Acta Pacis Westphalicae III C 2,1 : Diarium Volmar, 1. Teil: 1643 - 1647 / Joachim Foerster und Roswitha Philippe
1646 III 17

17
1646 III 17
Samstag

38
17 Sambstags] am Rande: Churbayerische deputati ad nos.
Sambstags, den 17. huius, haben die Churbayerischen
18
gesandten sich bei herrn obristhoffmeister und herrn grafen von Nassau me
19
praesente eingefunden und ihre drei puncten, 1. de satisfactione coronarum,
20
2. armistitio, 3. caussa Palatinatus, widerumb geäfert

40
wiederholt.
, sonderlich aber in
21
secundo gesagt, von den mediatoribus vernommen ze haben, daß die Fran-
22
zosen gesagt, wann mans 100 mahl begehren werde, so werden sie es 100
23
mahl abschlagen, wölches inen verwunderlich vorkomme, da sie doch hie-
24
vor sich gegen denn mediaotrn hierzu genaigt erschienen lassen. Patten, deß-
25
wegen cum Saluio zu seiner herkunfft ze reden.

26
Herr obristhofmeister respondit ad singula: 1. Weil die riposta auß Frank-
27
reich kommen, also werden die Spanischen mit ihrer proposition herauß-
28
gehen etiam pro tota domo, deßgleichen würden wir auch in ordine suo
29
folgen und dise materiam prosequirn, zumaln mit inen, Churbayerischen, con-
30
ferirn . 2. Cardinal Mazzarino hett sich erclärt, casu quo ad propinqua con-
31
clusionis media deventum, dreinzewilligen und die campagna einzestellen.
32
3. Hatt inen communicirt, waß der Pfaltzisch abgeordnet uff beschehene
33
sollicitation sich gegen dem Schröter

41
Wilhelm Schröder (gest. 1679), Sekretär der deutschen Expedition im Reichshofrat seit 1640,
42
Sekretär Trauttmansdorffs während des Friedenskongresses. Vgl. über ihn L. Gross S. 391ff.
vernemmen lassen, in scriptis per
34
modum protocolli.

35

39
35 Eodem] am Rande: Ad ducem Lotharingiae.
Eodem schreiben wir herrn hertzogen zu Lothringen wegen von denn Fran-
36
zosen abgeschlagnen pass und abordnung eines aignen allher [ 1097 ].

[p. 566] [scan. 614]


1
Eodem von Oßnabrukh recepisse empfanger catholischer gegenvorschlägen
2
und wessen sich der Anhaltische deputatus

43
Dr. Martin Milagius.
super amnestia ad annum 1618
3
reducenda verlautten lassen [ 1098 ].

4
Eodem ab iisdem communicatio relationis ad Caesarem, quae nihil singulare
5
continet. [ 1099 ].

6

42
6 Eodem] am Rande: Ego ad comitem Penerandam.
Eodem sambstags ex commissione domini Trautmansdorfii adiui dominum
7
Penerandam et rogaui, ut, quandoquidem reuerso Parisiis cursore proposi-
8
tionem specificam circa pacis media Hispani Gallis facere deberent, iuxta
9
meam superiorem postulationem ita concipere vellent, quod huiusmodi fie-
10
rent nomine totius domus Austriae ideoque Galli restituerent totam Alsatiam
11
et reliqua in terris imperii occupata.

12
Respondit se et meminisse mei postulati et libentissime facturum, sed he-
13
sterna responsione Gallorum, quam mediatores ad se pertulissent, vehe-
14
menter dubitare, an quidpiam proficere possit. Gallos ipsis mediatoribus
15
duas praelegisse literas Parisiis acceptas: In priori contineri, ut gratias age-
16
rent regi catholico de arbitrio pacis reginae permisso; dein cum hoc de
17
caeteris in se recipere nequeat, ut ipse rex per suos ministros, quae huc
18
facere putaret, explicare vellet, satis enim plenipotentiarios Gallicos ad
19
concludendum omnia instructos; denique nullibi aliter quam in locis desti-
20
natis ad congressum de pace agi posse. His deinde a Seruientio secundas
21
subiunctas, quarum haec sententia: Non posse reginam arbitramentum hoc
22
in se suscipere, quod mater esset et regens Galliarum; quodsi tamen regens
23
esset Hispaniarum in statu praesenti, aliter se consulere non posse, quam
24
ut pacem a Gallis quoquo modo postularet omniaque, quae armis occu-
25
passent , ipsis relinqueret. Ideoque pacem aliter fieri non posse quam per-
26
missis omnibus, quae armorum vi subacta essent, Gallorum potestati et nisi
27
simul etiam ipsorum colligatis satisfieret. Hac ratione sibi aditum praecludi
28
ad faciendas propositiones speciales. Nam si Galli eius sint mentis, ut aliter
29
pacem facere nolint, frustra cessurum omnem laborem regique suo maxi-
30
mum inde contemptum exoriturum. Nec se potestatem habere tam enormia
31
Gallis concedendi.

32
Replicaui ego: Rem quidem esse difficilem, sed videri domino comiti Traut-
33
mansdorffio nihilominus ad edendam aliquam propositionem specialem de-
34
ueniendum fore. Nam hanc reginae responsionem non ita intelligendam,
35
quasi omnis ad tractandum ansa praecidatur, quin tanto magis necessarium,
36
ut in medium suas proferant conditiones, quo postea toti orbi christiano
37
patefacere possint a sua parte non stetisse, quin aequa et iusta conficeretur.
38
Hanc esse viam, qua etiam Sueci et Hollandi in Gallos concitari possent ob
39
metum nouae monarchiae, quam Galli somniarent. Deinde, nisi Hispani ape-
40
riant suas propositiones, nos coactum iri ex singularibus Caesaris mandatis
41
ad specialia circa Alsatiam progredi. Id si fiat, facile euenire posse, ut

[p. 567] [scan. 615]


1
status imperii neglectis Hispanorum rebus pacem faciant, tum et nostram
2
caussam multo duriorem et vulneratiorem fore. Conuenit his auditis mox
3
eodem vespere dominum Trautmansdorffium, a quo rationes hasce latius
4
intellexit.

Documents