Dienstag

36

3 Von] am Rande: Von Oßnabruk.

Von Oßnabrukh werden wir sub 5. huius berichtet,

4

waßgestalten der monseigneur Thuillerie daselbst ankommen, vom Rortée

5

und denn Schwedischen gesandten mit ihren gutschen einbeglaittet worden,

6

waß aber seiner visita halber vor bedenkens vorfallen theten [ 252].

7

37

7 Nach] am Rande: Nach Oßnabruk.

Nach Oßnabrukh anttwortten wir mit communication extracts protocolli,

8

waß beim Venetianischen ambassador und nuncio apostolico de caussis,

9

worumb auff der Schweden proposition mit vorweisungen der vollmachten

10

nit fürgangen werden köndte, angebracht worden, waß auch der von Grieß-

11

heim in hoc passu vom Salvio gehördt ze haben außgeschlagen, de 10. eius-

12

dem [ 253].

13

38

13 Eodem] am Rande: Resolutio a Caesare.

Eodem 10. huius kommen von Kayserlicher Maiestät schreiben ein sub dato

14

Wien, den 27. Aprilis, auff unser relation vom 14. eiusdem, innhalts, daß sie

15

es nochmaln bei nechst obgemeldten beeden bevelchen, deren dann wider-

16

umb abschrifften beigeschlossen, verbleiben liessen [ 254].

17

39

17 Den] am Rande: Von Oßnabrukh.

Den 10. huius empfangen wir von Oßnabrukh weiter relation, waß der

18

dechandt zu St. Johann mit der stadt Stettin in Pommern syndico

42

Dr. Friedrich Runge (1599–1656), Syndikus von Stettin, Deputierter der pommerischen Land-

43

stände.

in puncto

19

extraditionis plenipotentiarum, auch wegen überlassung deß hertzogthumbs

20

Pommern gegen denen Schweden (davon er, syndicus, nichts hören wöll)

21

conversirt, wegen underlassner visita gegen dem Thuillerie geredet, diser

22

denn Langermann visitirt und von ime revisitirt worden, waß auch der

23

Langermann von deß Thuilleries vorhabenden negociationibus in Denne-

24

markh, Schweden, Bremen und Oldenburg, namblich nit allein alle mittl und

25

weeg, beede cronen widerumb zu vereinigen, zu suechen, sondern auch den

26

könig in Dennemarkh zu einer liga offensiva wider den Kayser und daß hauß

27

Österreich zu verleitten, referirt hette [ 255].

28

Haec eadem per me consensu domini comitis Hispanis significata sunt

29

eodem die.

30

40

30 Eodem] am Rande: Replica Gallorum per Venetum in puncto extraditionis plenipoten-

41

tiarum Osnabrugae.

Eodem hoc die martis, scilicet 10. huius, post prandium nos accessit orator

31

Venetus referens, quod praeterita die dominica Gallis exposuerit, quae a

32

nobis circa extraditionem plenipotentiarum Osnabrugae faciendam acce-

33

pisset. Et primo quidem, quod ea de re Caesaris resolutio expectaretur ipso-

34

que inconsulto suae maiestatis legati ad istam extraditionem procedere se

35

posse negarent, Gallos nihil replicare nec id iniquum putare. At vero quod ad

[p. 132] [scan. 180]

1

regis Daniae interpositionem attineret, in praeliminari quidem conuentione,

2

quod totus pacis tractatus ipso mediante perfici deberet, nihil contineri,

3

conuentum autem esse, quod Monasteriensis et Osnabrugensis tractatus pro

4

uno eodemque haberi debeant. Itaque videri hanc exhibitionem plenipoten-

5

tiarum non attenta Danica interpositione, ut utrinque pariter in tractando

6

procedatur, fieri posse et debere. Deinde, quod ad requisitionem a Dano erga

7

electores et imperii principes factam attineret, iam dicta conuentione defini-

8

tum, inter quas partes tractari deberet, de Dano nullum ibi sermonem esse,

9

itaque putare Gallos Caesarem non recte facturum, si caussam Danicam his

10

tractatibus admisceri vellet, hac enim ratione et ipsis ansam datum iri, ut de

11

nouis sociis in hos tractatus adsciscendis cogitent. Et posse fortasse caussam

12

Lusitanam aliorumve statuum huc deduci, id quod utrinque tractatus admo-

13

dum difficiles reddere possit.

14

De Saluio, quod excusauerit nondum se mandatum super hoc emergenti a

15

regina Sueciae accepisse, Gallos ex ipsius et Oxensternii literis indicare ipsos

16

sufficienti ad tractandum mandato non attenta ista Danica controuersia in-

17

structos nec quicquam hanc obiectionem remorari ipsos posse. Adiecit

18

postea Venetus in istis literis Suecos etiam dicere, cum Caesareani modum ab

19

illis propositum gratum habere noluerint, sibi constitutum, etiamsi iam vel-

20

lent, ad exhibitionem tamen plenipotentiarum non progredi.

21

Nos communicatis seorsim sententiis respondimus: Primo nos gratias agere

22

domino oratori, quod tanto studio Gallis, quae a nobis dicta, explicasset

23

nobisque vicissim aperire voluerit, quae ab ipsis porro replicata fuissent.

