Acta Pacis Westphalicae III D 1 : Stadtmünsterische Akten und Vermischtes / Helmut Lahrkamp
62. Memorial des Domkapitels zu Münster an die Friedensvermittler Münster 1644 April 18
62
Münster 1644 April 18
Abschrift: A XIV 115a. Kanzleivermerk: Memoriale nomine reverendissimi capituli
cathedralis ecclesiae Monasteriensis dominis reverendissimo illustrissimo nuncio Aposto-
lico et legato Veneto exhibitum 18. Aprilis anno 1644.
Beschwerde über das Verhalten der hessischen Besatzungen im Hochstift Münster.
Reverendissime ac illustrissime domine!
Humillima congratulatione de felici in hanc civitatem adventu et fausti non
solum initii, sed etiam progressus ac felicissimi denique tractatuum gene-
ralium pacis exitus devotissima imprecatione nec non obsequiorum debi-
torum submissa oblatione nomine et ex parte omnium ordinum aut statuum
huius amplae dioecesis et provinciae Monasteriensis praemissis deputatis
modo memoratorum ordinum in nupero eorundem die sabbati proxime
praeterita finito et concluso conventu mandatum fuit, ut illustrissimae celsi-
tudini vestrae uti ex parte suae sanctitatis mediatori et plenipotentiario
humillime exponerent: Primo, quod quamvis tractatus pacis praeliminares
inter christianos monarchas et coronas adhuc belligerantes Hamburgi erecti
et conclusi generaliter statuant et velint, quod tam huius civitatis Monaste-
riensis quam Osnabruggensis cives et incolae durantibus tractatibus pacis
neutrales et liberi esse debeant et verba eiusmodi generalia et universalia,
generaliter ac universaliter, praesertim nulla existente ratione specialitatis aut
alicuius exceptionis merito intelligenda et sic ad omnes et quoscunque inco-
las , cuiuscunque status aut ordinis existent, extendenda sint, attamen illo
non attento Hassici, qui hanc dioecesin ex magna parte violenter occupa-
runt et adhuc eadem violentia detinent, dictos praeliminares tractatus pro-
cul dubio contra expressam mentem et apertam intentionem contrahentium
ad solos incolas laicos restringere ac per hoc ecclesiasticos et religiosos ex-
cludere conantur. Quod cum in maximum vergat totius cleri praeiudicium
ac per hoc primus ordo aut status huius provinciae, quem reverendissimum
et illustre capitulum cathedrale constituit, summopere gravetur, hinc illu-
strissimae celsitudini vestrae humillime supplicant, ut apud dominos pleni-
potentiarios , legatos et oratores modo praesentes auctoritate sua id efficere
dignetur, ut secundum sanum, verum et genuinum intellectum saepefato-
rum praeliminarium tractatuum non modo cives et incolae laici, sed etiam
ecclesiastici ac religiosi omnes pro neutralibus et liberis ab omnibus et
ubique habeantur.
Secundo, cum nobilitas et equestris ordo a generalitate Hassica nunc eque-
stri , nunc molari aut molendinorum, uti appellant, contributione, nunc
gravi accisia de omni potabili, nunc frumentali exactione ad instruendum
commeatum nec non aliis contributionibus pro libitu toties quoties placet
gravetur ac ita necessariis pro status sui dignitate ac qualitate alimentis
destituatur, horum autem ex parte generalitatis Caesarianae aut Suecicae in
illis locis, in quibus et illi suas ex hac dioecesi et provincia habent contribu-
tiones , nihil fiat aut a nobilitate exigatur, devotissime rogant, ut illustrissi-
ma celsitudo vestra gravissimas hasce et ad extinguendam denique univer-
sam nobilitatem collimantes exactiones dominis plenipotentiariis remon-
strare ac negotium gratiosissime eo dirigere velit, ut servata in contributio-
nibus paritate Hassis non permittatur neque concedatur, quod Caesariani et
Suecici hucusque non attentarunt.
Tertio, iidem Hassici milites aut generalitas Hassica quamvis singulis de-
cem diebus fere tantum, quantum Caesariani integro mense ordinarie per-
cipiant , et sic miseros subditos et rusticos triplo plus in ordinariis con-
tributionibus gravent et affligant, tamen et ista quamvis gravissima exactio-
ne nondum contentantur, sed tot contributionum modos et genera excogi-
tant et nunc sub hoc, nunc sub illo praetextu desolatis hominibus impo-
nunt , ut non solum extrema huius patriae et provinciae desolatio metuenda
sit et iam certissime instet, sed etiam verendum sit, dominos plenipotentia-
rios tandem necessariis victualibus destituendos et augustissimum et cele-
berrimum hunc conventum magno totius christianitatis malo ex illa solum-
modo causa, quod Deus avertat, dissolvendum, quod, ut communicato per
illustrissimam suam celsitudinem cum dominis plenipotentiariis negotio
praecaveatur, instantissime et devotissime efflagitant.
Denique illustrissima celsitudo vestra adhuc gratiosissime recordabitur,
quod nomine totius cleri nuperis diebus pro relaxatione domini praepositi
Cappenbergensis humiliter interpellata et rogata sit; qui cum nobilitatis ac
equestris ordinis utpote ex nobili prosapia oriundus prout etiam cleri mem-
brum existat, non potuerunt ordines aut status Monasterienses intermittere,
quin et pro illo tandem aliquando etiam ad seriam iussionem christianissimi
Galliarum regis relaxando et libertati restituendo humiliter intercederent,
illustrissimam suam celsitudinem devote rogantes, ut eius deplorandum
praesentem statum et conditionem sibi recommendatum gratiosissime habere
velit. Quae omnia ordines et status Monasterienses suis obsequiis et devo-
tissimis erga suam celsitudinem servitiis promereri semper studebunt nec
unquam intermittent.