionaliter et cum reseruatione tantum

33

tractare hoc emendationis negocium vellent, sibi integrum non fore ulterius

34

progredi, deliberare tamen cum suo collega velle. Dein ad obiecta contra

35

formulam respondisse, sibi videri Caesareanos velle eneruare hoc modo

36

conuentionem praeliminarem ipsosque Caesaris saluos conductus; hinc lon-

37

gam inter ipsos exortam disputationem. Petere igitur mediatores, ut planius

38

nonnulla declarare vellemus.

39

Quod et libenter fecimus satisque clare docuimus Caesaris mentem nullo

40

modo talem esse, qualem Auauxius fingeret. Conuentione praeliminari null-

41

ibi dici Gallorum confaederatos et adhaerentes coniunctim cum ipsis trac-

42

tare aut secus pacem tractandi potestam nullam habere debere, quemadmo-

43

dum plenipotentia Gallica innuere videretur, sed hoc tantum, cum Suecis

44

Gallisque separatos instituendos esse tractatus, pro uno tamen habendos

[p. 199] [scan. 247]

1

nimirum ex lege ipsorum faederis, reliquis autem et maxime per imperium

2

confaederatis et adhaerentibus licitum esse, ut possint sub fide publica ad hos

3

congressus venire. Saluis conductibus cautum, ut per se vel per plenipoten-

4

tiarios Galliae aut Sueciae res suas proprias agere possint. Itaque Caesarem

5

nec praeliminari conuentione nec datis a se saluis conductibus aduersari

6

velle, quin imo nobis expresse in mandatis datum, ut his talibus liberum

7

relinquamus, siue immediate nobiscum res suas componere an Gallorum

8

patrocinio uti velint. Ut autem Caesar cogatur formulae Gallorum ita con-

9

ceptae, quasi indiuiduam tractandi coniunctionem assereret, assentiri aut

10

parem in sua propria plenipotentia clausulam admittere, id vero ab omni

11

ratione alienum esse superque vehementer admirandum esse, quod, dum

12

Sueci nihil simile hactenus quaesiuissent, in pari tamen caussa soli Galli eius-

13

modi argutiis negocium protrahere strictioresque clausulas, quam ipsa rei

14

gestae qualitas pati posset, extorquere conentur. Certe nisi monstri hic ali-

15

quid alerent, tantopere non repugnaturos hactenus fuisse.

16

Auauxium ipsum non admodum memorem eorum, quae circa saluos con-

17

ductus contigissent, argumento hinc satis debili usum, nam cum Caesar anno

18

salutis 1638 literas salui conductus ita scripsisset, ut isti adhaerentes res suas

19

per Gallorum plenipotentiarios in locis congressuum gerere possent, curiam

20

Parisiensem admittere hoc noluisse actumque, ut in iis exprimeretur liberum

21

statibus imperii esset

43

Die Form ( statt des zu erwartenden esse) erklärt sich daraus, daß in iis exprimeretur nach-

44

träglich eingefügt ist.

vel per se et suos deputatos vel per Gallorum pleni-

22

potentiarios caussas suas peragere. Si igitur liberum, frustra Gallos postulare,

23

ut plenipotentiarum formulis huic libertati praeiudicium adferatur. Nihil

24

aliud hac tergiuersatione Gallorum effectum iri, quam ut Sueci quoque ne-

25

cessitatem sibi imponi arbitraturi sint, ut et ipsi de noua plenipotentiae

26

forma ex Suecia euocanda cogitare debeant.

27

Quod postremo ad reseruationem nostram circa literas Gallorum attineret,

28

nos eam multis de caussis obmittere non potuisse, quamvis credibile sit

29

Imperatorem hac de caussa tractatus pacis haudquaquam interrumpere velle,

30

sicut nec ob priores nobis vetuerit in tractandis rebus ad pacem pertinenti-

31

bus progredi. Si tamen Galli eapropter tractationi supersedere vellent,

32

palam esse omnibus ipsos hanc nouam scribendi pruriginem adhibuisse, ut

33

caussam remorandis tractatibus nouam parerent, culpam igitur omnem penes

34

illos fore.

35

Haec cum a nobis domini mediatores et vere et constanter dici animaduerte-

36

rent, liberrimo ore contestati sunt utrique iustam nos horum omnium ratio-

37

nem habere atque Gallis prorsus incumbere, ut nobis satisfaciant. Igitur cum

38

sciant ipsos hoc vespere ad curiam Parisiensem literas expedire solere, sta-

39

tim ac Hispanos, qui nos insecuturi essent, audiissent, se ad Gallos perrec-

40

turos ipsosque de singulis monituros esse, ut vel in postulata nostra consen-

41

tiant vel de his cum adiunctis rerum argumentis ad curiam referant. Quod ut

42

maiori cum certitudine exequi possent, exhibuimus ipsis copiam saluorum

[p. 200] [scan. 248]

1

conductuum de anno 1638 et de anno 1640, tum etiam plenipotentiae a

2

Suecis Osnabrugae productae.

3

Digressis nobis Hispani superuenerunt ac domum reuertentes ad nos diuer-

4

tere simulque mediatores argumentorum nostrorum momenta optime com-

5

prehendisse et omnino a nostris partibus stare significarunt.