24

Primo quidem nos libenter intelligere ipsos haud iniquum censere a nostris

25

collegis responsum Caesaris expectari. Quod autem de interpositione Danica

26

adducerent, verum quidem esse nihil de ea re in conuentione praeliminari

27

definitum, sed interea durantibus quaestionibus praeliminaribus utrinque de

28

admittenda Danica interpositione conuentum in eamque rem extare typis

29

impressas Caesaris, Dani reginaeque et ministrorum Sueciae literas. Sed et

30

ipsam conuentionem praeliminarem nullius alterius nisi solius Dani inter-

31

positione compositam, ut nulla ratione negari possit reliquum quoque ipsius

32

pacis tractatum eodem mediante progredi debere. An autem absque illo alia

33

quadam ratione ad editionem plenipotentiarum procedi possit vel debeat,

34

id non a Caesaris legatis, sed ab ipso Caesare dependere. Saluium ista quam

35

allegaueramus praeoccupatione usum certo nobis constare. Et hanc forte

36

Caesareanis caussam praebuisse, quo magis et ipsi pari excusatione uterentur

37

sibique nouum circa hanc editionem mandatum expectandum esse dicerent.

38

Hodiernis quoque literis Osnabruga nos edoctos nostros collegas, cum per

39

quendam internuncium denuo de edendis mandatis sollicitarentur, eandem

40

praeoccupationem Saluio iterum exprobrasse, quam is ipse internuncius du-

41

dum ex ore Saluii ad Caesareanos retulerat. Itaque nos mirari, qui negare

42

possit. Videri autem nobis simile quid fieri ab ipso, quemadmodum nuper

43

erga Langermannum expresse dixerit inuasionem territorii Danici a Suecis

44

consilio et scientia Gallorum factam, quod tamen Galli hactenus audacter ne-

[p. 133] [scan. 181]

1

gassent. Nobis videri istam legatorum Suecicorum responsionem aequiuoca-

2

tione laborare, non enim nos dubitare ipsos sufficienti ad tractandum man-

3

dato instructos nec etiam tale Caesarianis deesse, sed sermonem de exhi-

4

bendi mandati forma et modo esse. Super ea re Saluium reginae suae senten-

5

tiam nondum accepisse contestatum, unde et Caesareanos pariter sibi de Cae-

6

saris mente circa hanc eandem actionem nondum constare respondisse.

7

Quod deinde Galli admissionem caussae Danicae ad tractatus de pace con-

8

uentioni praeliminari aduersari caussarentur, respondimus primo a nobis

9

nondum dictum Caesarem et ordines imperii caussam istam tractatui pacis

10

admiscere velle, sed regem duntaxat ab electoribus et imperii principibus

11

literis, ne se inconsulto aut praeterito pax cum Suecis iniretur, flagitasse.

12

Quid vero Caesar de consilio electorum et ordinum imperii facturus sit, id

13

nondum nobis constare. Rationem quidem manifestam esse Danum deseri

14

non debere, quod certo quodam respectu inter status imperii connumeretur.

15

In conuentione praeliminari nihil ea de re statui potuisse, quod casus tum

16

nondum euenisset. Aliam prorsus Portugalliae, Cataloniae aliorumque forte

17

per imperium statuum rationem esse, quod manifestum sit ipsos sui et abso-

18

luti iuris non esse, sed alterius potestati subiectos. Quae cum ita sint, nihil

19

admodum movere, quae a Gallis adducta essent.

20

His replicauit Gallos in specie de Lusitani aut aliorum principum ad hos

21

tractatus aduocatione nihil, sed tantum in genere locutos, se autem coniec-

22

tando assequi posse ipsos forte de his innuere velle. Deinde ipsos dicere

23

ordines imperii iam Dano decretum dedisse et caussam ipsius amplecti velle

24

pollicitos. Tum nos: Responsum quidem ab his datum, sed remissiue tantum,

25

nimirum ad Caesarem negocii determinationem remittendo. Non enim in

26

potestate electorum caeterorumque ordinum esse irrequisito Caesare in

27

caussis tanti momenti quicquam decidere. Ipsorum esse consilium Caesari

28

dare, penes hunc autem audito consilio definire, quid facto opus sit. Cupie-

29

bat dein scire, an nondum cum hodierno ordinario a Caesare in hac materia

30

responsum accepissemus, sed ostendebamus id quidem fieri non potuisse,

31

nihilominus credere nos nullam hic moram interpositum iri.

32

Postremo cum nihil in contrarium allegare posset, solum hoc repetiit

33

potuisse hanc extraditionem absque praeiudicio tractatus principalis fieri,

34

quod multum adhuc temporis insumendum videatur, donec de formis pleni-

35

potentiarum conuenire possit, desiderari quaedam in Gallorum, nonnulla

36

etiam in Hispanorum plenipotentiis, dum utrinque ad principales scriberetur,

37

aliquot menses elapsuros. Nos: Id morae perquidem moleste Caesari fore,

38

sed caussam quos dedisse iure dici possit, aequo nos iudici remittere.

39

A nobis descedens statim ad Hispanos abiit illisque, ut postea a Saauedra

40

intellexi, eadem proposuit idemque fere responsum tulit. Solum id adiectum,

41

si Galli caussam intrusi regis Portugalliae huc aduocare velint, Hispanos

42

statim re infecta hinc abituros.